Ka shumë arsye pse njerëzit e kanë vlerësuar arin gjatë gjithë viteve: është i qëndrueshëm, i lakueshëm, jo toksik dhe natyrisht, me shkëlqim.
Por një nga arsyet kryesore që mund të dëgjoni është se metali i çmuar është veçanërisht i dobishëm si monedhë për shkak të rrallësisë…kjo nuk është krejtësisht e vërtetë. Falë një zbulimi të ri këtë muaj se bërthama e Tokës duket se po rrjedh, pretendimi bëhet edhe më i zbehtë.
“Kur erdhën rezultatet e para, ne kuptuam se kishim goditur fjalë për fjalë arin!” raportoi Nils Messling, një gjeokimist në Departamentin e Gjeokimisë të Universitetit Göttingen dhe autori kryesor i një punimi të ri mbi zbulimin, në një deklaratë këtë javë.
“Të dhënat tona konfirmuan se materiali nga bërthama, duke përfshirë arin dhe metalet e tjera të çmuara, po rrjedh në mantelin e Tokës lart.”
Është prova më e fortë ende se bërthama e Tokës po rrjedh materiale të tilla si metalet e çmuara dhe kjo vjen si rezultat i një analize gjeologjike të shkëmbinjve në Hawai. Ndër elementët e gjetur në mostrat e mbledhura në ishujt vullkanikë, Messling dhe kolegët e tij bënë një zbulim të befasishëm: një izotop të veçantë, 100Ru, të rutenit të metalit të bardhë argjendtë, shkruan IFL.
Pra, pse ky izotop i veçantë? Rutenium ekziston në sipërfaqen e Tokës – por, si ari, është shumë më i bollshëm brenda bërthamës. Në thelb, nëse shkëmbinjtë kishin më shumë 100 Ru se sa “duhet”, si pjesë e kores së Tokës, kjo është një shenjë mjaft e mirë që fillimisht erdhi nga bërthama, rreth 3,000 kilometra nën këmbët tona.
“Gjetjet tona tregojnë jo vetëm se bërthama e Tokës nuk është aq e izoluar sa supozohej më parë,” tha Matthias Willbold, një profesor në të njëjtin departament si Messling dhe bashkëautor i punimit.
“Tani mund të vërtetojmë gjithashtu se vëllime të mëdha të materialit të mantelit super të nxehtë, disa qindra katërlionë ton shkëmb, burojnë në kufirin bërthamë-mantel dhe ngrihen në sipërfaqen e Tokës për të formuar ishuj oqeanikë si Hawai.”
“Ne dimë shumë pak për bërthamën e Tokës, përveç faktit që ajo ekziston,” shpjegoi Forrest Horton, një gjeokimist në Institutin Oqeanografik Woods Hole dhe shkencëtar kryesor në ekip, i cili, në vitin 2023, bëri një zbulim të ngjashëm se bërthama po derdhte helium në koren e Tokës.
“Tradicionalisht, thelbi dhe shtresat e jashtme të planetit tonë (manteli dhe korja) supozohej se ishin të izoluara gjeokimikisht (d.m.th., materiali nuk transferohet para-mbrapa).”
