Menjëherë pasi vendi i tij filloi bombardimin e Jemenit në vitin 2015, sundimtari de fakto i Emirateve të Bashkuara Arabe kontaktoi në mënyrë konfidenciale me një mik të vjetër: Gjeneralin e Marinës në pension Jim Mattis.
Sheikh Mohamed bin Zayed al-Nahyan, i cili gjithashtu shërbeu si zëvendëskomandant suprem i ushtrisë së Emirateve, kishte nevojë për ndihmë. Emiratet e Bashkuara Arabe ishin pjesë e një koalicioni të vendeve arabe që kishin ndërhyrë në Luftën Civile të Jemenit për të luftuar rebelët Houthi të mbështetur nga Irani. Por fushata e bombardimeve të koalicionit po vriste një numër të madh civilësh dhe po bënte pak për të frenuar Houthit.
Me konfliktin që kërcënon të kthehet në një moçal rajonal, Mohamed i kërkoi Mattis-it, i cili u tërhoq nga marinsat në vitin 2013 pas vitesh luftimesh në Lindjen e Mesme dhe Afganistan, të punonte për të si këshilltar ushtarak.
Në përputhje me ligjin federal, Mattis aplikoi në qershor 2015 për leje nga marinsat dhe Departamenti i Shtetit për të këshilluar Mohamed-in dhe Emiratet e Bashkuara Arabe mbi “aspektet operacionale, taktike, informative dhe etike” të luftës në Jemen, sipas dokumenteve të pazbuluara më parë të marra nga Washington Post përmes një kërkese të Aktit të Lirisë së Informacionit (FOIA).
Kërkesa e tij ishte shumë e pazakontë: një marins legjendar me katër yje që kërkonte të punonte për një kryetar shteti të huaj si këshilltar personal për një luftë në vazhdim.
Faqja e kopertinës së aplikimit të Mattis në 2015 që kërkon miratimin federal për të punuar për Emiratet e Bashkuara Arabe
Duke i komplikuar gjërat, ushtria amerikane ishte përfshirë në konflikt. Menjëherë pas fillimit të bombardimeve, administrata e Obamës ra dakord të mbështeste forcat ajrore të koalicionit arab, të udhëhequra nga Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, me karburant dhe inteligjencë ajrore. Por zyrtarët amerikanë po alarmoheshin gjithnjë e më shumë nga numri i jemenasve të pafajshëm që vdisnin në sulmet ajrore të koalicionit.
Megjithatë, zyrtarët amerikanë miratuan me shpejtësi kërkesën e Mattis. Pastaj ata luftuan për të fshehur rolin e tij këshillues në luftën në Jemen dhe punën e tij për Muhamed-in. Pasi The Post paditi në vitin 2021 për të dhënat e personelit ushtarak në pension të SHBA-së të punësuar nga qeveritë e huaja, agjencive federale iu deshën 2 vjet e gjysmë për të nxjerrë ato në lidhje me Mattis.
Mattis nuk e zbuloi publikisht punën e tij këshilluese për Emiratet e Bashkuara Arabe kur u kthye në Pentagon në janar 2017 për t’u bërë Sekretar i Mbrojtjes në administratën Trump. Ai e hoqi atë nga historiku i punës së tij publike dhe formularët e zbulimit financiar që ai dorëzoi në Zyrën e Etikës Qeveritare.
Megjithëse ai e raportoi atë në mënyrë konfidenciale në Komitetin e Shërbimeve të Armatosura të Senatit, shumë senatorë thanë se nuk ishin të informuar. Ai gjithashtu nuk e përmendi atë në kujtimet e tij të vitit 2019.
Gjatë gjithë karrierës së tij, Mattis, tani 73 vjeç, ka lavdëruar Emiratet e Bashkuara Arabe si një aleat të çmuar të Uashingtonit. Midis 2010 dhe 2013-ës, kur ai ishte një Gjeneral marins i ngarkuar me të gjitha forcat amerikane në Lindjen e Mesme, ai iu referua kombit të vogël të Gjirit Persik si “Sparta e Vogël” për shkak të aftësive të tij të mëdha ushtarake.
Sekretari i Mbrojtjes Jim Mattis dëgjon në mars 2018 ndërsa Presidenti Donald Trump flet në Shtëpinë e Bardhë
Por Mattis, një nga udhëheqësit më të shquar ushtarakë amerikanë që nga 11 shtatori, ka mbajtur një heshtje publike të palëkundur për detyrën e tij si këshilltar ushtarak në Emiratet Arabe. Ai kurrë nuk ka bërë të ditur qëllimin apo kohëzgjatjen e saktë të punës së tij. Ai hodhi poshtë kërkesa të shumta nga The Post për një intervistë ose për t’iu përgjigjur pyetjeve me shkrim në lidhje me detyrat e tij për Mohamed-in.
