Një marrëveshje e re tregtare mes Shteteve të Bashkuara dhe Japonisë po cilësohet si një model për negociatat e tjera që po zhvillohen aktualisht me Uashingtonin, ndërsa ekonomia globale duket se mund të përballojë nivelin prej 15% të tarifave të përcaktuara, vlerësojnë ekonomistët.
Sipas marrëveshjes së arritur gjatë natës, Japonia dhe SHBA do të ulin tarifat doganore për importet e automjeteve në 15%, nga një nivel i mëparshëm total prej 27.5%.
Po ashtu, taksat që pritej të hynin në fuqi për mallra të tjerë japonezë më 1 gusht do të bien nga 25% në 15%.
Marrëveshja, që përfshin edhe angazhime për investime dhe kredi drejt SHBA-ve, është më e rëndësishmja ndër një sërë paktet që Presidenti amerikan Donald Trump ka arritur deri më tani.
Ajo rrit presionin ndaj Kinës dhe Bashkimit Europian, të cilët përballen me afate kritike gjatë muajit gusht, shkruan Reuters.
Megjithëse 15% është ende një tarifë e lartë, disa ekonomistë e shohin atë si më të menaxhueshme dhe më pak dëmtuese se pasiguria që ka ndalur investimet në mbarë botën.
“Tarifat mesatare për SHBA ishin rreth 2.5% në vitin 2024, ndërsa aktualisht qëndrojnë rreth 17%,” tha Mohit Kumar nga Jefferies. “Bazuar në marrëveshjet e fundit, presim që mesatarja të stabilizohet rreth 15%. Edhe pse kjo është negative në aspektin makroekonomik, bota mund të funksionojë me një nivel të tillë tarifash.”
Automjetet nxisin rritje në bursë
Tregjet financiare reaguan pozitivisht ndaj lajmit. Indeksi japonez Nikkei u rrit me 3.5%, ndërsa aksionet europiane gjithashtu u rritën, të nxitura kryesisht nga fitimet e industrisë së automjeteve.
Aksionet e Volvo Car u rritën me mbi 10%, ndërsa ato të Porsche, BMW, Mercedes-Benz dhe Volkswagen u rritën me 4-7%, pasi të gjitha këto kompani kanë shitje të mëdha në SHBA.
“Kjo marrëveshje po ul ndjeshëm frikën se tarifat do të rriteshin ndjeshëm më 1 gusht,” tha Jim Reid nga Deutsche Bank. “Megjithatë, rreziku për tarifa më të larta vazhdon për shumë ekonomi të mëdha.”
Sipas tij, kërcënimet për tarifa prej 30% ndaj BE-së, 35% ndaj Kanadasë dhe 50% ndaj Brazilit janë ende në tryezë. Ai theksoi gjithashtu se në të kaluarën vendimet përfundimtare janë marrë vetëm pak orë përpara afatit zyrtar.
Ndërkohë, pritshmëritë afatgjata për inflacionin në SHBA ranë lehtë pas marrëveshjes, duke shtuar shpresat se Banka Qendrore Amerikane mund të ketë hapësirë për të ulur normat e interesit më vonë këtë vit.
Megjithatë, tregjet nuk parashikojnë një ulje të normës javën e ardhshme dhe presin lëvizjen e parë në tetor.
BE dhe Kina përballë afateve të shpejta
BE-ja, e cila negocion në emër të 27 shteteve anëtare, pritet të jetë pala e radhës që do të përballet me SHBA-në.
Trump ka paralajmëruar tarifa 30% deri më 1 gusht – gjë që ka nxitur kërcënime për masa hakmarrëse nga Brukseli.
Një nivel i tillë tarifash do të ishte ekonomikisht shkatërrues për bllokun europian, i cili varet fort nga tregtia ndërkombëtare, dhe do të shkatërronte pjesë të mëdha të tregtisë transatlantike. Fillimisht, BE shpresonte të negocionte një tarifë rreth 10%, por tashmë ka pranuar se rezultati mund të jetë disa pikë më i lartë.
Kina gjithashtu është nën presion. Më 12 gusht përfundon afati për arritjen e një marrëveshjeje me SHBA-në, përndryshe tarifat mund të rikthehen në 145% nga pala amerikane dhe 125% nga pala kineze.
“Marrëveshja SHBA-Japoni po shton trysninë mbi eksportuesit e tjerë të mëdhenj aziatikë për të arritur marrëveshje të favorshme,” tha ING. “Kemi parë marrëveshje me Filipinet dhe Indonezinë, dhe deri më 1 gusht priten edhe të tjera me vende aziatike.”
