Holanda do të kthejë qindra artefakte të çmuara të marra nga Indonezia dhe Sri Lanka gjatë periudhës së saj koloniale.
Objektet që do të kthehen përfshijnë një top bronzi të zbukuruar me gurë të çmuar dhe një arkë bizhuteri të grabitur nga “thesari Lombok”.
Një raport i kishte kërkuar qeverisë të kthente artikujt nëse vendet i kërkonin ato.
Rikthimi i rënë dakord vjen ndërsa Holanda po përballet gjithnjë e më shumë me të kaluarën e saj koloniale.
Vende të tjera kanë filluar gjithashtu kthimin e objekteve të çmuara të grabitura në vitet e fundit. Shembuj të dukshëm përfshijnë nënshkrimin e muzeumeve britanike dhe gjermane mbi disa nga të ashtuquajturat Bronzet e Beninit të vjedhura nga Nigeria gjatë një ekspedite ushtarake britanike në shkallë të gjerë të vitit 1897.
“[Kjo është] hera e parë që ne po kthejmë objekte që nuk duhet të kishin qenë kurrë në Holandë,” tha Ministri i Kulturës Gunay Uslu.
“Por ne nuk po kthejmë vetëm objekte. Ne në fakt po fillojmë një periudhë në të cilën po bashkëpunojmë më intensivisht me Indonezinë dhe Sri Lankën.”
Ndër koleksionet që do t’i dorëzohen Indonezisë është i ashtuquajturi “thesari Lombok” – një grumbull xhevahiresh, gurësh të çmuar, ari dhe argjendi që u grabit nga ushtria koloniale holandeze nga një pallat mbretëror në ishullin Lombok të Indonezisë në 1894.
Sri Lanka do të marrë përsëri një top bronzi të dekoruar të shekullit të 18-të, aktualisht i ekspozuar në Rijksmuseum të Amsterdamit, që mendohet se ka qenë një dhuratë nga një aristokrat nga Sri Lanka për Mbretin e Kandy në vitet 1740.
Topi besohet të ketë rënë në duart e holandezëve në 1765, kur trupat holandeze sulmuan dhe pushtuan mbretërinë e Sri Lankës të Kandy-it.
Ministri i Kulturës Uslu tha se qeveria po vepronte sipas rekomandimeve të paraqitura në një raport të vitit 2020 nga një komitet holandez që hetonte artin e marrë gjatë epokës koloniale.
Komiteti i kërkoi qeverisë të jetë “e gatshme të kthejë pa kushte” çdo objekt kulturor të grabitur në ish-kolonitë holandeze nëse kërkohet nga vendi burimor.
“Holanda duhet të marrë përgjegjësinë për të kaluarën e saj koloniale duke e bërë njohjen dhe korrigjimin e kësaj padrejtësie një parim kyç të politikës për koleksionet koloniale,” thuhet në raport.
Vendi ka qenë duke luftuar me trashëgiminë e tij më hapur vitet e fundit.
Të shtunën, Mbreti Willem-Alexander kërkoi zyrtarisht falje për rolin e Holandës në tregtinë e skllevërve, duke thënë se ai ndjehej “personalisht dhe intensivisht” i prekur.
Vendi u bë një fuqi e madhe koloniale pas shekullit të 17-të, duke mbajtur territore në të gjithë globin dhe tregtarët holandezë të skllevërve trafikuan më shumë se 600,000 njerëz.