Ka të dhëna kontradiktore nëse ai është paguar për shërbimin e tij jashtë vendit. Dokumentet e marra nga The Post thonë se Emiratet e Bashkuara Arabe do e kompensonin Mattis për këshillat e tij për luftën në Jemen, si dhe do t’i jepnin atij një honorar prej 100,000 dollarësh për një fjalim pasi ai u largua nga administrata Trump. Por një zëdhënës i Gjeneralit në pension tha se ai punonte falas.
Gjatë dhjetëvjeçarit të fundit, është bërë një praktikë e zakonshme, edhe pse është e fshehtë, për personelin ushtarak në pension të SHBA-së që punojnë si këshilltarë dhe kontraktorë për qeveritë e huaja. Qindra veteranë kanë fituar nga përvoja e tyre gjatë dy dekadave të luftës në Lindjen e Mesme dhe Afganistan duke stërvitur ushtritë e huaja.
Një hetim i The Post në vitin 2022 zbuloi se Emiratet e Bashkuara Arabe të pasura me naftë, pavarësisht nga sipërfaqja e tyre e vogël, punësuan më shumë veteranë amerikanë se çdo vend tjetër në botë, shpesh për paga shumë më të larta se ajo që fitonin ndërsa mbanin uniforma amerikane. Shërbimi i Mattis për Emiratet e Bashkuara Arabe u citua në atë hetim, i cili bazohej në padinë FOIA të paraqitur nga The Post.
Procesi gjyqësor detyroi forcat e armatosura dhe Departamentin e Shtetit të zbulonin të dhëna për anëtarët e shërbimit ushtarak të SHBA-së në pension, të punësuar nga qeveritë e huaja. Sipas një klauzole kundër korrupsionit në Kushtetutë, personeli ushtarak në pension i SHBA-së duhet të marrë miratimin federal përpara se të pranojë punë, dhurata ose ndonjë gjë me vlerë nga fuqitë e huaja.
Sidoqoftë, në atë kohë, zyrtarët federalë mbrojtën shumë dokumente në lidhje me Mattis, duke lëshuar vetëm copëza informacioni rreth rolit të tij të paqartë si këshilltar ushtarak. Ata gjithashtu redaktuan të dhënat në lidhje me dëmshpërblimin e tij.
The Post vijoi të shtynte çështjen në gjykatë, duke argumentuar se hollësitë e punës së tij në emër të një fuqie të huaj duhet të bëhen publike për të hedhur dritë nëse ajo mund të kishte paraqitur një konflikt interesi kur ai u kthye në qeverinë e SHBA-së për të drejtuar Pentagonin. .
Në përgjigje të urdhrit të një gjyqtari, agjencitë federale vjeshtën e kaluar publikuan të dhëna shtesë që zbulojnë për herë të parë se Mattis ishte punësuar personalisht nga Mohamed për ta këshilluar atë për luftën në Jemen, si dhe hollësi të tjera për sa i përket lidhjeve të tij me Emiratet e Bashkuara Arabe.
Mattis takohet me Mohamed në vitin 2017 në ndërtesën e Zyrës Ekzekutive Eisenhower në Uashington. Burrat u lidhën pas Pranverës Arabe në vitin 2011, kur Mattis po shërbente si kreu i Komandës Qendrore të SHBA-së, duke mbikëqyrur të gjitha forcat amerikane në Lindjen e Mesme
“Do kompensohem”
Megjithëse Mattis ka heshtur në lidhje me këshillimin e tij, ai ka qenë prej kohësh i zëshëm në publik për respektin e tij për Emiratet e Bashkuara Arabe.
Në një video për të shënuar ditëlindjen e 50-të të Emirateve të Bashkuara Arabe dy vjet më parë, Mattis kujtoi me dashuri vizitën e parë në vend si oficer i ri i trupave marinse në vitin 1979. Ai gjithashtu kujtoi ndërtimin e një “marrëdhënieje besimi gjatë shumë viteve” me Mohamed-in dhe lavdëroi trupat e vendit si “partner ushtarakë që dinin të luftonin.”
Ashtu si Mattis, 62-vjeçari Mohamed është një ushtarak me karrierë. Ai është gjithashtu një nga figurat më me ndikim në botën arabe. Ai u ngjit në presidencën e Emirateve të Bashkuara Arabe në 2022 pas vdekjes së vëllait të tij më të madh, Sheikh Khalifa.
Ai dhe Mattis u lidhën pas Pranverës Arabe në vitin 2011, kur Mattis po shërbente si kreu i Komandës Qendrore të SHBA-së, duke mbikëqyrur të gjitha forcat amerikane në Lindjen e Mesme.
Me përhapjen e revolucioneve në botën arabe, udhëheqja e Emirateve u nervozua nga rreziku i paqëndrueshmërisë së mëtejshme dhe filloi një forcim të madh ushtarak, duke blerë miliarda dollarë armatime nga Shtetet e Bashkuara.
