Rreth një javë pas fillimit të mandatit të tij të dytë si president i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ushtria amerikane urdhëroi pezullimin e 11 fluturimeve të ngarkuara me armatime dhe municione që ishin planifikuar të dërgoheshin në Ukrainë. Këto fluturime, të organizuara nga Komanda e Transportit e SHBA-së (TransCom), ishin nisur nga baza ajrore Dover në Delaware dhe nga një bazë ushtarake amerikane në Katar, sipas BBC.
Vendimi i papritur për të pezulluar fluturimet ngjalli shqetësim të menjëhershëm në Kiev dhe Varshavë, ku koordinoheshin dërgesat, duke nxitur pyetje urgjente lidhur me origjinën e urdhrit dhe nëse bëhej fjalë për një ndalim të plotë apo për një pezullim të përkohshëm të ndihmës ushtarake. Zyrtarët e lartë të sigurisë kombëtare në Shtëpinë e Bardhë, Pentagon dhe Departamentin e Shtetit raportohen se nuk ishin të informuar për këtë vendim, i cili u anulua dhe fluturimet rifilluan brenda disa ditësh.
Sipas dokumenteve të TransCom të shqyrtuara nga agjencia Reuters, urdhri verbal për pezullimin kishte origjinën në zyrën e Sekretarit të Mbrojtjes, Pete Hegseth. Komanda e Transportit ka konfirmuar se urdhri ishte dhënë përmes Shtabit të Përbashkët të Pentagonit. Pezullimi ndodhi pas një takimi në Zyrën Ovale më 30 janar, ku Presidenti Trump, Hegseth dhe zyrtarë të tjerë të lartë diskutuan mbi ndihmën amerikane për Ukrainën. Sipas burimeve të afërta me zhvillimet, ndonëse u diskutua ideja e pezullimit të ndihmës, presidenti nuk dha një udhëzim të drejtpërdrejtë për ndërprerjen e saj.
Shtëpia e Bardhë më pas deklaroi se Hegseth kishte vepruar në përputhje me një direktivë të Presidentit Trump për të ndërprerë përkohësisht ndihmën ushtarake për Ukrainën, në përputhje me qëndrimin e administratës në atë periudhë. Megjithatë, sipas disa burimeve të brendshme, zyrtarët e tjerë të nivelit të lartë nuk ishin të informuar për këtë vendim dhe mbeten të paqartë për arsyet pse vendimi u mor dhe u anulua kaq shpejt.
Ky episod ka nxitur kritika lidhur me mungesën e koordinimit institucional dhe me procesin e paqartë të vendimmarrjes brenda administratës së Presidentit Trump. Përkohësisht, pezullimi i fluturimeve – që sipas dokumenteve zyrtare i kushtoi TransCom rreth 1.6 milionë dollarë – ka ekspozuar sfida serioze në funksionimin e zinxhirit komandues dhe në formulimin e politikave të sigurisë kombëtare.
Zyrtarët ukrainas, të cilët kërkuan sqarime përmes disa kanaleve diplomatike, nuk arritën të merrnin informacion të detajuar. Sipas burimeve ukrainase, pezullimi iu shpjegua më vonë si “çështje e brendshme politike” në Uashington. Megjithatë, ky lëvizje e papritur është parë si një shenjë e paqëndrueshmërisë së politikës së jashtme të SHBA-së dhe ka shtuar pasigurinë për mbështetjen afatgjatë amerikane ndaj Ukrainës.
Ndihma ushtarake për Ukrainën është një proces kompleks që kërkon miratimin e disa agjencive dhe mund të zgjasë javë apo muaj të tërë për t’u realizuar. Në këtë rast, fluturimet e pezulluara përmbanin armatime të miratuara më parë nga administrata Biden dhe të autorizuara nga Kongresi.
Ky zhvillim ndodhi në një moment të ndjeshëm për forcat ukrainase në lindje të vendit, ku ato po përballeshin me ofensivën e intensifikuar të forcave ruse. Ndërprerja e ndihmës në atë fazë të konfliktit ka ngritur shqetësime serioze te aleatët europianë dhe ka nxitur thirrje për qartësi dhe qëndrueshmëri në politikën amerikane të mbështetjes ndaj Ukrainës.
Pavarësisht pezullimit të përkohshëm në shkurt dhe vendimit zyrtar për të ngrirë përkohësisht ndihmën që hyri në fuqi më 4 mars, administrata e Presidentit Trump ka rifilluar dërgimin e ndihmave ushtarake të mbetura që ishin miratuar nga administrata e mëparshme. Deri më tani, nuk është shpallur asnjë politikë e re zyrtare që përcakton qartë drejtimin e ardhshëm të angazhimit amerikan në konfliktin në Ukrainë.
