Vendosni fjalën kyçe....

Galeria britanike riemërton pikturën, nga ‘kërcimtarët rusë’ e quan ‘valltarët ukrainas’


Galeria Kombëtare e Britanisë ka ndryshuar titullin e një pikture të impresionistit francez Edgar Degas. Që nga java e kaluar, piktura me pastel e viteve 1890 tani quhet ‘Valltarët ukrainas’ në vend të ‘Kërcimtarëve rusë’.

Piktura në fjalë është pjesë e një serie dhe është prodhuar gjatë vizitave të trupave të vallëzimit nga Perandoria Ruse në Paris në fund të viteve 1890. Shfaqje të tilla ishin një tërheqje popullore, duke pasur parasysh interesin francez për traditat e Evropës Lindore pas krijimit të Aleancës së Dyfishtë midis Francës dhe Perandorisë Ruse në 1894.

Valltarët ‘janë pothuajse me siguri ukrainas dhe jo rusë’, thotë përshkrimi i saj në faqen e internetit të Galerisë Kombëtare, pa sqarim të mëtejshëm.

Galeria pranoi se ndryshimi i titullit ishte për shkak të situatës së tanishme politike dhe pas një fushate presioni publik në mediat sociale dhe jo për shkak të ndonjë fakti të ri të zbuluar rreth punës së Degas.

Gazeta citoi dy figura të artit ukrainas, të cilët vlerësuan ndryshimin. Olesya Khromeychuk, drejtoresha e Institutit të Ukrainës në Londër, u ankua se për shumë vite kuratoret e ekspozitës në Britani nuk e kishin ‘nuk kishin problem të paraqisnin artin dhe artistët hebrenj, bjellorusë ose ukrainas si rusë’.

Fushata për të ‘ukrainizuar’ vizatimet e Degas u drejtua nga artistja dhe aktivistja ukrainase Mariam Naiem, e cila e pretendoi lëvizjen e Galerisë Kombëtare si një fitore të vogël. Ajo tha se u shkroi disa muzeve të artit perëndimor duke shfaqur vepra nga seria, duke kërkuar për ndryshimin dhe se ai britanik ishte i pari që u pajtua.

Riemërtimi i përshtatet një tendence në Perëndim për të shtypur kulturën ruse që u shtua pasi Rusia sulmoi Ukrainën në fund të shkurtit. Universiteti i Milano-Bicoça në Itali, për shembull, njoftoi synimin e tij për të ndaluar mësimin e një kursi për shkrimtarin e shekullit të 19-të Fyodor Dostoevsky dhe për t’u fokusuar në autorët ukrainas.

Lajmi shkaktoi reagime dhe vendimi u ndryshua. Orkestra Filarmonike e Kardifit hoqi nga programi Pyotr Tchaikovsky, duke e konsideruar problematik kompozitorin rus të shekullit të 19-të.