Gjetjet e reja rreth shpejtësisë dhe drejtimit në të cilin sistemi ynë diellor po lëviz nëpër univers sfidojnë modelin standard të kozmologjisë; Zbulimi i ri, i cili konfirmon vëzhgimet e mëparshme, dëshmon se modeli standard i kozmologjisë ka të ngjarë të jetë i gabuar.
Një ekip kërkimor i udhëhequr nga astrofizikanti Lukas Böhme në Universitetin e Bielefeldit në Gjermani ka zbuluar gjetje të reja befasuese rreth shpejtësisë dhe drejtimit të lëvizjes së sistemit tonë diellor nëpër univers, gjetje që sfidojnë modelin standard të kozmologjisë. Rezultatet janë publikuar në revistën Physical Review Letters.
“Analiza jonë tregon se sistemi diellor po lëviz se tri herë më shpejt se sa parashikojnë modelet e tanishme,” tha Böhme.
“Ky rezultat bie ndesh qartazi me pritshmëritë bazuar në kozmologjinë standarde dhe na detyron të rishqyrtojmë supozimet tona të mëparshme.”
Ekipi analizoi shpërndarjen e galaktikave radiofonike – galaktika të largëta që emetojnë valë radiofonike veçanërisht të forta, të cilat mund të depërtojnë pluhurin dhe gazin që bllokojnë dritën e dukshme.
Meqenëse lëvizja e sistemit diellor nëpër kozmos krijon një “erë ballore” subtile, pak më shumë galaktika radiofonike duhet të shfaqen në drejtimin e udhëtimit. Zbulimi i kësaj kërkon matje jashtëzakonisht të ndjeshme.
Duke përdorur të dhëna nga LOFAR (Low Frequency Array)-një rrjet teleskopësh radiofonikë në të gjithë Evropën – dhe dy observatorë shtesë radiofonikë, studiuesit arritën një numërim veçanërisht të saktë të këtyre galaktikave radiofonike. Ata prezantuan gjithashtu një metodë të re statistikore për të marrë parasysh faktin që shumë galaktika radiofonike përbëhen nga përbërës të shumtë.
Matja zbulon një anizotropi (dipol) në shpërndarjen e galaktikave radiofonike që është rreth 3.7 herë më i fortë se sa parashikohet nga modeli standard kozmologjik.
Shmangia tejkalon pesë sigma, një nivel i rëndësisë statistikore i konsideruar gjerësisht në shkencë si dëshmi e një efekti të vërtetë.
Sipas kozmologut dhe bashkëautorit të studimit, Dominik J. Schëarz: “Nëse sistemi ynë diellor me të vërtetë po lëviz kaq shpejt, ne duhet të vëmë në dyshim supozimet themelore rreth strukturës në shkallë të gjerë të universit. Përndryshe, shpërndarja e vetë galaktikave radiofonike mund të jetë më pak uniforme nga sa besonim.”
Modeli standard kozmologjik (ΛCDM) supozon se materia është shpërndarë pothuajse në formë uniforme në shkallë të gjerë. Këto gjetje sugjerojnë ose se shpejtësia e sistemit diellor është shumë më e madhe se sa pritej, ose shpërndarja e materies është shumë më pak uniforme, shkruan Ynet.
Pse është e rëndësishme kjo
Zbulimi e detyron komunitetin shkencor të rivlerësojë supozimet thelbësore rreth strukturës dhe lëvizjes kozmike. Nëse konfirmohet, ose kuptimi ynë për shpejtësinë me të cilën po lëvizim është i gabuar, ose “sfondi” i universit – materia që përdorim për të përcaktuar atë lëvizje – nuk është aq e njëtrajtshme sa supozojnë modelet tona.
“Studimi thekson se si teknikat e reja vëzhguese mund të ripërcaktojnë në thelb kuptimin tonë për kozmosin dhe sa shumë mbetet ende për të zbuluar në univers.”
