Postimi konfrontues nw Twitter i presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky këtë javë duke sfiduar liderët e NATO-s mbi ritmin tejet të ngadaltë të pranimit të vendit të tij të shkatërruar nga lufta në aleancë tronditi Shtëpinë e Bardhë aq shumë saqë zyrtarët amerikanë të përfshirë në këtë proces menduan të ‘tërheqin’ ofertën për Kievin për t’u bashkuar me aleancën, sipas gjashtë personave të njohur me këtë çështje.
Së fundmi, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj ranë dakord se do ruanin masën në deklaratë, siç u prezantua përfundimisht të martën në samitin e NATO-s në Vilnius, Lituani.
Deklaratës i mungon një afat kohor për pranimin e Ukrainës në bllok, por ishte produkt i përpjekjeve të fituara me vështirësi për të shtyrë administratën Biden dhe liderë të tjerë evropianë për t’i dhënë oferta më specifike Kievit në mes të pushtimit të vazhdueshëm të Rusisë.
Incidenti ilustron zhgënjimin brenda NATO-s me taktikat e presionit të Zelensky-t, ku edhe disa nga mbështetësit e tij më të fortë pyetën këtë javë nëse ai po i shërbente interesave të Ukrainës me shpërthimin e tij.
Në të njëjtën kohë, përleshja që nisi në prapaskenë tregon se sa pak mund të bëjë aleanca për këtë: vendet e NATO-s janë të gjitha në përpjekjet e luftës dhe shumë shtete anëtare mbeten thellësisht simpatike ndaj kërkesave të Zelensky-t për një nivel më të madh mbështetjeje.
Dhe ndërsa shumë zyrtarë shprehën bezdi me postimin në Twitter, u kuptua se lideri i një kombi në luftë duhet të tregojë se do bëjë gjithçka për të nxjerrë maksimumin në emër të popullit të tij.
Ambasadorët, ministrat dhe politikëbërësit e tjerë të lartë zhvilluan bisedime jozyrtare rreth asaj se si duhet të përgjigjet aleanca. Zyrtarët amerikanë ngritën mundësinë e rishikimit ose goditjes së pasazhit për të cilin Zelensky kishte kundërshtuar me kaq forcë: “Ne do jemi në gjendje t’i bëjmë një ftesë Ukrainës për t’u bashkuar me Aleancën kur aleatët të bien dakord dhe të plotësohen kushtet,” sipas zyrtarëve evropianë të përfshirë në negociata.
Megjithëse Uashingtoni i ka dhënë Kievit miliarda dollarë ndihma ushtarake dhe mbështetje të tjera që nga fillimi i luftës në fillim të vitit të kaluar, Presidenti Biden ka favorizuar një qasje të kujdesshme, i frikësuar se duke e bërë shumë shpejt mund të rrezikojë përshkallëzimin e krizës dhe tërheqjen e NATO-s në konflikt të drejtpërdrejtë me Rusia.
Biden mori pjesë në samitin e Vilnius me Sekretarin e tij të Shtetit, Antony Blinken, i cili ka udhëtuar për në Xhakartë, Indonezi, për një takim të ministrave të jashtëm nga Azia Juglindore.
Në një samit në Bukuresht, Rumani, në vitin 2008, Ukrainës dhe Gjeorgjisë iu ofrua anëtarësimi përfundimtar në NATO, me kusht që ato të përmbushnin së pari një sërë kërkesash. Ukrainasit ankohen se 15 vjet më vonë, ata ende po përballen me një mori kërkesa reformash, shumë prej të cilave nuk janë specifike.
Një zyrtar amerikan i njohur me bisedat pranoi se rishikimet e deklaratës ishin marrë në konsideratë, duke thënë se administrata e Biden ishte e ndjeshme ndaj shqetësimeve të Zelensky dhe kishte shpresuar se ata mund t’i adresonin ato disi.
