Modi i Indisë sheh besim të paparë me SHBA-në, promovon rolin udhëheqës të Nju Delhit
Kryeministri indian Narendra Modi tha se lidhjet midis Nju Delhit dhe Uashingtonit janë më të forta dhe më të thella se kurrë, ndërsa India lëviz për të siguruar atë që ai e sheh si vendin e saj të merituar në skenën botërore në një moment trazirash gjeopolitike.
“Ka një besim të paparë midis liderëve të SHBA-së dhe Indisë”, tha Modi në një intervistë përpara vizitës së tij të parë zyrtare shtetërore në Uashington pas nëntë vjetësh në detyrë. Ai përshëndeti bashkëpunimin në rritje të mbrojtjes midis dy vendeve si ‘një shtyllë të rëndësishme të partneritetit tonë’, që ai tha se shtrihet në tregti, teknologji dhe energji.
Në Uashington këtë javë, Modi pritet të përfundojë marrëveshjet për prodhimin e motorëve të avionëve luftarakë në Indi për të fuqizuar aeroplanët e përparuar luftarakë dhe për të blerë dronët Predator të armatosur nga SHBA-ja në një marrëveshje shumë miliarda dollarësh që do rriste përpjekjet e mbikëqyrjes mbi Oqeani Indian dhe afër kufirit të tij të diskutueshëm me Kinën në Himalaje.
Ndërsa Perëndimi përballet me Moskën dhe, gjithnjë e më shumë, Kinën, Nju Delhi do të fitojë. Uashingtoni nga ana e tij po afrohet me Indinë duke shpresuar se ajo do jetë një kundërpeshë strategjike ndaj Pekinit. SHBA-ja ka lëvizur për të thelluar lidhjet e mbrojtjes edhe pse Nju Delhi bën blerje të mëdha të naftës ruse me çmime të zbritura, duke ofruar mbështetje financiare për Moskën teksa ajo bën luftë në Ukrainë.
Modi, i cili jep shumë fjalime, por më pak konferenca shtypi dhe intervista – foli me The Wall Street Journal për politikën e jashtme të Indisë, përpjekjet e saj për të ndërtuar një ekonomi më moderne dhe më të qëndrueshme dhe një sërë temash të tjera në një intervistë gati një orëshe në zyrën e tij në zyrën e tij në rezidencën zyrtare në zemër të Nju Delhit.
Në përgjithësi, mesazhi i Modit ishte se – nga roli i Indisë në politikën globale te kontributet e saj në ekonominë botërore – koha e vendit përnjë rol më të madh në skenën botërore ka ardhur. Ai u përpoq të portretizonte Nju Delhin si liderin natyror të Jugut global, në sinkron dhe në gjendje t’i jepte zë aspiratave të lëna pas dore të vendeve në zhvillim.
“India meriton një profil dhe një rol shumë më të lartë, më të thellë dhe më të gjerë,” tha Modi, i veshur me një kurtë të verdhë dhe një xhaketë kafe të çelur. Udhëheqësi 72-vjeçar bëri thirrje për ndryshime në Kombet e Bashkuara dhe organizata të tjera ndërkombëtare për t’i përshtatur ato për një rend botëror gjithnjë e më shumëpolar dhe për t’i bërë ato më gjerësisht përfaqësuese të kombeve më pak të pasura të botës dhe prioriteteve të tyre, nga pasojat e klimës te ndryshimi në uljen e borxhit.
Ndryshe nga vizioni i mosangazhimit të përparuar nga udhëheqësi indian Jaëaharlal Nehru
në vitet e para të Luftës së Ftohtë, politika e jashtme e Modit është një nga lëvizjet e shumta, që kërkon të çojë përpara interesat e Indisë në partneritet me një sërë fuqish globale, duke përfshirë ato në konflikt me njëra-tjetrën.
Modi është një nga kryeministrat më të njohur të Indisë. Ai dhe Partia e tij ‘Bharatiya Janata’ fituan zgjedhjet mbarëkombëtare në 2014 dhe 2019 thellë. Me zgjedhjet kombëtare që priten vitin e ardhshëm, vlerësimi i miratimit të Modit është i lartë.
Kundërshtarët politikë dhe mbrojtësit e të drejtave të njeriut kanë akuzuar partinë e Modit, e cila i ka rrënjët në nacionalizmin hindu, për nxitjen e polarizimit fetar dhe uljen e vlerave demokratike, duke vënë në dukje çështje të tilla si kufizimet në shtyp dhe heqja e statusit special të Kashmirit të administruar nga indianët si dhe për integrimin e rajonit me shumicë myslimane në vend.
Modi nuk pranoi të komentojë mbi kritika të tilla.
Në frontin ekonomik, Modi ka fituar vlerësime për eliminimin e burokracisë, lehtësimin e rregullave dhe hapjen e rrugës për më shumë investime të huaja direkte. Vendi ka kaluar Kinën si më i populluari në botë. Për më tepër, popullsia e saj është e re, duke premtuar një divident të konsiderueshëm demografik.
