Presidenti amerikan Donald Trump u shfaq më i prirur të ndërmjetësojë një marrëveshje paqeje sesa të furnizojë Ukrainën me raketa lundrimi Tomahawk, gjatë takimit në Shtëpinë e Bardhë me presidentin Volodymyr Zelenskyy, duke thënë se SHBA mund t’i nevojiten për “një konflikt të ardhshëm”, përcjell Guardian.
Megjithëse nuk e përjashtoi mundësinë e furnizimit me raketa me rreze të gjatë veprimi, Trump u shpreh me ton të ftohtë për këtë çështje, ndërsa përgatitet për një takim me Vladimir Putinin në Hungari në javët e ardhshme.
Pas mbi dy orësh bisedime me Zelenskyy, Trump u bëri thirrje si Ukrainës, ashtu edhe Rusisë, që të “ndalin luftën menjëherë”, edhe nëse kjo nënkupton që Ukraina të heqë dorë nga disa territore.
“Ndaloni në vijën e frontit dhe të dyja palët të kthehen në familjet e tyre. Ndaloni vrasjet, dhe kjo duhet të jetë e gjitha,” tha Trump, ndërsa nisej drejt rezidencës së tij në West Palm Beach, Florida. “Ua thashë këtë Presidentit Zelenskyy dhe Presidentit Putin.”
Zelenskyy u shpreh hapur se Ukraina ka mijëra dronë gati për ofensivë, por i mungojnë raketat amerikane.
“Ne nuk kemi Tomahawk, prandaj kemi nevojë për to,” tha ai.
Trump u përgjigj:
“Do të preferonim që të mos kishin nevojë për Tomahawk.”
Presidenti amerikan shtoi më vonë se SHBA duhet të mbajë armatimet e veta:
“Edhe ne duam Tomahawk. Nuk duam të japim diçka që na duhet për të mbrojtur vendin tonë.”
Qëndrimi i Trump ndaj raketave Tomahawk vjen pas një telefonate të papritur me Putinin, gjatë së cilës lideri rus e paralajmëroi se furnizimi i Ukrainës do të dëmtonte marrëdhëniet SHBA–Rusi.
Trump ka ndryshuar disa herë pozicion që nga kthimi i tij në detyrë në janar, shpesh pas bisedimeve me Putinin ose aleatët evropianë të Kievit.
Gjatë takimit me Zelenskyy, Trump tha se planifikon një samit me Putinin në Budapest, duke shtuar se nuk është përcaktuar nëse Zelenskyy do të marrë pjesë.
“Ka shumë gjak të keq mes tyre,” tha Trump.
Pas bisedimeve, ai postoi në Truth Social:
“Ndaloni vrasjet dhe bëni një marrëveshje! Le të ndalojnë aty ku janë. Të dyja palët le të pretendojnë fitoren, dhe historia le të vendosë!”
Nga ana tjetër, Zelenskyy u shpreh realist për mundësinë e marrjes së raketave, duke pranuar se SHBA nuk dëshiron përshkallëzim. Ai shtoi se shpreson që Trump të ushtrojë presion mbi Putinin “për ta ndalur luftën”.
Ndërkohë, Kremlini konfirmoi se ishte Putini ai që e nisi bisedën telefonike, duke e paralajmëruar Trumpin se furnizimi me Tomahawk “nuk do të ndryshojë situatën në fushëbetejë, por do të dëmtojë ndjeshëm marrëdhëniet mes vendeve”.
Sipas zëdhënësit të Kremlinit Dmitry Peskov, samiti mes Trump dhe Putinit mund të zhvillohet “brenda dy javësh ose më vonë” në Hungari, me mbështetjen e kryeministrit Viktor Orbán, i cili tha se “përgatitjet për samitin e paqes SHBA–Rusi janë në zhvillim”.
Peskov shtoi se rrethimi i udhëtimit të Putinit mbetet i paqartë, për shkak të sanksioneve të BE-së dhe faktit që lideri rus është i kërkuar nga Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) — gjë që, si vend anëtar i ICC-së, Hungaria do të ishte e detyruar ta ekzekutonte, edhe pse Orbán ka deklaruar se “kjo nuk do të ndodhë”.
Trump dhe Putin u takuan për herë të fundit në Alaskë, në gusht, pa arritur një përparim diplomatik. Ai njoftoi gjithashtu se bisedime të nivelit të lartë SHBA–Rusi do të zhvillohen javën e ardhshme, të udhëhequra nga sekretari amerikan i shtetit, Marco Rubio, përpara samitit presidencial në Budapest.
Në fund, Trump sugjeroi se bisedimet mes Putinit dhe Zelenskyyt mund të zhvillohen në mënyrë të tërthortë:
“Nuk shkojnë mirë ata të dy, prandaj ndoshta do ta bëjmë diçka ndarazi. Të ndarë, por të barabartë,” tha ai.
Në Kiev, reagimet ishin të përziera, me disa zyrtarë që e panë telefonatën e Putinit si shenjë të frikës së Kremlinit nga ndihma e re perëndimore për Ukrainën.
“Vetë fakti që Putin e telefonoi Trumpin tregon se diskutimi për Tomahawk tashmë e ka detyruar Rusinë të kërkojë dialog me Amerikën,” shkroi ministri i Jashtëm ukrainas Andrii Sybiha në X.
Megjithë retorikën e Trump për paqe, zëvendëspresidenti amerikan JD Vance tha se palët “nuk janë ende në pikën ku mund të arrijnë një marrëveshje”, duke shtuar se një zgjidhje mbetet e mundur, por “do të kërkojë shumë më tepër punë”.
