Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, do të shtyjë një plan të ri paqeje për të përfunduar luftën Izrael-Gaza gjatë bisedimeve në Shtëpinë e Bardhë me kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu, të hënën.
Trump ka shprehur optimizëm për mundësinë e arritjes së një marrëveshjeje, duke thënë për gazetarët të premten: “Mendoj se kemi një marrëveshje”.
Por Netanyahu deklaroi të dielën: “Nuk është finalizuar ende”, ndërsa Hamas tha se nuk u është dërguar ende propozimi në mënyrë zyrtare, përcjell BBC.
Sipas kopjeve të rrjedhura të planit, të publikuara nga mediat amerikane dhe izraelite, plani parashikon lirimin e të gjithë të mbajturve peng brenda 48 orëve nga konfirmimi i marrëveshjes.
Pasi të kthehen, Izraeli do të lirojë qindra palestinezë që vuajnë dënime me burgim të përjetshëm.
Anëtarët e Hamasit që angazhohen në paqe do të përfitojnë amnisti dhe kalim të sigurt jashtë Gazës – dhe grupi nuk do të ketë asnjë rol të ardhshëm në territor. Të gjitha strukturat ushtarake të Hamasit do të shkatërrohen.
Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) do të tërhiqen gradualisht nga Gaza, e cila do të administrohet nga një qeveri tranzitore.
Plani duket se përfaqëson një ndryshim të rëndësishëm në pozicionin e administratës Trump, e cila më parë kishte mbështetur zhvendosjen e të gjithë popullsisë prej 2.1 milion banorësh të Gazës dhe transformimin e saj në një “riviera” të zotëruar nga SHBA.
Propozimi i ri nxit palestinezët të qëndrojnë në Gaza dhe gjithashtu njoh aspiratat për një shtet palestinez në të ardhmen, duke përfshirë një rol të ardhshëm për Autoritetin Palestinez pasi të kryejë reformat e nevojshme.
Këto janë kufijtë e mëparshëm të papranueshëm për Netanyahu. Javën e kaluar ai i rikujtoi Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së se nuk do të lejojë krijimin e një shteti palestinez dhe e përshkroi Autoritetin Palestinez si “të korruptuar në thelb”.
Edhe nëse kryeministri izraelit bindet nga Trump, ai mund të ketë vështirësi në bindjen e elementëve më të fortë të koalicionit të tij qeverisës.
Nacionalistët e krahut të djathtë shpresojnë të ruajnë kontrollin mbi Gazën dhe të rindërtojnë vendbanimet hebreje aty.
Ministri ultranacionalist i Financave, Bezalel Smotrich, deklaroi të hënën se partia e tij nuk do të bëjë kompromis për një plan që përmend shtetin palestinez ose që përfshin një rol për Autoritetin Palestinez.
Ministri i Sigurisë Kombëtare, Itamar Ben-Gvir, tha gjatë fundjavës se Netanyahu nuk ka “mandat” për të përfunduar luftën pa “një humbje vendimtare të Hamasit”.
Kreu i opozitës, Yair Lapid, deklaroi se mbështet arritjen e marrëveshjes dhe i kishte thënë zyrtarëve amerikanë se Netanyahu ka “rrjet sigurie nga unë” për një marrëveshje për pengjet dhe për përfundimin e luftës.
Anketat e opinionit publik tregojnë se Netanyahu është nën presion të madh nga publiku izraelit për të përfunduar luftën, si dhe nga familjet e 48 pengjeve që mbeten në Gaza, 20 prej të cilëve besohet se janë gjallë.
Trump gjithashtu është raportuar se po humbet durimin me liderin izraelit, duke shprehur pakënaqësi për sulmet ajrore të Izraelit ndaj aleatit të SHBA, Katarit, më herët këtë muaj, të cilat kishin për qëllim eliminimin e udhëheqësisë së Hamasit.
Presidenti amerikan gjithashtu tha se nuk do të lejojë aneksimin e Bregut Perëndimor të okupuar nga Izraeli, një opsion që ishte sugjeruar nga disa në Izrael pas njohjes së shtetit palestinez nga Mbretëria e Bashkuar, Franca dhe vende të tjera.
Gjatë Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së javën e kaluar, Trump u takua me liderë të vendeve të Lindjes së Mesme, përfshirë Arabinë Saudite, Egjiptin, Katarin dhe Turqinë, duke e cilësuar këtë takimin si “më të rëndësishmin e ditës”.
Dërguari special i SHBA, Steve Witkoff, deklaroi të nesërmen: “Jemi shpresëplotë dhe, mund të them, madje të sigurt se në ditët në vijim do të mund të njoftojmë një lloj përparimi”.
Gjatë fundjavës, Trump postoi në rrjetet sociale: “Kemi një mundësi të vërtetë për MADHËSI NË LINDJEN E MESME. TË GJITHË JANË PËR DIÇKA TË VEÇANTË, PËR HERË TË PARË. DO TA ARRIMI!!!”
Forcat ushtarake izraelite nisën një fushatë në Gaza pas sulmit të udhëhequr nga Hamas më 7 tetor 2023, ku u vranë rreth 1,200 persona dhe 251 të tjerë u morën peng.
Sipas Ministrisë së Shëndetësisë së Gazës, të administruar nga Hamas, të paktën 66,055 persona kanë humbur jetën nga sulmet izraelite që nga atëherë.
Në gusht, një organ i mbështetur nga OKB konfirmoi se në Gaza City po ndodhte uria, ndërsa më herët këtë muaj një komision hetimor i OKB-së përfundoi se Izraeli kishte kryer genocid në Gaza – një akuzë që Izraeli e mohon fuqishëm.