Tre politikëbërës të tjerë të lartë, dy prej të cilëve ishin pjesëmarrës të drejtpërdrejtë në bisedime, thanë se perceptimi i tyre i fortë ishte se Shtetet e Bashkuara po përgatiteshin të zbusnin gjuhën e dokumentit – për ta bërë atë më pak mikpritës ndaj një pranimi të shpejtë të Ukrainës në aleancë.
“Disa donin të tërhiqnin referencën për ‘ftesë’ ose të gjenin një vend tjetër për ta shprehur këtë fjalë”, tha një nga politikëbërësit e lartë, një diplomat i NATO-s që mori pjesë në bisedime.
Zëdhënësit e Shtëpisë së Bardhë dhe presidencës ukrainase nuk iu përgjigjën menjëherë kërkesave për koment.
Një tjetër diplomat i lartë i NATO-s i cili mori pjesë në negociatat e furishme tha se, megjithëse ‘disa njerëz’ mbështetën heqjen e frazës që kishte mërzitur Zelensky-n, delegacioni i SHBA-së ‘nuk donte në mënyrë specifike ta bënte atë premtim’ të një ftese jashtë deklaratës.
Kishte një konsensus se ripërpunimi i dokumentit do vononte publikimin e tij dhe, ‘në fund, ata që ishin më të shqetësuar për reagimin ukrainas arritën në përfundimin se do ishte më mirë t’i përmbaheshim tekstit’ siç ishte hartuar.
“Kjo dërgon një mesazh shumë të qartë dhe të fortë,” tha ky person, “si për Ukrainën dhe Rusinë”.
Presidenti francez Emmanuel Macron, i mbështetur nga vendet e Evropës Qendrore dhe Balltike, bëri presion për të mbajtur gjuhën e rënë dakord fillimisht.
Këta liderë e panë atë si ofertën më të fortë të mundshme për Ukrainën, duke pasur parasysh ngurrimin e Shteteve të Bashkuara, Gjermanisë dhe të tjerëve për të shkuar më tej, nga frika se një veprim i tillë do e tërhiqte aleancën në një përplasje të drejtpërdrejtë me Rusinë. Udhëheqësit e NATO-s njoftuan gjithashtu paketa të gjera të ndihmës ushtarake për Kievin.
“Ne e bëmë deklaratën. Rezultati ishte më i miri i mundshëm”, tha diplomati.
Në kohën kur ambasadorët e NATO-s diskutuan zyrtarisht se si t’i përgjigjeshin postimit të Zelensky-t, Shtetet e Bashkuara u bashkuan përsëri duke formuluar versionin origjinal të deklaratës, thanë politikëbërësit.
Brenda dhomës së liderëve, kishte më shumë këshilltarë nga sa është tipike për këto lloj samitesh, thanë zyrtarët. Në një çast, këshilltari për sigurinë kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, Jake Sullivan, hyri në dhomë dhe e tërhoqi Biden nga tavolina, duke u dukur se po fliste me presidentin për diçka, tha një zyrtar.
Zelensky më vonë zbuti tonin e tij, duke shprehur mirënjohjen gjatë takimeve personale në Vilnius dhe duke kërkuar për një pranim sa më të shpejtë të Ukrainës në aleancë.
Të mërkurën, një ditë pas negociatave të tensionuara, kreu i zyrës presidenciale të Zelensky-t, Andriy Yermak, u pa duke pasur një bisedë intensive me Sullivan gjatë takimit të parë të Këshillit NATO-Ukrainë, një organ konsultativ i sapokrijuar i krijuar për Ukrainën për të mbledhur NATO-n. ambasadorët dhe të diskutojë shqetësimet e saj të sigurisë.
Yermak, tha një person që ishte dëshmitar i bisedës, dukej sikur po përpiqej të debatonte. Sipas personit në fjalë, Sullivan ‘dukej i vendosur’. Shkëmbimi zgjati rreth 30 minuta.
Përpjekja e tensionuar për të mbajtur linjën në emër të Ukrainës la disa nga avokatët më të fortë të Kievit të rraskapitur dhe të acaruar.
“Nuk ishte argëtuese,” tha një politikëbërës i lartë i NATO-s i njohur me bisedimet.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e WP
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
