“Autoritetet shqiptare duhet të tregojnë përmbajtje në demonstratat e policisë dhe të sigurojnë hetime të hollësishme, të pavarura dhe efektive për të gjitha pretendimet e përdorimit të tepruar të forcës.” – tha Komisionerja e Këshillit të Evropës për të Drejtat e Njeriut, Dunja Mijatović në një deklaratë sot, duke shprehur shqetësimin për përshkallëzimin e përplasjeve midis policisë dhe protestuesve pas vrasjes fatale të një të riu nga policia javën e kaluar.
“Përdorimi joproporcional i forcës është raportuar gjithashtu në lidhje me demonstrata të tjera që u zhvilluan në Shqipëri në fillim të këtij viti.” – shton ajo.
“Përgjigja ndaj pandemisë COVID-19 nuk u jep autoriteteve kartë të bardhë për të përdorur forcë.” – shtoi Komisionerja.
Në këtë kontekst, ajo vuri në dukje përdorimin e makinave ujëhedhëse, spërkatësit me piper dhe mjete të tjera të rënda të cilat kanë çuar në plagosjen e disa protestuesve dhe ndalime në shkallë të gjerë, përfshirë fëmijët.
“Ndërsa e drejta për tubim paqësor mund të kufizohet për të mbrojtur shëndetin publik, autoritetet duhet të mbështesin parimet e domosdoshmërisë dhe proporcionalitetit në të gjitha rrethanat. Prandaj, ndalimet e tubimeve publike dhe shpërndarja e demonstratave për të vetmen arsye se ato shkelin rregullat e bllokimit covid-19 pa marrë parasysh masa të tjera më të lehta, duhet të shmangen. Policia duhet gjithashtu të bëjë dallimin midis individëve të përfshirë në dhunë dhe atyre që demonstrojnë në mënyrë paqësore dhe të përmbahen nga përdorimi i rëndë ose pa kriter i forcës. Për më tepër, çdo ndalim i fëmijëve duhet të kryhet vetëm si masë e fundit dhe duhet të respektojë plotësisht të drejtat e tyre procedurale, përfshirë të drejtën për t’u pyetur vetëm në prani të një avokati ose njërit prej prindërve ose kujdestarëve të tyre.”
Komisioneri përsërit se mënyra si administrohen protestat duhet të bazohet në komunikim dhe bashkëpunim me organizatorët dhe pjesëmarrësit në demonstrata dhe duhet të synojë në zbutjen e tensioneve.
“Është thelbësore të sigurohet që oficerët e policisë që veprojnë në kontekstin e demonstratave të marrin trajnim të specializuar në menaxhimin nëpërmjet bisedimeve të tubimeve dhe përdorimin proporcional të forcës.”
Autoritetet duhet në çdo kohë të demonstrojnë tolerancë zero ndaj zyrtarëve të zbatimit të ligjit të përfshirë në përdorimin e tepruar të forcës, të cilët duhet të identifikohen, të sillen para drejtësisë dhe të dënohen në përputhje me praktikën gjyqësore përkatëse të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut dhe Udhëzimet për Çrrënjosjen e Mosndëshkimit për shkeljet serioze të të drejtave të njeriut miratuar nga Komiteti i Ministrave i Këshillit të Evropës në 2011.
Mbajtja e simboleve të dukshme të identifikimit ndihmon në sigurimin e përgjegjësisë. Për më tepër, personat që pretendojnë të jenë viktima të sjelljes së keqe të policisë duhet të jenë në gjendje të paraqesin një ankesë për të marrë dëmshpërblim.
Duke vënë në dukje se shumica e personave të ndaluar janë liruar, Komisionerja u bën thirrje autoriteteve të shpejtojnë lirimin e çdo protestuesi paqësor të mbetur që mund të jetë akoma në paraburgim.
Së fundmi, Komisionerja është e shqetësuar për ndalimin dhe sulmet e pretenduara ndaj disa gazetarëve që mbulojnë demonstratat.
“Sulmet ndaj gazetarëve përbëjnë një shkelje serioze të lirisë së shtypit dhe të drejtës për t’u informuar. Autoritetet duhet të sigurojnë që gazetarët mund të vazhdojnë të informojnë qytetarët pa frikë nga kërcënimet ose aktet e dhunës ”.
