Të paktën 19 persona kanë humbur jetën dhe dhjetëra të tjerë janë plagosur gjatë përplasjeve midis protestuesve dhe forcave të sigurisë në Nepal, pas demonstratave kundër korrupsionit politik dhe vendimit të qeverisë për të bllokuar disa platforma të njohura të rrjeteve sociale.
Mijëra anëtarë të një grupi që vetëquhet “Gjenerata Z” u mblodhën pranë ndërtesës së parlamentit në kryeqytetin Kathmandu për të kundërshtuar ndalimin e platformave si Facebook, X (ish-Twitter) dhe YouTube, si dhe për të shprehur pakënaqësi të gjera ndaj qeverisë.
Ministri për Komunikimin, Prithvi Subba, u shpreh për BBC-në se policia u detyrua të përdorte forcë, duke përfshirë kanona uji, shkopinj dhe plumba gome, për të shpërndarë protestuesit.
Qeveria argumenton se ndalimi i rrjeteve sociale është i nevojshëm për të luftuar shpërndarjen e lajmeve të rreme, gjuhën e urrejtjes dhe mashtrimet online. Megjithatë, platforma të njohura si Instagram përdoren nga miliona nepalezë për argëtim, lajme dhe biznes.
Protestuesit mbajnë pankarta me mesazhe si “mjaft është mjaft” dhe “mbarim korrupsionit”. Disa nga ta thanë se po kundërshtojnë atë që e quajnë sjellje autoritare të qeverisë.
Sipas shumë qytetarëve nepalezë, korrupsioni është i përhapur dhe qeveria ka dështuar të përmbushë premtimet për përmirësimin e situatës ekonomike të vendit.
Sabana Budathoki, një protestuese, tha për BBC-në se ndalimi i rrjeteve sociale ishte “vetëm arsyeja” që i bashkoi njerëzit, ndërsa fokusi i vërtetë është korrupsioni.
“Ne duam të rikthejmë vendin tonë – kemi ardhur për të ndaluar korrupsionin,” shtoi ajo.
Gjatë marshimit drejt një zone të ndaluar pranë parlamentit, disa protestues u ngjitën mbi muret, duke shkaktuar përplasje me policinë.
Zëdhënësi i policisë në Kathmandu, Shekhar Khanal, raportoi se 17 persona kanë humbur jetën në kryeqytet dhe se gaz lotsjellës dhe kanona uji u përdorën pasi protestuesit kaluan zonën e ndaluar.
Një zyrtare e një spitali që mori shumë prej të plagosurve, Ranjana Nepal, tha për agjencinë AFP se gaz lotsjellës kishte arritur edhe brenda spitalit, duke vështirësuar punën e mjekëve.
Pas ngjarjeve, autoritetet vendosën orë policore në zona përreth parlamentit. Dy persona u vranë edhe në qytetin lindor Itahari gjatë protestave pas vendosjes së orës policore.
Ushtarakët nepalezë u angazhuan në rrugët e qytetit për të ndihmuar në ruajtjen e rendit.
Në një zhvillim të papritur, Ministri i Brendshëm Ramesh Lekhak dha dorëheqjen gjatë një mbledhjeje qeveritare, duke argumentuar moralin pas vrasjeve në protestat e fundit.
Zyra e Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut kërkoi një hetim të shpejtë dhe transparent për vdekjet dhe i bëri thirrje qeverisë të rishqyrtojë masat e saj ndaj rrjeteve sociale.
Në një deklaratë, zëdhënësja e OKB-së, Ravina Shamdasani, tha se kishin marrë “dyshime të thella për përdorim të panevojshëm ose disproporcionale të forcës nga forcat e sigurisë” gjatë protestave.
Java e kaluar autoritetet urdhëruan bllokimin e 26 platformave të rrjeteve sociale, për shkak të mosregjistrimit pranë Ministrisë së Komunikimit dhe Teknologjisë së Informacionit të Nepalit. Që prej atëherë, përdoruesit kanë pasur vështirësi në qasjen e tyre në këto platforma, megjithëse disa përdorin VPN për t’i kapërcyer kufizimet.
Qeveria thekson se nuk po ndalon përdorimin e rrjeteve sociale, por po përpiqet t’i përshtasë ato me ligjet nepaleze.