Qeveria ka investuar jashtëzakonisht shumë në arsim dhe infrastrukturë dhe është e gatshme të fitojë ndërsa kompani shumëkombëshe synojnë të diversifikojnë zinxhirët e prodhimit dhe furnizimit në një epokë tensionesh gjeopolitike.
Apple është ndër kompanitë që bëjnë investime të reja të rëndësishme në Indinë jugore, me furnizuesin Foxconn Technology Group që planifikon objekte të reja në shtetet Karnataka dhe Telangana dhe zgjerimin e prodhimit të iPhone në shtetin e Tamil Nadu.
“Më lejoni të jem i qartë se ne nuk e shohim Indinë si zëvendësuese të ndonjë vendi. Ne e shohim këtë proces teksa India po fiton pozicionin e saj të ligjshëm në botë,” tha Modi.
“Bota sot është më e ndërlidhur dhe e ndërvarur se kurrë më parë. Për të krijuar elasticitet, duhet të ketë më shumë diversifikim në zinxhirët e furnizimit.”
Një gjë që India dhe SHBA-të ndajnë janë marrëdhëniet me Kinën që janë bërë gjithnjë e më të tensionuara vitet e fundit, të shënuara nga thellimi i rivaliteteve ushtarake dhe ekonomike.
Për Indinë, kjo sfidë është në pragun e saj, me tensionet në rritje të përqendruara rreth mosmarrëveshjes së saj prej dekadash me Pekinin mbi kufirin prej 2000 miljesh që ndan dy vendet, i njohur si Linja e Kontrollit. Vendet kanë ndërtuar infrastrukturë ushtarake dhe kanë vendosur më shumë trupa në rajon që nga një përplasje vdekjeprurëse e vitit 2020 në Himalaje.
Zyrtarët indianë kanë fajësuar Kinën për shkeljen e marrëveshjeve kufitare dhe të dy vendet kanë mbajtur 18 raunde bisedimesh ushtarake që nga viti 2020 me qëllim parandalimin e shndërrimit të mosmarrëveshjes në një konflikt më të gjerë.
“Për lidhjet normale dypalëshe me Kinën, paqja dhe qetësia në zonat kufitare janë thelbësore”, tha Modi. “Ne kemi një besim thelbësor në respektimin e sovranitetit dhe integritetit territorial, respektimin e sundimit të ligjit dhe zgjidhjen paqësore të dallimeve dhe mosmarrëveshjeve. Në të njëjtën kohë, India është plotësisht e përgatitur dhe e përkushtuar për të mbrojtur sovranitetin dhe dinjitetin e saj.”
Ministria e Mbrojtjes e Kinës nuk iu përgjigj një kërkese për koment të dërguar përmes Zyrës së Informacionit të Këshillit të Shtetit.
Duke iu afruar Uashingtonit, qeverisë indiane i është dashur të kapërcejë skepticizmin e thellë për SHBA-në që daton që nga Lufta e Ftohtë, kur Nju Delhi u lidh më ngushtë me Moskën pasi Uashingtoni kundërshtoi të furnizonte me armë Indinë në vitin 1965. SHBA-të u bënë një mbështetës ushtarak i fqinjit dhe rivalit të Indisë, Pakistanit.
Marrëdhëniet e Indisë me SHBA-në janë forcuar në vitet e fundit pjesërisht për shkak të lidhjeve ekonomike. Tregtia midis dy vendeve arriti një rekord prej 191 miliardë dollarësh në vitin 2022, duke e bërë partnerin më të madh tregtar të Indisë, SHBA-në. SHBA është burimi i tretë më i madh i Indisë për investime të huaja direkte dhe një nga pesë destinacionet kryesore për investime nga India.
Në të njëjtën kohë, India ka mbajtur lidhje të ngushta me Rusinë, e cila ende siguron rreth 50% të furnizimeve ushtarake të vendit, duke përfshirë armë, municione, tanke, avionë luftarakë dhe sisteme të mbrojtjes ajrore S-400.
Uashingtoni ka ushtruar presion mbi Indinë për të zvogëluar varësinë e saj nga Moska për armë, dhe disa në SHBA kanë kritikuar qeverinë Modi për mosmarrjen e një qëndrimi më të fortë kundër pushtimit rus të Ukrainës. India ka abstenuar nga votat e OKB-së që dënojnë pushtimin.
“Unë nuk mendoj se ky lloj perceptimi është i përhapur në SHBA,” tha Modi, duke iu referuar kritikave për qëndrimin e Indisë ndaj Rusisë.
“Unë mendoj se pozicioni i Indisë është i njohur dhe i kuptuar mirë në të gjithë botën. Bota ka besim të plotë se prioriteti më i lartë i Indisë është paqja.”
