Charlie Kirk ishte një nga figurat më të njohura në të djathtën konservatore të krishterë të Amerikës, dhe vetë ish-presidenti Donald Trump e falënderoi atë për ndihmën e tij në mobilizimin e votuesve të rinj për të në zgjedhjet presienciale të vitit të kaluar, duke thënë se Kirk i kishte ndërtuar atij “një ushtri të rinjsh”.
Por Kirk ishte gjithashtu një figurë shumë përçarëse në Shtetet e Bashkuara, duke shkaktuar shpesh polemika me vërejtjet mbi çështjet më polarizuese në ndarjen kulturore dhe sociale të Amerikës – nga të drejtat e armëve deri te të drejtat LGBTQ.
Vrasja e tij javën e kaluar shkaktoi tronditje dhe dënim në gjithë spektrin politik. Por kishte edhe disa amerikanë që identifikoheshin si liberalë që shprehën gëzim për vrasjen e tij. Ndërsa kjo duket të jetë një pakicë e papërfillshme, zëra të tillë ekstremë morën amplifikim të gjerë në mediat sociale – duke thelluar polarizimin në SHBA dhe duke nxitur frikën për forcimin e dhunës politike. Më herët këtë vit, një ligjvënës demokrat në Minesota u vra, dhe vitin e kaluar vetë Trump i mbijetoi dy atentateve gjatë fushatës presidenciale.
Që në orët e para pas vrasjes së Kirk – në një debat që ai mbajti të mërkurën në një universitet në Utah – mediat sociale filluan të mbusheshin me video të kundërshtarëve të tij politikë që festonin lajmin, ndërsa miliona amerikanë ishin të tronditur. Një nga klipet më virale ishte ajo e një përdorueseje të TikTok duke qeshur pasi deklaroi: “Ai jetoi me shpatë dhe vdiq me shpatë. Në fund të fundit, ai vetë tha se vdekjet nga armët janë një efekt anësor i pranueshëm i të drejtave të armëve.”
Ajo po i referohej deklaratës së Kirk në prill 2023, kur, si shumë republikanë, ai mbrojti me vendosmëri të drejtën kushtetuese të amerikanëve për të mbajtur armë, duke thënë se ishte i përgatitur të pranonte “çmimin” e disa vdekjeve në vit nga të shtënat me armë për të ruajtur atë të drejtë.
E njëjta përdoruese më vonë publikoi një video tjetër tallëse duke thënë: “Urime Charlie Kirk që u bë fëmija i ri i simbolit të ndërgjegjësimit për dhunën me armë.”
Një përdoruese tjetër, e cila ngarkoi një video të saj duke buzëqeshur, tha menjëherë pas vrasjes: “Doni të dini pse jam kaq e emocionuar? Shkoni në Google ‘Charlie Kirk’ dhe lexoni titujt e fundit, atëherë do ta kuptoni.”
Kirk ishte i njohur edhe për kritikat e tij ndaj të drejtave transgjinore, dhe një komedian transgjinor me emrin Brandy Bryant shkroi në platformën X: “Lajm i fundit: Charlie Kirk sapo humbi debatin për armët.”
Postimi u bë viral, duke arritur të paktën 12 milionë shikime. Bryant më vonë shtoi një tjetër cicërimë, duke iu përgjigjur zemërimit ndaj talljes së tij: “Njerëzve u pëlqen të flasin publikisht për vrasjen e personave transgjinorë, dhe ju mendoni se unë duhet të kem simpati për ta? Vafshi në djall.”
Duhet theksuar se Kirk nuk bëri kurrë thirrje për të “vrarë” persona transgjinorë, dhe ai ishte regjistruar më parë duke biseduar me mirësjellje me një person transgjinor i cili e pyeti për qëndrimin e tij mbi këtë çështje.
Është e rëndësishme të theksohet se këto zëra nuk përfaqësojnë kampin liberal, i cili në përgjithësi shprehu tmerr për vrasjen. Megjithatë, sondazhet kanë treguar kohët e fundit një pranim në rritje të dhunës politike midis të rinjve amerikanë. Vetëm javën e kaluar, Fondacioni për të Drejtat dhe Shprehjen Individuale publikoi një sondazh ku i pyeti studentët amerikanë nëse besonin se dhuna ishte e pranueshme për të penguar dikë të shprehte mendimin e tij në kampus. Plot 34% thanë se ishte e pranueshme deri në një farë mase (19% thanë vetëm në raste të rralla, 13% thanë “ndonjëherë” dhe 2% thanë “gjithmonë”).
Gjuetia në internet: edhe një agjent i Shërbimit Sekret u pezullua
Vetë Kirk, i njohur për mbrojtjen e tij të fortë të lirisë së fjalës dhe për organizimin e debateve të panumërta në kampus ku ai sfidonte kritikët ta “mundnin” në debate politike, paralajmëroi pikërisht këtë prill për atë që ai e përshkroi si një “bombë me sahat” dhune politike – dhunë që ai tha se vinte nga e majta.