Në atë kohë, Mohamed ishte princi i kurorës i qytet-shtetit Abu Dabi, një nga shtatë monarkitë fisnore që formojnë Emiratet e Bashkuara Arabe, si dhe zëvendëskomandant suprem i ushtrisë së vendit. Ai dhe Mattis kishin të njëjtën antipati ndaj Iranit, me të dy burrat që i konsideronin sundimtarët e tij teokratikë si kërcënimin më të madh të sigurisë në rajon.
Në mars 2015, Emiratet e Bashkuara Arabe iu bashkuan koalicionit ushtarak arab, të udhëhequr nga Arabia Saudite, që ndërmjetësoi në Luftën Civile në Jemen. Por fushata e bombardimeve dhe bllokada detare e koalicionit shkaktuan vuajtje të gjerë humanitare dhe nuk arritën të nënshtronin Houthit, të cilët kishin marrë kontrollin e kryeqytetit, Sanaa.
Disa javë më vonë, Mohamed kontaktoi Mattisin, i cili atëherë kishte dalë në pension nga ushtria amerikane, për ta pyetur nëse do punonte për Emiratet e Bashkuara Arabe si këshilltar. Në aplikimin e tij federal për punësim në qeverinë e huaj, Mattis tha se do e këshillonte Mohamedin në lidhje me luftën në Jemen, por ai nuk sqaroi se sa kohë do t’i kushtonte punës ose sa thellë do përfshihej në konflikt.
“Detyrat e mia do përfshinin rishikimin e gjendjes ushtarake të Emirateve të Bashkuara Arabe, e përqendruar fillimisht në fushatën e Jemenit, me qëllim të ofrimit të këshillave ushtarake,” shkroi ai në qershor 2015.
“Qëllimi i këtij pozicioni është të sjellë përvojën ushtarake amerikane në luftime në drejtim të forcimit të përpjekjeve të Emirateve të Bashkuara Arabe.”
Mattis e bëri të qartë se do paguhet.
“Unë do kompensohem,” shkroi ai e zeza mbi të bardhë, në një Pyetësor për Punësimin në Qeveritë e Huaja që ai i dorëzoi Trupave Detare më 4 qershor 2015, si pjesë e aplikimit të tij për të punuar për Emiratet e Bashkuara Arabe.
Në aplikimin e tij të vitit 2015 për të punuar për Emiratet e Bashkuara Arabe, Mattis raportoi, me dorëshkrimin e tij, se do kompensohej. Por një zëdhënës i gjeneralit në pension tha se ai shkroi se do paguhej vetëm sepse donte që aplikimi i tij të merrte një shqyrtim “rigoroz” dhe se ai nuk ka pranuar kurrë kompensim nga një qeveri e huaj
Në aplikimin e tij të vitit 2015 për të punuar për Emiratet e Bashkuara Arabe, Mattis raportoi – me dorëshkrimin e tij – se ai do kompensohej. Por një zëdhënës i Gjeneralit në pension tha se ai shkroi se do paguhej vetëm sepse donte që aplikimi i tij të merrte një shqyrtim “rigoroz” dhe se ai nuk ka pranuar kurrë kompensim nga një qeveri e huaj.
Në pyetësor, Mattis tha se ai ende kishte nevojë për të negociuar hollësitë e paketës së tij të pagave me zyrtarët e Emirateve të Bashkuara Arabe.
“Shuma do përcaktohet pasi të jem lejuar nga qeveria amerikane që të përgjigjem pozitivisht ndaj ofertës së Mohamed”, shkroi ai.
Por Robert Tyrer, bashkëpresident i Cohen Group, një firmë konsulente në Uashington ku Mattis është këshilltar i lartë, i tha The Post në një seri emailesh se Emiratet e Bashkuara Arabe nuk e paguanin Mattis-in për punën e tij. Ai shtoi se, përveç shpenzimeve të udhëtimit, Mattis kishte “një politikë të gjatë” të mospraniit të parave nga zyrtarët e huaj.
“Ai kurrë nuk ka kërkuar dhe as ka marrë asnjë kompensim nga ndonjë qeveri e huaj në asnjë kohë,” tha Tyrer.
I pyetur për të shpjeguar mospërputhjen me atë që shkroi Mattis në aplikimin e tij, Tyrer tha se Gjenerali në pension nuk priste kurrë të paguhej, por deklaroi në formularin e tij se do paguhej – vetëm sepse donte që aplikacioni i tij të merrte një shqyrtim shtesë për t’u siguruar që gjithçka të ishtë në rregull.
“Gjenerali Mattis kërkoi nivelin më rigoroz të shqyrtimit për këtë kërkesë,” tha Tyrer.
“Ai nivel më i lartë i rishikimit u nxit duke përshkruar rolin si një pozicion ku do kompensohej, megjithëse gjenerali Mattis as nuk kërkoi dhe as nuk mori ndonjë kompensim.”
