Administrata e presidentit Donald Trump po i kërkon Gjykatës Penale Ndërkombëtare (GJPN) ndryshimin e dokumentit themelues për të siguruar që tribunali të mos hetojë kreun e Shtëpisë së Bardhë dhe zyrtarët e lartë të tij, raportoi Reuters, duke cituar një zyrtar të administratës.
Sipas këtij burimi, Uashingtoni ka paralajmëruar për sanksione të reja nëse kërkesat nuk merren parasysh.
Nëse GJPN nuk vepron mbi këtë kërkesë dhe dy të tjera, heqjen dorë nga hetimet ndaj drejtuesve izraelitë për luftën në Gaza dhe përfundimin zyrtar të hetimit të mëhershëm për trupat amerikane në Afganistan, SHBA mund të penalizojë më shumë zyrtarë të gjykatës dhe madje të vendosë sanksione ndaj vetë institucionit.
Zyrtari, i cili foli në kushte anonimiteti, tha se kërkesat i janë përcjellë vendeve anëtare të GJPN, përfshirë aleatë të SHBA-së, si dhe vetë gjykatës. Shtetet e Bashkuara nuk janë palë e Statutit të Romës që krijoi Gjykatën në vitin 2002.
Kërcënimi për sanksione drejtuar vetë gjykatës do të përbënte një përshkallëzim të madh në fushatën e SHBA-së ndaj GJPN-së, e cila është kritikuar prej vitesh nga administrata republikane dhe demokratike për cenim të sovranitetit amerikan.
Frika e Uashingtonit: hetime të mundshme pas vitit 2029
Zyrtari amerikan tha se brenda administratës ka shqetësim në rritje se, pas përfundimit të mandatit të Trump në vitin 2029, GJPN mund të synojë presidentin, zëvendëspresidentin, sekretarin e luftës dhe figura të tjera të larta të qeverisë.
“Ka një shqetësim në rritje… se në vitin 2029 GJPN do t’i drejtojë hetimet te presidenti, te zëvendëspresidenti, te sekretari i luftës dhe të tjerë, dhe do të ndjekë penalisht ata,” tha zyrtari. “Kjo është e papranueshme, dhe ne nuk do ta lejojmë.”
Kërkesa për ndryshimin e Statutit të Romës, tha ai, është mënyra për të siguruar që gjykata “të mos ketë juridiksion” mbi presidentin amerikan.
Ndërkohë Shtëpia e Bardhë nuk ka komentuar.
Konflikti me Izraelin dhe Afganistanin
GJPN lëshoi urdhër-arreste në nëntor kundër kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, ish-ministrit të mbrojtjes Yoav Gallant dhe liderit të Hamasit Ibrahim al-Masri për krime të dyshuara lufte dhe krime kundër njerëzimit gjatë konfliktit në Gaza.
Ndërkohë, hetimi i hapur në vitin 2020 për krime të mundshme të trupave amerikane në Afganistan është “deprioritizuar”, por nuk është mbyllur. SHBA ka sanksionuar këtë vit nëntë zyrtarë të GJPN, përfshirë gjyqtarë dhe prokurorë, por jo vetë gjykatën.
Sinjale të brendshme: SHBA i trembet hetimeve të mundshme për operacionet ushtarake
Gjatë muajve të fundit, ushtria amerikane ka kryer sulme të shumta ndaj mjeteve të dyshuara të trafikimit të drogës në Karaibe dhe brigjet e Paqësorit në Amerikën Latine, ku janë vrarë mbi 80 persona.
Anëtarë të Kongresit kanë kërkuar hetim mbi një incident ku thuhet se dy persona të mbijetuar nga një sulm janë vrarë nga forcat amerikane.
Zyrtari amerikan nuk pranoi të thotë nëse shqetësimet lidhen me veprimet e SHBA-së në Venezuelë, ndërsa GJPN ka bërë të ditur se nuk ka marrë kërkesa për hetime ndaj SHBA-së për këtë çështje.
Ndryshimi i statutit të GJPN, një proces i vështirë
GJPN tha se ndryshimet në Statutin e Romës janë në dorën e vendeve anëtare. Për çdo ndryshim madhor mbi juridiksionin kërkohet një shumicë edhe më e madhe se dy të tretat.
Enshrining imunitetin e përhershëm për individë të veçantë do të shihej si goditje e rëndë ndaj parimeve themeluese të gjykatës.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