“E majta eksitohet nga dhuna e shfrenuar. Çdo hap prapa, qoftë në kutinë e votimit apo në gjykatë, justifikon përgjigjen më ekstreme. Ky është rezultati natyror i një kulture proteste në të majtë që ka toleruar dhunën dhe kaosin për vite me radhë”, shkroi ai, gati gjashtë muaj para se të vritej vetë – vrasje që dyshohet se u krye nga studenti 22-vjeçar Tyler Robinson nga Utah. Robinson vinte nga një familje republikane, por, sipas raportimeve, kundërshtonte qëndrimet e Kirk dhe e akuzonte atë për përhapjen e “urrejtjes”. Motivi për vrasjen, duhet theksuar, ende nuk është përcaktuar zyrtarisht nga hetuesit.
Aktivistë të shquar të së djathtës amerikane, të cilët shprehën tronditje të thellë pas vrasjes së Kirk, pothuajse menjëherë filluan të ekspozonin ata që shprehën gëzim për vrasjen.
“Gjuetia” ndaj tyre ka dhënë tashmë rezultate të prekshme: Reuters raportoi të shtunën se, sipas numërimit të saj, të paktën 15 amerikanë – përfshirë mësues dhe gazetarë – janë pushuar nga puna ose janë pezulluar nga puna. New York Times raportoi gjithashtu për fushatën online nga aktivistët e krahut të djathtë për të ekspozuar dhe pushuar nga puna ata që folën kundër Kirk.
Megjithatë, ajo theksoi se jo të gjitha postimet ishin festime ose mbështetje për vrasjen – disa ishin thjesht kritike ndaj Kirk dhe qëndrimeve të tij. Për shembull, sipas gazetës, një punonjës i Shërbimit Sekret – agjencia federale e ngarkuar me mbrojtjen e zyrtarëve të lartë, përfshirë presidentin – u pezullua pasi postoi në Facebook se Kirk kishte “përhapur urrejtje dhe racizëm”.
Si pjesë e kësaj përpjekjeje të krahut të djathtë, u prezantua një faqe interneti e quajtur “Expose Charlie’s Murderers”, e cila deri më tani ka publikuar emrat e 41 personave të akuzuar për “mbështetje të dhunës politike në internet”. Operatorët e faqes thonë se po shqyrtojnë edhe 20,000 emra të tjerë që janë dërguar tashmë.
Reuters vuri në dukje se, ndërsa disa nga postimet e theksuara shprehën vërtet mbështetje për vrasjen – një përdorues për shembull shkroi: “Ai mori atë që meritonte” – të tjerët ishin komente më “faktike” që theksonin ironinë e Kirk që u qëllua për vdekje me një armë zjarri, ndërsa mbronte vazhdimisht të drejtën për të mbajtur armë pa kufizime. Një burrë i përmendur në faqe i tha Reuters se punëdhënësi i tij që atëherë është përmbytur me thirrje që kërkojnë shkarkimin e tij.
“Dua të jem i qartë – nuk e mbështes vrasjen e Kirk,” tha ai. “Por në të njëjtën kohë, e shoh ironinë e situatës.”
NBC raportoi se, në një rast tjetër, dy anëtarë të stafit të universitetit në Tenesi u pezulluan pas ankesave në lidhje me postimet e tyre në Facebook mbi vrasjen. Njëri thuhet se shkroi: “Korr atë që mbjell”. Tjetri: “Kjo nuk është një tragjedi, është një fitore”. Sipas NBC, një punonjës i një shkolle publike në Virxhinia u pushua nga puna pasi shkroi: “Shpresoj që të ketë vuajtur”.
Një nga figurat kryesore pas fushatës së ekspozimit është aktivistja e djathtë Laura Loomer, e cila premtoi në X: “Përgatituni për shkatërrimin e të gjitha perspektivave tuaja të ardhshme të karrierës nëse jeni aq të sëmurë sa të festoni vrasjen e tij.”
Një tjetër aktivist është Scott Presler, një mbështetës i shquar i Trump dhe konservator i hapur homoseksual, i cili hodhi poshtë pretendimet se Kirk ishte homofob, duke vënë në dukje se Kirk e kishte ftuar atë në takime publike në të kaluarën. Presler gjithashtu ndau një postim nga një grua që deklaronte se po ndërpriste miqësitë në Facebook me njerëz që shprehën zemërim për vrasjen, duke u pyetur pse ata nuk kishin treguar zemërim të ngjashëm në të shtënat e kaluara.
Kur një përdorues kundërshtoi se ndërprerja e lidhjeve për shkak të dallimeve politike ishte ekstreme, ajo u përgjigj: “Ai nuk ishte ‘djali fqinj’, ai ishte një nazist. Ai ishte një person i tmerrshëm që thoshte gjëra të tmerrshme për njerëzit që nuk dukeshin si ai. Ky nuk është një ‘mendim i ndryshëm’, ato janë vlera të kundërta.”