Sipas dokumenteve të marra nga The Post, nuk ka asnjë tregues se aplikimi i Mattis i është nënshtruar një shqyrtimi më të lartë ose më të rreptë se i zakonshmi.
Në fakt, një oficer sigurie special i Marinës përfundoi një rishikim të kërkuar kundërzbulimi vetëm pesë ditë pasi Mattis paraqiti kërkesën e tij – një proces që zakonisht zgjat me javë.
“Mendimi im është që gjenerali Mattis të miratohet,” shkroi oficeri më 9 qershor 2015. Një avokat i Trupave Detare përfundoi një shqyrtim ligjor të detyrueshëm shtatë ditë më vonë, duke mos ngritur gjithashtu asnjë kundërshtim.
Aplikimi i Mattis kaloi nëpër pjesën e mbetur të zinxhirit komandues të Marinsave, duke marrë miratimin paraprak më 19 qershor – 15 ditë pasi ai e dorëzoi atë. Më pas Korpusi ia kaloi dokumentet Departamentit të Shtetit, ku Byroja e Çështjeve Politike-Ushtarake dha miratimin përfundimtar më 5 gusht.
Në total, burokracisë së sigurisë kombëtare iu deshën vetëm dy muaj për të liruar Mattis-in që të punonte për një kryetar shteti të huaj.
Në krahasim, Forcave të Armatosura dhe Departamentit të Shtetit zakonisht u duhen disa muaj, dhe nganjëherë vite, për të shqyrtuar aplikimet për punësim të veteranëve në qeveritë e huaja, sipas një analize të The Post të qindra rasteve të tilla që nga viti 2015.
Diplomatë “në errësirë”
Një pjesë e vogël e zyrtarëve federalë që rregullojnë punësimin në qeveritë e huaja e dinin se Mattis po e këshillonte Mohamed-in për luftën në Jemen.
Por zyrtarë të tjerë të sigurisë kombëtare thanë se nuk e bënin këtë, duke përfshirë diplomatët përgjegjës për politikën e SHBA-së në Lindjen e Mesme. Anne Patterson, një diplomate karriere që ka punuar me Mattis-in kur ai ishte një Gjeneral i Marinsave, mbikëqyri politikën e jashtme të SHBA-së në botën arabe në vitin 2015 si ndihmëse sekretare e Departamentit të Shtetit për Çështjet e Lindjes së Afërt.
Në një intervistë telefonike, ajo tha se i kujtohej në mënyrë të turbullt që Byroja e Çështjeve Politiko-Ushtarake e departamentit e informoi atë për aplikimin e Mattis për t’u punësuar si këshilltar për Emiratet e Bashkuara Arabe dhe se ajo dha pëlqimin e saj.
Por Patterson, e cila u tërhoq nga qeveria amerikane në vitin 2017, shtoi se as ajo dhe as ekipi i saj drejtues nuk ishin në dijeni se Mattis donte të këshillonte Emiratet për luftën në Jemen, e cila ishte bërë një dhimbje koke e madhe e politikës së jashtme për administratën e Obamës.
“Askush prej nesh nuk e mban mend Gjeneralin Mattis të ketë lidhje me Jemenin gjatë asaj periudhe,” tha ajo.
“Çështja e Jemenit, ne thjesht nuk e mbajmë mend përfshirjen e tij me të në asnjë aspekt.”
Gerald Feierstein, i cili ishte zëvendës ndihmës sekretari për Çështjet e Lindjes së Afërt nën Patterson, tha se ai ishte gjithashtu në errësirë lidhur me çështjen në fjalë. Ashtu si Patterson, Feierstein e kishte njohur personalisht Mattis-in gjatë mandatit si si komandant i forcave ushtarake amerikane në Lindjen e Mesme midis 2010 dhe 2013, në kohën kur Feierstein shërbeu si ambasador i SHBA-së në Jemen.
“E gjithë kjo gjë ngjall shumë kureshtje,” tha Feierstein, i cili u tërhoq nga Departamenti i Shtetit në maj 2016.
“E kam disi të vështirë të besoj se ai nuk do ta kishte përmendur kurrë atë për asnjërin prej nesh.”
Përtej ligjeve që rregullojnë punësimin në qeveritë e huaja, Feierstein tha se konsiderohej një mirësjellje profesionale për oficerët e lartë të ushtrisë amerikane në pension që të informonin Departamentin e Shtetit për ndërveprimet e tyre me krerët e huaj.
“Mattis siç e dini është një person mjaft i drejtpërdrejtë, kështu që do kisha menduar se do kishte informuar dikë,” tha ai.
Yousef Al Otaiba, ambasadori i Emirateve të Bashkuara Arabe në Shtetet e Bashkuara, nuk iu përgjigj një emaili që kërkonte koment në lidhje me punësimin e Mattis si këshilltar ushtarak.
