Tensioni midis Turqisë dhe Greqisë rreth ujërave territoriale, shelfit kontinental dhe të drejtave të tjera detare, po përshkallëzohet në mungesë të një përparimi diplomatik.
Pikëpamjet konfliktuale po marrin shpejt një kthesë militariste në vazhdën e tensioneve në rritje për përpjekjet e kërkimit të gazit në Mesdheun lindor.
Pavarësisht qëndrimit të fortë dhe paralajmërimeve të Turqisë, Athina raportohet se po militarizon ishullin, Kastellorizo, që është një nga ishujt më të afërt të Greqisë në bregdetin jugor të Turqisë në Mesdheun lindor, duke shkaktuar reagimin e Ankarasë.
Sipas Traktatit të Paqes të Parisit të vitit 1947, Kastellorizo duhet të mbahet në një status të demilitarizuar.
“Italia me këtë dokument i jep Greqisë në sovranitet të plotë Ishujt Dodekanezë të treguar më poshtë, përkatësisht Stampalia (Astropalia), Rodos (Rodos), Calki (Kharki), Scarpanto, Casos (Casso), Piscopis (Tilos), Misiros (Nisyros), Calimnos ( Kalymnos), Leros, Patmos, Lipsos (Lipso), Simi (Symi), Cos (Kos) dhe Castellorizo (Kastellorizo), si dhe ishujt ngjitur.” – thuhet në traktat.
“Këto ishuj do të jenë dhe do të mbeten të demilitarizuara.” – thuhet në Nenin 14, që ka të bëjë me kufijtë Greqi-Itali.
Ministria e Jashtme turke ka reaguar ndaj përpjekjeve të Greqisë për të militarizuar ishullin përmes deklaratave të forta në fundjavë.
“Ne hedhim poshtë përpjekjet e paligjshme të ndryshimeve në statusin e ishullit. Ne gjithashtu nënvizojmë se Turqia nuk do të lejojë një provokim të tillë në brigjet e saj.” – tha deklarata e ministrisë së jashtme.
Kastellorizo është vetëm 2 kilometra larg nga bregu i Mesdheut të Turqisë, ndërsa ka një distancë prej 600 kilometrash nga pjesa kontinentale greke. Dodekanezët i referohen një zinxhiri prej dymbëdhjetë ishujsh nën zotërimin e Greqisë, përfshirë Rodosin, një ishull i njohur me një vendndodhje të rëndësishme strategjike.
Që nga koha e nënshkrimit të traktatit, ishujt e Egjeut gjithmonë kanë përplasur Turqinë dhe Greqinë, madje i ka sjellë të dy vendet në prag të luftës disa herë. Të dy kanë akuzuar njëri-tjetrin për shkelje të kufirit gjatë tensioneve në të kaluarën.
Me rezervat e pasura të gazit të zbuluara në Mesdheun lindor, mosmarrëveshja mbi të drejtat detare është rishfaqur midis Turqisë dhe Greqisë.
Ndërsa Greqia pretendon të ketë ujëra territoriale dhe shelf kontinental pranë bregdetit turk mbi bazën e ishujve pranë Turqisë, Ankaraja e refuzon vendosmërisht këtë, duke thënë se mund të jetë krejtësisht e palogjikshme dhe e padrejtë për çdo vend.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e TRT