“Kur bëhet fjalë për konfliktin në Ukrainë, ‘disa njerëz thonë se ne jemi asnjanës. Por ne nuk jemi asnjanës. Ne jemi në anën e paqes”, tha Modi.
“Të gjitha vendet duhet të respektojnë ligjin ndërkombëtar dhe sovranitetin e vendeve.” Mosmarrëveshjet duhet të zgjidhen me ‘diplomaci dhe dialog’, jo me luftë, tha Modi.
Ai tha se ka folur disa herë me presidentin rus Vladimir Putin dhe presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky. Ai tha se së fundmi foli me Zelenskyn në margjinat e samitit të Grupit 7 në Japoni në maj. “India do bëjë gjithçka që mundet dhe mbështet të gjitha përpjekjet e vërteta për t’i dhënë fund konfliktit dhe për të siguruar paqen dhe stabilitetin e qëndrueshëm”, tha ai.
Modi i lidhi shumë nga problemet e botës, si terrorizmi, luftërat me përfaqësues dhe ekspansionizmi, me dështimin e institucioneve globale të krijuara gjatë Luftës së Ftohtë që të përshtaten, duke thënë se grupime më të vogla dhe rajonale janë shfaqur në vakum. Ai tha se institucionet globale si OKB-ja duhet të ndryshojnë.
“Shikoni anëtarësimin e institucioneve kryesore – a përfaqëson me të vërtetë zërin e vlerave demokratike?” tha ai.
“Një vend si Afrika, a ka zë? India ka një popullsi kaq të madhe dhe është një pikë e ndritshme në ekonominë globale, por a është ajo e pranishme?”
Ai sinjalizoi dëshirën e Indisë për të qenë në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, duke treguar rolin e Indisë si një kontribues i trupave për operacionet paqeruajtëse në mbarë botën.
“Duhet të ketë një vlerësim të anëtarësimit aktual të këshillit dhe bota duhet të pyetet nëse dëshiron që India të jetë atje”.
Modi shpesh ka tërhequr paralele midis ngritjes së tij dhe atij të vendit të tij. I lindur në një qytet të vogël në shtetin perëndimor të Gujaratit, tre vjet pasi India fitoi pavarësinë, ai kujton se ka punuar si fëmijë në një stallë çaji në pronësi të familjes.
Ai filloi në politikë pasi iu bashkua Rashtriya Sëayamsevak Sangh, ose RSS, një organizatë që është e lidhur ngushtë me kauzën e nacionalizmit hindu. Puna e tij në organizatë dhe më vonë Partia Bharatiya Janata mori vëmendjen e një kryeministri të BJP, Atal Bihari Vajpayee, i cili e caktoi atë për t’u bërë kryeministër i Gujarat në 2001.
Si politikan, Modi tenton të ndezë ndjenja të forta si te mbështetësit ashtu edhe te kundërshtarët, por askush nuk do ta kundërshtonte se ai ka bërë një rrugë të gjatë nga stalla e çajit.
Modit dikur iu mohua viza për të hyrë në SHBA pas trazirave në Gujarat të vitit 2002 ku u vranë më shumë se 1000 njerëz, kryesisht myslimanë. Në vitin 2012, një panel hetimor i caktuar nga Gjykata e Lartë e Indisë tha se nuk gjeti prova për keqbërje nga Modi. Shtetet e Bashkuara thanë se do t’i jepnin atij një vizë për ta vizituar pasi të zgjidhej kryeministër në vitin 2014.
Atë vit ai mbajti një fjalim në gjuhën hindu para një turme ngazëllyese prej më shumë se 18,000 vetësh në Madison Square Garden, të cilët këndonin emrin e tij. Në vitet që pasuan, më shumë paraqitje të Modit janë parë, duke përfshirë një fjalim në një sesion të përbashkët të Kongresit Amerikan në vitin 2016 dhe një tubim me presidentin amerikan Donald Trump në Hjuston në 2019. Ai kthehet këtë javë për një vizitë zyrtare shtetërore.
Ekziston gjithashtu një ndjenjë në Indi se koha e vendit në skenën globale ka ardhur. Në të gjithë kryeqytetin indian, imazhi i Modit shfaqet në tabelat që promovojnë Grupin e 20, me disa që mbajnë moton që India ka zgjedhur për presidencën e saj, “Një tokë, një familje, një të ardhme”.
“Unë jam kryeministri i parë që kam lindur në Indinë e lirë,” tha Modi.
“Dhe kjo është arsyeja pse procesi im i të menduarit, sjellja ime, ajo që them dhe bëj, është e frymëzuar dhe e ndikuar nga atributet dhe traditat e vendit tim. Unë e marr forcën time prej saj.”
“Unë e paraqes vendin tim para botës ashtu siç është vendi im dhe veten time ashtu siç jam,” tha ai.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e WSJ
Përgatiti për Hashtag.al, K.Manjani