Mattis dhe Presidenti Donald Trump bisedojnë pas një pritjeje në Shtëpinë e Bardhë në 2018
Zgjedhja e Trump për të drejtuar Pentagonin
Tetëmbëdhjetë muaj pasi ai aplikoi për leje federale për të punuar për Emiratet e Bashkuara Arabe, Mattis mori një tjetër ofertë pune: të shërbente në administratën e Presidentit të zgjedhur Donald Trump.
Trump nuk e njihte mirë Mattis-in, por ishte i impresionuar nga reputacioni i tij si një Gjeneral i hapur, i drejtpërdrejtë dhe miratoi pikëpamjet e tij të vijës së ashpër ndaj Iranit. Në dhjetor 2016, ai emëroi Mattis-in duke e bërë Sekretar të Mbrojtjes.
Ashtu si zyrtarë të tjerë të mundshëm të lartë amerikanë, Mattis ishte i detyruar t’i raportonte Zyrës së Etikës Qeveritare informacione për historinë e tij të punës dhe financat personale.
Në seksionin e parë të raportit të tij të zbulimit financiar, Mattis i kërkohej me ligj të përfshinte të gjitha punët dhe pozicionet – përfshirë ato të pakompensuara – të kryera jashtë qeverisë së SHBA-së gjatë dy viteve të mëparshme kalendarik.
Në formularin e tij, ai renditi 11 lidhje, duke përfshirë punët e tij si një mik i shquar vizitor në “Institutin Hoover” të Universitetit Stanford (paga: 419,359 dollarë) dhe anëtarësimet e tij në bordet e korporatave të General Dynamics (242,000 dollarë si drejtor, plus opsionet e aksioneve) dhe Theranos Inc., (150,000 dollarë si drejtor, plus 416,667 aksione të aksioneve të zakonshme).
Ai gjithashtu renditi punët e tij të papaguara në bordin me Fondacionin e Bursave të Trupave Detare dhe Bankën Ushqimore Tri-Cities në Kenneëick, Ëashington.
Por ai nuk e përfshiu punën e tij këshilluese me Mohamed-in. Ai as nuk e renditi atë në një letër të veçantë, të datës 5 janar 2017, drejtuar zyrtarit më të lartë të etikës të Pentagonit. Në atë dokument, ai përshkroi të gjitha hapat që do ndërmerrte “për të shmangur çdo konflikt aktual ose të dukshëm interesi” si Sekretar i Mbrojtjes duke dhënë dorëheqjen nga të gjitha përkatësitë e tij të jashtme dhe duke u përmbajtur nga çdo çështje, për të paktën një vit, që përfshin ndonjë nga organizatat që e punësoi atë.
Shërbimi i Mattis në Emiratet e Bashkuara Arabe gjithashtu nuk u bë publik nga Komiteti i Shërbimeve të Armatosura të Senatit, i cili duhej të miratonte emërimin e tij përpara se të merrte përgjegjësinë në Pentagon.
Puna e tij këshilluese për Mohamedin nuk përfshihet në përgjigjet e tij ndaj një pyetësori biografik prej nëntë faqesh që komiteti postoi në faqen e tij të internetit. As ai nuk e ngriti atë apo dikush e pyeti për të gjatë seancës së konfirmimit të tij më 12 janar 2017.
Në një deklaratë, Cole Stevens, një zëdhënës i komitetit i cili punon për senatorin Jack Reed, kryetar i panelit, tha se Mattis zbuloi këshillimin e tij për Emiratet e Bashkuara Arabe mbi “pjesën konfidenciale të pyetësorit të tij”, të cilin komiteti e “konsideron private.” Ai tha gjithashtu se Mattis deklaroi se nuk ishte kompensuar për punën e tij.
Komiteti kufizon fort qasjen në pjesët konfidenciale të pyetësorëve për kandidatët presidencialë. Stevens tha se informacioni “është i disponueshëm” për të gjithë anëtarët e komitetit. Por senatorët zakonisht duhet të kërkojnë informime private për ta marrë atë, sipas një anëtari aktual dhe një ish-anëtari të stafit të Senatit të njohur me punën e panelit.
Post kontaktoi zyrat e 25 senatorëve që shërbyen në Komitetin e Shërbimeve të Armatosura në janar 2017 për të pyetur nëse ata ishin në dijeni për periudhën e punës së Mattis-it për Emiratet e Bashkuara Arabe.
Vetëm Reed dhe dy senatorë të tjerë u përgjigjën. Një zëdhënës i senatorit Tim Kaine tha se ai “nuk ishte në dijeni të kësaj dhe u befasua kur e dëgjoi”. Në një deklaratë, senatori Richard Blumenthal tha gjithashtu se ai “nuk ishte i informuar gjatë procesit të konfirmimit që Sekretari Mattis kishte shërbyer si këshilltar ushtarak në Emiratet e Bashkuara Arabe” dhe se “unë kam pasur rezerva prej kohësh” për të oficerët amerikanë në pension “që shërbejnë si këshilltarë ushtarakë për shtetet e huaja”.
