Truri i njeriut ka aftësi tejet mbresëlënëse. Aq mbresëlënëse, në fakt, saqë edhe kompjuterët më të sofistikuar nuk mund të përsërisin ende të gjitha funksionet e tij. Por kjo mund të jetë duke ndryshuar. Shkencëtarët në “Universitetin Western Sydney” sapo zbuluan superkompjuterin e tyre të ri të quajtur “DeepSouth”, i pari që do jetë në gjendje të simulojë një tru njeriu në shkallë të plotë.
Kur të jetë funksional, “DeepSouth” do jetë në gjendje të kryejë 228 trilionë operacione sinaptike në sekondë. Kjo është e krahasueshme me nivelin e veprimtarisë në gjithë neuronet e shumta të ndërlidhura brenda trurit, dhe kjo është e gjitha falë dizajnit të tij inovativ neuromorfik.
“Progresi në të kuptuarit tonë se si truri llogarit duke përdorur neuronet pengohet nga paaftësia jonë për të simuluar rrjete të ngjashme me trurin në shkallë”, tha profesor André van Schaik, drejtor i Qendrës Ndërkombëtare për Sistemet Neuromorfike (ICNS) në “Western Sydney”, në një deklaratë.
“Simulimi i rrjeteve nervore të mprehta në kompjuterë standardë duke përdorur Njësitë e Përpunimit Grafik (GPU) dhe Njësitë Qendrore të Përpunimit me shumë bërthama (CPU) është thjesht shumë i ngadalshëm dhe me energji intensive. Sistemi ynë do ta ndryshojë këtë.”
Truri është një sistem me efikasitet të lartë të energjisë, dhe shkencëtarët deri më tani kanë luftuar për të përsëritur këtë efikasitet në një kompjuter sintetik.
Superkompjuteri “Frontier” i Laboratorit Kombëtar Oak Ridge, i konsideruar nga shumë si kompjuteri më i shpejtë në botë për momentin, kërkon 22.7 megavat për të funksionuar, siç shpjegoi për The Conversation Domenico Vicinanza, profesor i asociuar i sistemeve inteligjente dhe shkencës së të dhënave në Universitetin Anglia Ruskin.
Në të kundërt, truri i njeriut mund të funksionojë me të njëjtën shpejtësi – një miliardë miliardë llogaritje në sekondë, të njohura edhe si një ekzaflop – me vetëm 20 vat.
Prandaj, “DeepSouth” do t’i lejojë studiuesit të eksplorojnë kompjuterin në një mënyrë që të jetë më pak i etur për energji.
Dizajni neuromorfik është gjithashtu thelbësisht i ndryshëm nga ai i kompjuterëve elektronikë tradicionalë, i cili në thelb ka mbetur i pandryshuar për shumë dekada. Deri më tani, kompjuterët janë karakterizuar nga njësi të veçanta përpunimi dhe memorie – të dhënat ruhen në një vend dhe manipulohen në një vend tjetër.
Ndërsa ne mund të kemi ende shumë për të mësuar rreth mënyrës se si funksionon memoria në trurin e njeriut, ne jemi shumë të sigurt se ajo nuk funksionon plotësisht kështu, kështu që shkencëtarët po kërkojnë nga kompjuterët brenda kokës sonë për frymëzim ndërsa projektojnë makinat e së ardhmes.
Qarku neuromorfik i “DeepSouth” bazohet në rrjetet e procesorëve të thjeshtë që mund të punojnë të gjithë paralelisht.
Ai imiton mënyrën se si neuronet e ndryshme në tru, të lidhur nëpërmjet sinapseve, mund të ndizen njëkohësisht. Sistemi do jetë i shkallëzueshëm dhe lehtësisht i riprogramueshëm nga pjesa e përparme duke përdorur gjuhën e programimit të njohur “Python”, që do të thotë se studiuesit do jenë në gjendje të përdorin teknologjinë pa një kuptim intim të vetë harduerit.
“Kjo platformë do të përparojë të kuptuarit tonë të trurit dhe do të zhvillojë aplikacione kompjuterike në shkallë të trurit në fusha të ndryshme duke përfshirë sensorin, fushën biomjekësore, robotikën, hapësirën dhe aplikime të AI (Inteligjenës Artificiale) në shkallë të gjerë,” shpjegoi profesori van Schaik.
