Prej më shumë se një çerek shekulli, presidenti Vladimir Putin është përballur me një nga sfidat më të mëdha të Rusisë moderne: rënien e lindjeve dhe plakjen e popullsisë. Që nga ardhja e tij në pushtet, ai e ka quajtur krizën demografike një “kërcënim për sigurinë kombëtare” dhe ka ndërmarrë dhjetëra nisma për ta kthyer prirjen në favor të rritjes së popullsisë – por rezultatet mbeten të zymta, përcjell AP.
Në vitin 1999, numri i lindjeve në Rusi arriti nivelin më të ulët në historinë moderne. Pas një rritjeje graduale gjatë viteve 2000, falë stabilitetit ekonomik, ky trend u kthye përsëri në rënie pas vitit 2015. Sipas të dhënave zyrtare, në vitin 2024 në Rusi kanë lindur vetëm 1.22 milionë foshnja — gati sa niveli minimal i vitit 1999. Në shkurt të këtij viti, është regjistruar numri më i ulët mujor i lindjeve në mbi dy shekuj.
Popullsia e vendit është zvogëluar nga 147.6 milionë banorë në vitin 1990 në 146.1 milionë sot, ndërsa mosha mesatare po rritet ndjeshëm: 30 për qind e qytetarëve janë 55 vjeç e lart.
Kombinimi i luftës në Ukrainë, emigrimit masiv të të rinjve dhe mungesës së stabilitetit ekonomik ka goditur rëndë potencialin riprodhues të Rusisë. Shumë të rinj janë larguar për të shmangur mobilizimin ushtarak ose për shkak të mbylljes së hapësirës politike dhe sociale.
“Në një vend ku po pakësohen si nënat e ardhshme, ashtu edhe etërit e mundshëm, shteti është i dëshpëruar për çdo lindje,” shpjegon studiuesja britanike Jenny Mathers.
Putin ka promovuar nisma që kujtojnë epokën sovjetike, si medalja “Nëna Heroinë” për gratë me dhjetë ose më shumë fëmijë, përfitime financiare për familjet e mëdha, subvencione për kredi banese dhe pushime shtetërore për “Dashurinë, Familjen dhe Besnikërinë”.
Por përveç shpërblimeve, qeveria po përdor edhe kufizime: ligje që ndalojnë “propagandën për abort” dhe “ideologjinë child-free”, si dhe ndalimin e çdo lloj aktivizmi LGBTQ+.
Abortet janë reduktuar ndjeshëm, por pa një rritje përkatëse të lindjeve. Shumë ekspertë paralajmërojnë se këto masa vetëm do të çojnë drejt aborteve ilegale dhe rritjes së rrezikut për jetën e grave. “Këto ligje janë represive, jo efektive,” thotë gazetarja dhe aktivistja feministe Zalina Marshenkulova.
Ndërkohë, qasja e re ndaj grave është përshkruar si paternaliste: sipas analistes Sasha Talaver, shteti kërkon që ato “të jenë të lumtura që kontribuojnë me punën e tyre riprodhuese në emër të patriotizmit dhe forcës ruse”.
Në vend të një politike migracioni të hapur, që do të mund të kompensonte rënien e lindjeve, Kremlini ka ashpërsuar tonet ndaj emigrantëve. Punëtorët nga Azia Qendrore — një burim tradicional fuqie punëtore për Rusinë — po largohen për shkak të diskriminimit dhe pasigurisë ekonomike.
Sot, norma e lindjeve në Rusi është 1.4 fëmijë për grua, shumë larg nivelit të zëvendësimit prej 2.1. Për krahasim, në Shtetet e Bashkuara kjo shifër është 1.6.
Megjithë premtimet për përfitime financiare, studiuesit theksojnë se pa stabilitet, paqë dhe siguri për të ardhmen, njerëzit nuk do të vendosin të kenë fëmijë. “Një luftë e pafund nuk është terreni i duhur për të menduar për të ardhmen,” thotë Mathers.
Siç e përmblodhi një grua e re në Moskë, që ka zgjedhur të mos ketë fëmijë:
“Një fëmijë i lumtur mund të lindë vetëm në një familje me prindër të lumtur dhe të sigurt. Rusia sot nuk është asnjëra prej tyre.”