Vitin e kaluar, Kongresi miratoi legjislacionin që do t’i kërkojë Pentagonit dhe Departamentit të Shtetit për herë të parë të publikojnë një raport vjetor që liston personelin ushtarak në pension që punon për qeveritë e huaja, duke përfshirë kompensimin e tyre dhe një përshkrim të detyrave të tyre. Presidenti Biden nënshkroi masën duke e kthyer në ligj në dhjetor.
Mattis dhe Mohamed në 2017 në Uashington. Shumë zyrtarë të sigurisë kombëtare, duke përfshirë diplomatë përgjegjës për politikën e SHBA-së në Lindjen e Mesme, thanë se nuk e dinin që Mattis po e këshillonte Mohamedin për luftën në Jemen
Një mik në Abu Dhabi
Ndërsa mori përgjegjësinë në Pentagon, Mattis ruajti marrëdhëniet e tij të ngushta me Emiratet e Bashkuara Arabe.
Më 18 shkurt 2017, një muaj pasi Senati votoi 98-1 për ta konfirmuar atë si Sekretar të Mbrojtjes, Mattis fluturoi në Abu Dhabi si pjesë e një udhëtimi zyrtar në Lindjen e Mesme. Me të mbërritur, ai u prit ngrohtësisht nga Mohamed-i.
Sipas një deklarate publike të lëshuar nga Departamenti i Mbrojtjes në lidhje me takimin, të dy diskutuan sfidat e sigurisë në Gadishullin Arabik, “duke përfshirë paqëndrueshmërinë e vazhdueshme në Jemen”.
Nuk përmendej në deklaratë se Mattis kishte punuar si këshilltar privat për Mohamed-in pikërisht për atë problem.
Megjithatë, brenda një rrethi të ngushtë gjeneralësh me katër yje në pension në Uashington, u përhapën fjalë për punësimin e Mattis-it nga Mohamed-i.
Në qershor 2017, Gjenerali i marinës në pension John Allen, një ish-komandant i trupave amerikane në Afganistan që kishte shërbyer me Mattis-in, mori kërkesa për të punuar si këshillltar për sigurinë kombëtare për qeverinë e Katarit, një tjetër vend i pasur i Gjirit Persik.
Në atë kohë, Allen kishte tashmë një punë si studiues rezident në Institutin Brookings, një institut i shquar i Uashingtonit. Por ai ishte i intriguar nga mundësia e punës në Katar. Ai e dinte se Mattis kishte bërë diçka të ngjashme me Emiratet e Bashkuara Arabe dhe donte të krahasonte shënimet, sipas dokumenteve të zbuluara në gjykatën federale vitin e kaluar, si pjesë e një hetimi të Departamentit të Drejtësisë për shitjen e ndikimit të huaj në Uashington.
Më 9 qershor 2017, Allen kontaktoi një këshilltar të lartë në stafin e Mattis-it në Pentagon. Ai kërkoi të mësonte më shumë rreth këshillimit të Mattis për Mohamedin, i cili njihet gjerësisht në Uashington me inicialet e tij, MBZ.
“Unë mendoj se po më ofrohet një kontratë këshillimi e ngjashme me atë që Jim kishte me MBZ dhe doja këshillën tuaj se si ishte strukturuar,” i dërgoi Allen një email këshilltarit të Mattis-it, emri i të cilit ishte redaktuar në dokumentet e gjykatës.
“Ndjesia juaj se si Jim krijoi dhe mbajti marrëdhënien e tij me MBZ do ishte e dobishme.”
Ata ranë dakord të takoheshin pasditen tjetër për një filxhan çaj në hotelin “Ritz-Carlton” në Pentagon City.
Allen nuk pranoi të komentojë për këtë histori përmes një zëdhënësi.
Shkëmbimi i emailit u përfshi në një dosje gjyqësore vitin e kaluar në prokurorinë federale në çështjen ndaj Richard G. Olson Jr., një ish-ambasador i SHBA-së në Emiratet e Bashkuara Arabe. Olson u deklarua fajtor për dy kundërvajtje në lidhje me punën e tij këshilluese pas daljes në pension në Lindjen e Mesme, duke përfshirë një akuzë se ai loboi në mënyrë të paligjshme te zyrtarët amerikanë në emër të qeverisë së Katarit.
FBI e shqyrtoi Allen për kontaktet e tij me zyrtarët e Katarit si pjesë e të njëjtit hetim, por Departamenti i Drejtësisë e mbylli çështjen pa e akuzuar atë. Avokati i Allen ka thënë se ai nuk arriti të këshillonte Katarin, nuk bëri asgjë të pahijshme dhe nuk mori asnjë tarifë nga qeveria e Katarit.
