Një sulm i dyshuar rus që synonte Ursula von der Leyen çaktivizoi shërbimet e navigimit GPS në një aeroport bullgar dhe detyroi aeroplanin e presidentes së Komisionit Evropian të ulej duke përdorur harta të zakonshme letre.
Një avion që transportonte von der Leyen në Plovdiv të dielën pasdite nuk pati mundësi të merrte ndihmë elektronike navigimi ndërsa po i afrohej aeroportit të qytetit, në atë që tre zyrtarë të informuar mbi incidentin thanë se po trajtohej si një operacion ndërhyrjeje ruse.
“GPS-i i të gjithë zonës së aeroportit u fik”, tha njëri nga zyrtarët. Pasi u rrotullua rreth aeroportit për një orë, piloti i aeroplanit mori vendimin për ta ulur aeroplanin manualisht duke përdorur harta analoge, shtuan ata.
Autoriteti Bullgar i Shërbimeve të Trafikut Ajror konfirmoi incidentin në një deklaratë për Financial Times.
“Që nga shkurti i vitit 2022, ka pasur një rritje të dukshme të bllokimit të GPS dhe kohët e fundit të falsifikimit të tij,” tha zyrtari.
“Këto ndërhyrje prishin marrjen e saktë të sinjaleve GPS, duke çuar në sfida të ndryshme operacionale për avionët dhe sistemet tokësore.”
Komisioni Evropian më vonë e konfirmoi incidentin.
“Pati bllokim të GPS-it, por aeroplani u ul në mënyrë të sigurt në Bullgari”, tha një zëdhënës.
“Kemi marrë informacion nga autoritetet bullgare se ata dyshojnë se kjo ndodhi për shkak të ndërhyrjes së hapur nga Rusia. Sigurisht që jemi të vetëdijshëm dhe të mësuar me kërcënimet dhe frikësimet që janë një përbërës i rregullt i sjelljes armiqësore të Rusisë”, shtoi zëdhënësi.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, i tha FT se “informacioni juaj është i pasaktë”.
Avionë të tjerë në zonë duket se kanë qenë në gjendje të përcaktojnë dhe raportojnë pozicionet e tyre pa probleme, sipas gjurmuesve të fluturimeve online, duke i dhënë peshë dyshimit se bllokimi i avionit të von der Leyen ishte një përpjekje e synuar.
I ashtuquajturi bllokim dhe falsifikim i GPS-it, i cili shtrembëron ose pengon qasjen në sistemin e navigimit me bazë satelitore, është përdorur tradicionalisht nga shërbimet ushtarake dhe të inteligjencës për të mbrojtur bazat e ndjeshme.
Qeveritë e BE-së kanë paralajmëruar se bllokimi në rritje i GPS-it, për të cilin fajësohet Rusia, rrezikon të shkaktojë një katastrofë ajrore duke verbuar avionët në mes të udhëtimit.
Incidentet e bllokimit të GPS janë rritur ndjeshëm në Detin Baltik dhe shtetet e Evropës Lindore pranë Rusisë vitet e fundit, duke prekur aeroplanët, anijet dhe civilët që përdorin shërbimin për navigim të përditshëm.