Shumë republikanë i referohen këtyre reagimeve si provë se e majta amerikane supozohet se po bëhet më “e dhunshme”. Vetë Trump i akuzoi shpejt demokratët për përgjegjësinë për vrasjen e Kirkut, duke pretenduar se ata e kishin demonizuar atë dhe konservatorë të tjerë, duke justifikuar kështu dhunën politike kundër tyre. Demokratët, të cilët e dënuan me forcë vrasjen, kundërshtuan duke vënë në dukje përdorimin e shpeshtë të retorikës nxitëse nga vetë Trump kundër rivalëve të tij, të cilët ai shpesh i përshkruan si armiq që kërkojnë të shkatërrojnë Amerikën.
“Ndoshta të fillojmë me presidentin e Shteteve të Bashkuara? Me çdo meme të neveritshme që ai poston dhe çdo fjalë të shëmtuar”, tha senatorja Elizabeth Warren.
Në një intervistë të shtunën në mbrëmje me NBC pas vrasjes, Trump tha se donte “ta shihte kombin të shërohej”, por shtoi shpejt: “Kemi të bëjmë me një grup të çmendurish të krahut të majtë ekstrem. Ata nuk luajnë ndershëm dhe kurrë nuk e kanë bërë.”
Ai tha gjithashtu: “Të majtës nuk i pëlqen ajo që po ndodh – po fitojmë shumë kohët e fundit”, dhe akuzoi multimiliarderin hebre hungarezo-amerikan George Soros, një objektiv i shpeshtë republikan i lidhur me demokratët, dhe tha se ai “duhet të dërgohet në burg”.
Reuters theksoi se disa aktivistë të krahut të djathtë që tani po udhëheqin fushatën kundër atyre që shprehën gëzim për vrasjen e Kirk kishin treguar në të kaluarën një shkallë tolerance ndaj dhunës politike të drejtuar ndaj demokratëve. Pasi burri i ish-kryetares së Dhomës së Përfaqësuesve Nancy Pelosi u sulmua me çekiç në shtëpinë e saj në San Francisko përpara zgjedhjeve të mesit të mandatit të vitit 2022, Kongresmeni republikan Clay Higgins e talli atë në një cicërimë që më vonë e fshiu.
Pas vrasjes së Kirk, Higgins bëri thirrje që kushdo që feston vrasjen të ndalohet nga mediat sociale “për jetë”. Edhe Loomer kishte sugjeruar – në mënyrë të rreme – pas sulmit të Pelosi-t se sulmuesi ishte në fakt i dashuri i tij. Vetë Kirk kishte bërë thirrje për lirimin e sulmuesit nga burgu (megjithëse e dënoi vetë sulmin): “Nëse ndonjë patriot i mrekullueshëm atje në San Francisko ose në Zonën e Gjirit dëshiron të jetë një hero i vërtetë në zgjedhjet e mesit të mandatit, dikush duhet të paguajë garancinë për të liruar këtë djalë”, tha Kirk në atë kohë.
Stuhia në Oksford: “Vriteni, LOL”
Trazira për reagimet ndaj vrasjes së Kirk ka kaluar edhe Atlantikun. Në Britani, ajo shkaktoi zemërim kur presidenti i ardhshëm i Unionit të Oksfordit, shoqatës prestigjioze të debatit aktiv që nga viti 1823, reagoi me tallje ndaj vrasjes. George Abaraonye, i zgjedhur për të udhëhequr shoqatën studentore, por ende jo në detyrë, kishte debatuar vetë me Kirk në maj mbi çështjen e maskulinitetit në botën moderne.
Telegraph zbuloi se, pas vrasjes, Abaraonye shkroi mesazhe në një grup ëhatsApp duke i informuar të tjerët për të shtënat. Udhëheqja e tanishme dhe në largim e shoqatës e dënoi Abaraonye-n. Që atëherë ai i ka fshirë mesazhet dhe ka kërkuar falje, duke thënë se kishte vepruar “në mënyrë impulsive” dhe se komentet nuk pasqyronin vlerat e tij: “Askush nuk duhet të bjerë viktimë e dhunës politike”, i tha ai Times of London.
Deri tani nuk janë raportuar masa disiplinore kundër tij, por Unioni njoftoi të shtunën se ishte hapur një “proces disiplinor”. Organizata përsëriti dënimin e komenteve të tij, por gjithashtu vuri në dukje se Abaraonye që atëherë i është nënshtruar abuzimit dhe kërcënimeve raciste.
“Jemi thellësisht të shqetësuar dhe dënojmë fuqimisht abuzimin dhe kërcënimet raciste me të cilat është përballur George si përgjigje. Askush nuk duhet të sulmohet për ngjyrën e lëkurës ose prejardhjen e komunitetit. Kërcënimet me vdekje janë të neveritshme. Një retorikë e tillë nuk ka vend në internet, apo askund tjetër në shoqëri”, thuhej në deklaratë.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Ynet
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