Ky rast është një nga disa hetime penale që Departamenti i Drejtësisë ka hapur vitet e fundit ndaj figurave të shquara të sigurisë kombëtare të SHBA-së për dyshimin se kanë rënë nën ndikimin e qeverive të huaja.
Senatori Bob Menendez kthehet në zyrën e tij pas një votimi në dhjetor
Një aktakuzë federale në pritje kundër senatorit Bob Menendez akuzon kryetarin e Komisionit të Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë për marrjen e ryshfetit dhe se si agjent i huaj i paligjshëm ka vepruar në emër të Egjiptit dhe Katarit. Menendez është vetëdeklaruar i pafajshëm dhe ka mohuar keqbërjen.
Në dhjetor, një ambasador i SHBA-së në pension, Manuel Rocha, u akuzua se kishte vepruar për dekada si “agjent klandestin” në emër të inteligjencës kubane, ndër krime të tjera. Ai është vetëdeklaruar i pafajshëm.
Në vitin 2020, pak para se të largohej nga Shtëpia e Bardhë, Presidenti Donald Trump fali ish-këshilltarin e tij për sigurinë kombëtare, Gjeneralin në pension Michael Flynn, për bindjen e tij se kishte gënjyer FBI-në për kontaktet e tij me ambasadorin rus në Shtetet e Bashkuara.
Në vitin 2022, zyrtarët e inteligjencës amerikane hartuan një raport të klasifikuar që katalogonte përpjekjet e Emirateve të Bashkuara Arabe për të manipuluar politikën e jashtme të SHBA-së në Uashington në dobi të vendit të Gjirit.
Raporti i klasifikuar nga Këshilli Kombëtar i Inteligjencës jepte me hollësi përdorimin nga Emiratet e Bashkuara Arabe të firmave lobuese dhe kontributeve të fushatës, si dhe operacionet e ndikimit të paligjshëm, në një përpjekje për të shtrembëruar sistemin demokratik amerikan.
‘100 mijë dollarë plus biletat e avionit dhe akomodimi’
Lufta në Jemen vijoi të përkeqësohej gjatë mandatit të Mattis si Sekretar i Mbrojtjes.
Në qershor 2017, grupet e të drejtave të njeriut akuzuan forcat e armatosura të Emirateve të Bashkuara Arabe për operimin e një rrjeti të fshehtë burgjesh brenda Jemenit, ku burra vendas u rrahën, dhunuan dhe sulmuan seksualisht. Associated Press raportoi se disa të burgosur ishin lidhur me pranga në një “skarë” dhe ishin pjekur të gjallë mbi flakë të hapur. Qeveria e Emirateve të Bashkuara Arabe i mohoi akuzat.
Dy muaj më vonë, CNN publikoi një shkrim në internet duke raportuar se Mattis dikur kishte shërbyer si këshilltar në Emiratet e Bashkuara Arabe – referenca e parë publike për punësimin e tij të huaj. Raporti i CNN bazohej në një rresht të vetëm në një dokument që Trupat e Marinës i kishin lëshuar një grupi mbikëqyrës jofitimprurës, Projekti për Mbikëqyrjen e Qeverisë (POGO).
POGO kishte paraqitur një kërkesë për të dhënat publike për një listë të gjeneralëve të marinës në pension të autorizuar për të punuar për qeveritë e huaja. Mattis ishte një nga shtatë gjeneralët në pension në listë. Tabela tejet e redaktuar, zbuloi se ai kishte aplikuar për të punuar si këshilltar ushtarak në Emiratet e Bashkuara Arabe në 2015, por nuk dha asnjë informacion tjetër.
Një zëdhënës i Pentagonit i tha CNN se Mattis këshilloi Emiratet e Bashkuara Arabe për “rindërtimin e ushtrisë së saj” dhe se ai punonte falas, duke u rimbursuar vetëm për shpenzimet e udhëtimit.
Deri në gusht 2018, zyrtarët e të drejtave të njeriut të Kombeve të Bashkuara raportuan se rreth 17,000 civilë ishin vrarë ose plagosur, shumica e tyre në sulmet ajrore të nisura nga Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe anëtarë të tjerë të koalicionit arab.
Po atë muaj, Mattis paralajmëroi se Shtetet e Bashkuara mund të ndalojnë mbështetjen e tyre për koalicionin, duke përfshirë shitjen e armëve dhe inteligjencën e përbashkët, nëse nuk do bënte një punë më të mirë për të mbrojtur civilët.
Në dhjetor 2018, Mattis dha dorëheqjen si Sekretar i Mbrojtjes pasi u përplas me Trump-in lidhur me vendimin e presidentit për të tërhequr trupat amerikane nga Siria dhe për të përgjysmuar numrin e forcave amerikane në Afganistan.
