Tërmeti vdekjeprurës me magnitudë 7.4 që goditi Tajvanin të mërkurën dhe la 9 viktima, gjithashtu dëmtoi 770 ndërtesa, sipas vlerësimeve të fundit nga Agjencia Kombëtare e Zjarrfikësve të ishullit (NFA).
Në kryeqytetin Taipei, vetëm 80 milje larg nga epiqendra, ndërtesat u tronditën gjithashtu furishëm gjatë atij që ishte tërmeti më i fortë i Tajvanit në 25 vjet. Por në një triumf të inxhinierisë moderne, “Taipei 101”, dikur rrokaqiell më i lartë në botë, doli nga tërmeti i fundit i padëmtuar.
Pamjet nga tërmeti duket se tregojnë kullën 1,667 metra të lartë duke u lëkundur pak, përkulshmëria e saj strukturore ndihmoi në përballimin e lëvizjes së fuqishme të tërmetit. Kjo lëvizje tregoi në mënyrë të përsosur se si mbrojtja e vetme më e rëndësishme e rrokaqiellit kundër tërmeteve është vetë materiali prej të cilit është ndërtuar: betoni i përforcuar.
Duke kombinuar forcën në shtypje të betonit me rezistencën në tërheqje të çelikut, materiali e bën ndërtesën mjaft fleksibël për t’u lëkundur, por mjaft të ngurtë për t’i rezistuar erërave të forta dhe tajfunëve që godasin shpesh Tajvanin. Megjithatë, lart brenda kullës, një tjetër risi teknologjike ndihmon në mbrojtjen e rrokaqiellit 101-katësh. Një pajisje e madhe e ngjashme me rruzullin që shërben si një amortizues masiv i akorduar.
Një pajisje sferike prej 660 tonësh, lëkundet si një lavjerrës gjigant në katet e sipërme të rrokaqiellit.
Kundërpesha gjigante
E mbajtur në ajër nga 92 kabllo të trasha midis kateve 87 dhe 92, sfera e artë prej çeliku mund të lëvizë rreth 1.5 metra në çdo drejtim. Si rezultat, ai vepron si një lavjerrës që zbut lëvizjet lëkundëse.
“Është në thelb një kundërpeshë shumë e madhe,” shpjegoi Stefan Al, autor i “Supertall: Si ndërtesat më të larta në botë po riformësojnë qytetet dhe jetën tonë”, në një intervistë telefonike.
“Në rastin e “Taipei 101”, ai është rreth 660 ton. Kjo duket peshë e rëndë, por nëse e krahasoni me peshën e përgjithshme të ndërtesës, është vetëm një pjesë shumë e vogël.”
“Kur një ndërtesë fillon të dridhet, damperi i akorduar i sferës do lëvizë në drejtim të kundërt. Në rastin e “Taipei 101”, ai është i pezulluar, kështu që do mbetet prapa ndërsa kulla lëkundet dhe do të thithë energjinë kinetike duke lëvizur në drejtim të kundërt,” tha Al, duke shpjeguar se cilindrat hidraulikë midis topit dhe ndërtesës e shndërrojnë këtë energji, që më pas shpërndahet.
