Qeveritë në gjithë Evropën dhe Lindjen e Mesme po nxitojnë të sigurojnë që operacionet e gjigantit rus të energjisë Lukoil të vijojnë të funksionojnë pasi Thesari i SHBA-së sanksionoi kompaninë dhe më pas anuloi një ofertë kyçe për asetet e saj javën e kaluar.
Kompania ruse e naftës, e dyta më e madhe, drejton një operacion të gjerë ndërkombëtar që përfshin fusha nafte, rafineri dhe pika karburanti. Ajo u sanksionua nga SHBA-ja dhe Britania muajin e kaluar me një dritare të shkurtër, deri më 21 nëntor, për t’i dhënë fund marrëdhënieve aktuale me kompaninë.
Problemi dukej se kishte një zgjidhje deri javën e kaluar, pasi tregtari i energjisë Gunvor Group kishte rënë dakord për një marrëveshje për të blerë asetet ndërkombëtare të Lukoil. Por ky proces u zhyt në kaos të enjten kur Thesari i SHBA-së e quajti Gunvor-in “kukull e Kremlinit”. Tregtari u tërhoq nga transaksioni, duke shtuar urgjencën në përpjekjet për të mbajtur funksionale asetet e firmës ruse.
“Po ndodh një rrëmujë e madhe për të kuptuar se si të trajtohen asetet e Lukoil jashtë vendit, veçanërisht pasi Thesari i SHBA-së hodhi poshtë ofertën e Gunvor-it për t’i marrë të gjitha,” tha Richard Bronze, kreu i gjeopolitikës në Energy Aspects, një kompani konsulence.
“Ndërsa tregjet globale të naftës së papërpunuar kanë një rezervë të mirë në dispozicion për të përballuar çdo ndërprerje të furnizimit, gjendja është krejtësisht ndryshe për sektorin e rafinerive.”
Ditët e fundit, kanë filluar të shfaqen shenjat e para të shtrëngimit nga sanksionet.
ukoil ka shpallur gjendje të jashtëzakonshme në një fushë nafte irakiane që përbën rreth një në dhjetë fuçi të gjithë naftës së pompuar në vend, ndërsa dy kompani shtetërore kanë marrë përsipër operacionet për të siguruar që prodhimi i depozitës të vijojë.
Në mënyrë të ngjashme, Bullgaria ndërmori një hap drejt marrjes së kontrollit të plotë të rafinerisë më të madhe të vendit në një përpjekje për ta mbajtur atë funksionale dhe për të mbrojtur vendet e punës. Në Finlandë, disa pika karburanti po mbarojnë karburantin pasi një kompani në pronësi të Lukoil ndaloi marrjen e furnizimeve, sipas mediave lokale.
Lukoil nuk iu përgjigj një kërkese për koment, dërguar jashtë orarit normal të punës.
Fleksibiliteti
Disa vende po i bëjnë presion SHBA-së për të ofruar një licencë që të mundësojë vazhdimin e punës së aseteve të Lukoil pas 21 nëntorit, diçka që administrata Trump e ka bërë diku tjetër me asetet ruse të sanksionuara.
Por nëse nuk bëhen lëshime këtë herë, kjo mund të shkaktojë një efekt zinxhir në tregjet e naftës së papërpunuar dhe të karburantit.
Zyrtarët në Bullgari thonë se kanë qenë në bisedime me Thesarin e SHBA-së që kur u zbatuan sanksionet për herë të parë, në një përpjekje për të mbajtur funksionale rafinerinë Burgas me 195,000 fuçi në ditë. Uzina është më e madhja në Evropën Juglindore dhe ka qenë subjekt i një procesi shitjeje të kahershëm që ende nuk ka dhënë rezultat.
Në Rumaninë fqinje, njerëz të njohur me çështjen thanë se vendi mund të shqyrtojë kërkesën për një zgjatje të afatit të 21 nëntorit, megjithëse ende nuk e ka ndërmarrë atë hap. Ata thanë se kombëtarizimi i aseteve rumune të Lukoil, të cilat përfshijnë rafinerinë Petrotel me 50,000 fuçi në ditë, shihej si masë e fundit.
Ndërkohë, qeveria e Moldavisë planifikon të blejë një depo karburanti nga Lukoil për të siguruar operacionet në aeroportin në kryeqytetin e vendit, Kishinau, tha ministri i Energjisë Dorin Junghietu në një deklaratë në Facebook javën e kaluar. Ajo ka kërkuar gjithashtu një përjashtim nga masat që do të shtyheshin përtej 21 nëntorit.
Qeveria “po negocion me Lukoil në mënyrë që furnizimi me burime nafte të mos ndikohet,” tha Junghietu në një postim tjetër të hënën.
“Tani është përgjegjësia e kompanisë të kryejë të gjitha veprimet urgjentisht.”
Arsyeja për shqetësimin rreth furnizimeve me karburant është e thekshme, ndërsa kontratat e së ardhmes së naftës së papërpunuar po tregtohen afër 60 dollarë për fuçi në Evropë, çmimet e naftës së përpunuar janë afër 95 dollarë.
Çmimet janë rritur që nga shpallja e sanksioneve ndaj Lukoil dhe Rosneft PJSC, e cila erdhi në mes të një periudhe vjetore të mirëmbajtjes së rafinerive globale që zakonisht kufizon furnizimin. Shefi i TotalEnergies SE tha muajin e kaluar se ndjente se çmimet e naftës po nënçmonin ndikimin e kufizimeve.
Ekzistojnë disa përjashtime nga kufizimet. Marrëveshjet që përfshijnë Konsorciumin e Tubacionit Kaspik morën një licencë të përgjithshme që do heqë dorë nga masat për transaksionet e lidhura. Lukoil zotëron aksione në dy fusha në vend, si dhe një pjesë të tubacionit që transporton naftën e tij për eksport.
Por shtrirja e operacioneve të kompanisë mbetet e rëndësishme.
Krahu i saj tregtar me qendër në Gjenevë, Litasco, tashmë po ndjente ndikimin e sanksioneve pasi u shmang nga bankat dhe tregtarët e tjerë të mallrave pas njoftimit të sanksioneve.
Lukoil gjithashtu zotëron një pjesë të vogël të një rafinerie në Holandë, ndërsa Lukoil Italia ka pika karburanti në Itali.
Edhe pa fusha të mëdha nafte apo rafineri aty pranë, marka e shitjes me pakicë e kompanisë shtrihet deri në Amerikën e Veriut. Ka rreth 200 pika karburanti me markën Lukoil në Nju Jork, Nju Xhersi dhe Pensilvani. Ka njoftime në faqen e saj të internetit për pesë vende të reja ekskluzive, me ofertat që duhet të dorëzohen para datës 1 dhjetor.
Është një kujtesë e rrezikut për çmimet e karburantit më afër Uashington D.C. sesa Moskës.
“Tema është ‘shkaktoji sa më shumë dhimbje Putinit, por jo shoferëve të SHBA-së’,” tha Bob McNally, president dhe themelues i konsulencës Rapidan Energy Advisors LLC.
“Dyshoj se Uashingtoni do ta bëjë të lehtë për Lukoil-in të përshtatet me sanksionet nëse nuk kërcënon disi të kufizojë aq sa duhet naftë të papërpunuar dhe/ose produkte për të rritur çmimet globale.”
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Bloomberg