Tre muaj më vonë, pas kthimit në sektorin privat, Mattis përsëri aplikoi për miratim federal për të pranuar punësim nga qeveria e Emirateve, këtë herë si folës në një konferencë mbi marrëdhëniet SHBA-EBA të organizuar nga Mohamed në Abu Dhabi.
Në aplikimin e tij, Mattis tha se Emiratet e Bashkuara Arabe do t’i paguanin atij një “honorar” dhe do të mbulonin shpenzimet e tij të udhëtimit, sipas dokumenteve të marra nga The Post si pjesë e padisë së saj FOIA.
Në fillim, Trupat e Marinës redaktuan hollësitë e marrëveshjeve financiare, duke thënë se zbulimi do të cenonte privatësinë e Mattis. Pasi The Post argumentoi se informacioni duhet të bëhej publik, një gjykatës federal urdhëroi Korpusin ta zbulonte atë. Marinsat përfundimisht u pajtuan – tre vjet pasi The Post kërkoi për herë të parë të dhënat.
Në vitin 2019, pasi dha dorëheqjen si Sekretar i Mbrojtjes, Mattis aplikoi për leje federale për të mbajtur një fjalim në Abu Dhabi në një konferencë të organizuar nga Mohamed. Duke iu përgjigjur padisë së FOIA të The Post, Korpusi i Marinës lëshoi fillimisht një version të redaktuar të këtij dokumenti që nuk tregonte sa do paguhej Mattis.
Pasi The Post vazhdoi të shtynte çështjen e saj në gjykatë, marinsat lëshuan një version të pa redaktuar që zbuloi se tarifa e të folurit ishte 100,000 dollarë, plus shpenzimet e udhëtimit. Mattis mbajti leksionin në maj 2019, por një zëdhënës tha se ai nuk pranoi asnjë kompensim në fund.
Në vitin 2019, pasi dha dorëheqjen si Sekretar i Mbrojtjes, Mattis aplikoi për leje federale për të mbajtur një fjalim në Abu Dhabi në një konferencë të organizuar nga Mohamed. Duke iu përgjigjur padisë së FOIA të The Post, Trupat e Marinës lëshuan fillimisht një version të redaktuar të këtij dokumenti që nuk dha hollwsi sa do paguhej Mattis. Pasi The Post vazhdoi të shtronte çështjen në gjykatë, marinsat lëshuan një version të paredaktuar që zbuloi se tarifa e të folurit ishte 100,000 dollarë, plus shpenzimet e udhëtimit. Mattis mbajti leksionin në maj 2019, por një zëdhënës tha se ai nuk pranoi asnjë kompensim në fund
Në përgjigje të një pyetjeje nëse ai do paguhej për fjalimin e tij në Abu Dhabi, aplikimi i paredaktuar i Mattis tregon se ai shkroi: “Po, honorari standard për të gjithë prezantuesit e kësaj serie leksionesh është 100 mijë dollarë plus rimbursimi i biletave dhe akomodimit”.
Tyrer, zëdhënësi i Mattis, tha se ai nuk u kompensua për fjalimin në fund. Ai tha se Mattis “rendiste vetëm shifrën standarde të honorarit që u ofrohet zakonisht pjesëmarrësve” kështu që aplikimi i tij do merrte një shqyrtim “rigoroz”.
Konferenca u mbajt në maj 2019 në Pallatin Al Bateen, një rezidencë mbretërore në Abu Dhabi. Në fjalët e tij, Mattis tha se ai hodhi poshtë “99 për qind” të ftesave të tij për të folur, por bëri një përjashtim për Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Mohamed-in për shkak të marrëdhënieve të tyre të ngushta me Shtetet e Bashkuara.
“Është mjaft e gjerë, është mjaft e thellë dhe mjaft e fortë për t’i bërë ballë çdo sfide të përkohshme të çdo lloji, sepse bazat janë po aq të forta,” tha Mattis, sipas një pjese të filmuar të fjalimit të tij të postuar në internet nga Ambasada e Emirateve të Bashkuara Arabe në Uashington.
Ndërkohë, lufta në Jemen është ende e ndezur. Emiratet e Bashkuara Arabe, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre nuk kanë mundur të mposhtin rebelët Houthi, të cilët janë më të fortë se kurrë, falë mbështetjes nga Irani.
Më 3 janar, Shtetet e Bashkuara dhe 11 vende të tjera lëshuan një ultimatum publik, duke paralajmëruar Houthi-t që të ndalonin gjuajtjen me raketa ndaj anijeve tregtare në brigjet e Jemenit në Detin e Kuq, ose përndryshe rebelët do duhej të paguanin “pasojat”.
Që atëherë, sulmet nga rebelët Houthi vetëm janë përshkallëzuar, duke bërë që Shtetet e Bashkuara dhe Britania të kundërpërgjigjen me sulme ushtarake nga anijet luftarake dhe avionët në rajon.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e WP
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
