Aktivistja iraniane e burgosur për të drejtat e njeriut, Narges Mohammadi, ka fituar Çmimin Nobel për Paqen për vitin 2023.
Duke shpallur vendimin, Komiteti Norvegjez i Nobelit tha se zonja Mohammadi, 51 vjeçe, u nderua për luftën e saj kundër shtypjes së grave në Iran.
Lufta e saj ka ardhur me një “kosto të madhe personale“, tha kryetarja e komitetit Berit Reiss-Andersen.
Ajo tha se zonja Mohammadi aktualisht po vuante një dënim të kombinuar 31-vjeçar në Iran në lidhje me disa dënime.
Kush është fituesja e çmimit Nobel për Paqe, Narges Mohammadi?
Në ceremoninë e së premtes në Oslo, zonja Reiss-Andersen tha se çmimi prestigjioz iu dha zonjës Mohammadi për “luftën e saj kundër shtypjes së grave në Iran dhe luftën e saj për të promovuar të drejtat e njeriut dhe lirinë për të gjithë”.
Ajo e filloi fjalimin e saj me fjalët “grua – jetë – liri” – një referencë për moton e protestave masive të fundit që përfshinë Iranin.
Ajo vazhdoi duke e përshkruar çmimin si njohje e qindra mijëra iranianëve që kanë demonstruar gjatë vitit të kaluar kundër “politikave të regjimit teokratik të diskriminimit dhe shtypjes që synon gratë” – një lëvizje e drejtuar, tha ajo, nga fituesja e re e çmimit Nobel. .
Miliona iranianë do të brohorasin këtë çmim së bashku me aktivistët e të drejtave të njeriut në mbarë botën.
Vendimi i komitetit Nobel dërgon gjithashtu një sinjal shumë të fortë mosmiratimi për autoritetet iraniane.
Në ceremoni, zonja Reiss-Andersen i kërkoi gjithashtu Iranit të lirojë zonjën Mohammadi nga burgu në mënyrë që ajo të mund të marrë pjesë në ceremoninë e çmimit në dhjetor.
“Nëse autoritetet iraniane marrin vendimin e duhur, ata do ta lirojnë atë në mënyrë që ajo të jetë e pranishme për të marrë këtë nder, gjë për të cilën ne kryesisht shpresojmë.”
Por duket shumë e pamundur që aktivistja të jetë në gjendje të marrë çmimin e saj.
OKB tha se çmimi theksoi “guximin dhe vendosmërinë e grave të Iranit dhe se si ato janë një frymëzim për botën”.
Duke folur për BBC në vitin 2020, zonja Mohammadi shpjegoi pse po i përkushtohej avancimit të të drejtave të grave në Iran.
“Për mendimin tim, mbështetja e përpjekjeve dhe veprimeve për të drejtat e njeriut që synojnë arritjen e lirisë dhe drejtësisë kudo në botë, qoftë në Iran apo në ndonjë vend tjetër, është shumë e rëndësishme dhe shumë ngrohëse,” tha ajo.
Ajo tha se fokusi i saj ishte në zhvillimin e një institucioni që më pas do të garantonte të drejtat e njerëzve.
“Nëse të gjitha përpjekjet tona në Iran, së bashku me gjithë njohjen dhe mbështetjen nga jashtë Iranit çojnë në krijimin e një organi që do të garantonte të drejtat e njeriut në çdo shoqëri, përfshirë
Iranin, mund të themi se do të jemi në gjendje të zgjidhim problemet që kanë të bëjnë për të drejtat e njeriut”, tha ajo.
