Shefi i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), Rafael Grossi, po ruhet prej javësh 24 orë në ditë nga njësia elitare e sigurisë së Austrisë, pas një kërcënimi specifik që dyshohet se vjen nga Irani. Sipas burimeve të përfshira në rast, shërbimet e inteligjencës austriake kanë marrë informacion nga një palë e tretë për rrezikun e mundshëm ndaj Grossit, ndërsa IAEA ka selinë në Vjenë.
Irani e ka akuzuar kreun e agjencisë se me raportet e tij mbi aktivitetet bërthamore ka favorizuar Izraelin dhe ka ndikuar në përshkallëzimin e luftës 12-ditore të muajit qershor. Për këtë arsye, disa zyrtarë të lartë iranianë kanë kërkuar shkarkimin e tij dhe nxjerrjen në gjyq.
Pasi mbaruan luftimet, Grossi tërhoqi inspektorët e Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike nga Irani për shkak të shqetësimeve për sigurinë e tyre në një operacion diskret që i bëri ata të evakuoheshin me rrugë tokësore. Ky operacion u krye me pëlqimin e Teheranit.
Në fund të qershorit, sipas zyrtarëve, Grossinjë diplomat veteran argjentinas i cili është në garë për të pasuar António Guterres si sekretar i përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara kur ky post të bëhet i disponueshëm vitin e ardhshëm u sigurua mbrojtje nga njësia e shërbimeve speciale Cobra e Austrisë.
Forca taktike është vendosur për t’iu kundërvënë kërcënimeve më të rënda, siç janë komplotet terroriste dhe për të siguruar individë të rangut të lartë, përfshirë kancelarin austriak. Në raste kërcënimesh konkrete kundër personaliteteve, njësia vendos oficerë të armatosur me mitralozë dhe të paktën dy automjete antiplumb gjatë gjithë kohës.
Një person i njohur me çështjen tha se autoritetet austriake vepruan bazuar në informacionet e inteligjencës që përshkruanin një kërcënim specifik për Grossin që vinte nga individë të lidhur me Iranin. Një person i dytë tha se i ishte thënë se kërcënimi besohej se vinte nga Irani dhe po merrej seriozisht nga autoritetet.
“Mund të konfirmojmë se Austria siguroi një njësi Cobra, por nuk mund të konfirmojmë se nga erdhi kërcënimi specifik”, tha Fredrik Dahl, një zëdhënës i IAEA-s.
Një zëdhënës i Ministrisë së Brendshme austriake nuk pranoi të komentojë.
Nuk pati asnjë koment nga misioni iranian në Nju Jork.
Ndër kërcënimet më të ashpra publike kundër Grossit erdhën nga Ali Larijani, i cili është një ndihmës i lartë i Udhëheqësit Suprem të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, dhe kreu i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Iranit. “Kur të mbarojë lufta, do të merremi me Grossin”, shkroi ai në një postim në X.
Një zyrtar i lartë gjyqësor iranian tha pas luftës se shefi i IAEA-s mund të përballet me një gjyq në mungesë një veprim që do ta ndërlikonte rëndë bashkëpunimin midis Iranit dhe agjencisë.
Gazeta gjysmëzyrtare e Iranit, Kayhan, e etiketoi Grossin si spiun izraelit dhe bëri thirrje që ai të arrestohej dhe ekzekutohej.
Marrëdhënia midis Iranit dhe Grossi-t ka qenë shpesh e tensionuar që kur ai u bë zyrtari më i lartë i agjencisë në vitin 2019. Ai kishte punuar më parë si zyrtar i lartë i IAEA-s përpara marrëveshjes bërthamore të vitit 2015, në një periudhë tjetër përplasjesh midis Teheranit dhe agjencisë.
Ai fitoi punën e lartë me premtimin për të qenë i vendosur ndaj aktiviteteve bërthamore në rritje të Iranit dhe kishte mbështetjen e administratës së parë Trump.
Grossi është përpjekur ta bindë Iranin që të kufizojë shkeljet e marrëveshjes bërthamore të vitit 2015 dhe është përballur me atë që zyrtarët e IAEA-s e quajnë pengim iranian të një hetimi gjashtëvjeçar mbi materialin bërthamor të padeklaruar të gjetur në Iran.
Pasi SHBA-të u tërhoqën nga marrëveshja gjatë mandatit të parë të Presidentit Trump, Irani shkeli pothuajse të gjitha kufizimet në punën e tij bërthamore në marrëveshje, duke ndërtuar deri në qershor mjaftueshëm uranium të pasuruar afër gradës së armëve për të furnizuar rreth 10 armë bërthamore.
Pavarësisht tensioneve, ai mban një marrëdhënie me zyrtarët iranianë dhe ka qenë disa herë në Teheran për të zgjidhur shqetësimet e IAEA-s në lidhje me aktivitetet e Iranit. Ai tha të martën se pas diskutimeve të tij me Iranin, një ekip fillestar inspektorësh ishte kthyer tani në vend, megjithëse qasja e tyre në vendet bërthamore ende duhet të zgjidhet.
Pas fillimit të sulmeve të Izraelit ndaj Iranit në qershor, Grossi dhe agjencia u cilësuan si pjesërisht përgjegjës nga Irani. Zyrtarët iranianë pretenduan se Grossi po koordinonte dhe vepronte sipas urdhrave të Izraelit, akuzuan inspektorët e IAEA-s si spiunë dhe sulmuan Grossin për atë që Irani tha se po promovonte pretendime të pabaza se aktivitetet bërthamore të Iranit ishin për qëllime ushtarake.
Irani citoi konkretisht një raport të 31 majit që Grossi e kishte përgatitur, i cili detajonte përpjekjet që agjencia kishte bërë për ta bindur Iranin t’u përgjigjej pyetjeve të saj në lidhje me materialin bërthamor iranian të padeklaruar. Raporti detajonte fushat ku mungesa e përgjigjeve nga Irani nënkuptonte se agjencia nuk mund të siguronte që programi bërthamor i Teheranit ishte për qëllime tërësisht paqësore.
IAEA dhe mbështetësit e saj perëndimorë kundërshtuan pretendimet. Grossi ka thënë vazhdimisht se IAEA është një agjenci e pavarur që merret me të gjitha çështjet bërthamore me të cilat përballet në një mënyrë teknike dhe neutrale.
Bordi i IAEA-së urdhëroi Grossin të shkruante raportin e majit. Pretendimet për bashkëpunimin e Grossit me Izraelin u përqendruan në një seri fotografish të takimit të Grossit me një ish-përfaqësues izraelit në agjenci.
Grossi dënoi vazhdimisht sulmet ndaj centraleve bërthamore gjatë konfliktit të qershorit, duke thënë se ato shkelnin ligjin ndërkombëtar.
Grossi u ka thënë njerëzve ditët e fundit se mbrojtja 24 orë në ditë i ka transformuar jetën e tij normale dhe se i është thënë ta marrë kërcënimin shumë seriozisht, sipas një personi të njohur me bisedën.
VINI RE: Ky artikull është pronësi intelektuale e WSJ
