Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, ka paralajmëruar ashpër kundër “ndarjes së njëanshme të një shteti sovran europian”, në një moment kur Europa po përpiqet të rrisë ndikimin e saj mbi përpjekjet e Uashingtonit për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
Duke folur para eurodeputetëve në Strasburg të mërkurën, von der Leyen tha se Rusia nuk ka treguar “asnjë shenjë vullneti të vërtetë për t’i dhënë fund konfliktit” dhe se vijon të operojë me të njëjtën logjikë si në ditët e Jaltës, samiti i vitit 1945 që shpesh kritikohet për mënyrën se si u përcaktua rendi pas Luftës së Dytë Botërore.
“Duhet të jemi të qartë se nuk mund të ketë ndarje të njëanshme të një kombi europian sovran, dhe se kufijtë nuk mund të ndryshohen me forcë. Nëse sot legjitimojmë dhe formalizojmë minimin e kufijve, ne hapim derën për më shumë luftëra nesër, dhe këtë nuk mund ta lejojmë,” u shpreh ajo, përcjell The Guardian.
Skepticizëm ndaj planit fillestar SHBA–Rusi
Von der Leyen përshëndeti përpjekjet e presidentit Donald Trump për të gjetur paqen, duke i quajtur ato “një pikënisje”, por theksoi se Europa ka shqetësime të mëdha mbi detajet e planit fillestar 28-pikësh SHBA–Rusi.
Sipas Kievit, disa nga kërkesat maksimaliste pro-ruse tashmë janë hequr, ndërsa Trump ka tërhequr afatin e së enjtes që i kishte vendosur negociatave.
Ajo e përshkroi situatën si “të paqëndrueshme dhe të rrezikshme”, por theksoi se ekziston “një mundësi për përparim real”, edhe pse deri tani “nuk ka asnjë shenjë nga Rusia për vullnet të vërtetë për t’i dhënë fund konfliktit”.
Të mërkurën, ministrat e jashtëm të BE-së zhvilluan një videokonferencë të thirrur me urgjencë për situatën.
Reagimet ndaj kërkesave për ndryshime territoriale
Deklaratat e von der Leyen vijnë pas publikimit të një regjistrimi të siguruar nga Bloomberg, ku i dërguari i posaçëm i Trumpit, Steve Witkoff, i ka thënë zyrtarisht një përfaqësuesi të Kremlinit se arritja e paqes do të kërkonte që Rusia të merrte kontrollin e Donetskut dhe ndoshta një shkëmbim të veçantë territorial.
Plani fillestar kërkonte që Ukraina t’i dorëzonte Rusisë të gjithë rajonin e Donetskut, përfshirë zonat që mbeten nën kontrollin e Kievit.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, deklaroi të mërkurën se “është ende herët” të flitet për një marrëveshje paqeje.
“Nuk duhet të ketë kufizime për ushtrinë e Ukrainës”
Von der Leyen përsëriti se çdo marrëveshje paqeje nuk duhet të përfshijë kufizime për ushtrinë ukrainase, pasi një gjë e tillë “do ta linte vendin të pambrojtur ndaj sulmeve të ardhshme”.
Ajo kërkoi gjithashtu që Ukrainës t’i garantohen siguri “të forta, të besueshme dhe afatgjata”.
Çështja e aseteve të ngrira ruse
Presidentja e Komisionit njoftoi se në vitet 2026–2027, BE-ja do të paraqesë një propozim ligjor për përdorimin e aseteve të ngrira ruse për të financuar Ukrainën.
Ideja nuk mori mbështetje të njëzëshme muajin e kaluar, për shkak të rezervave ligjore të Belgjikës, e cila mban rreth 183 miliardë euro të aseteve ruse – pjesa më e madhe e tyre në BE.
Propozimi i Trumpit që SHBA të marrë 50% të fitimeve nga një fond rindërtimi dhe investimesh në Ukrainë, të bazuar në 100 miliardë dollarë nga asetet e ngrira ruse, po rrit presionin ndaj liderëve europianë.
Uashingtoni po kërkon që Europa të kontribuojë gjithashtu me 100 miliardë dollarë në fondin global të rindërtimit.
Von der Leyen nënvizoi se përdorimi i aseteve ruse është thelbësor: “Nuk shoh asnjë skenar në të cilin vetëm taksapaguesit europianë do të paguajnë faturën.”
Në vijim, pritet reagimi i Kievit dhe zhvillimet nga bisedimet e ndërmjetësuara nga SHBA.
