Pasi rrugët ajrore dhe tokësore u mbyllën dhe operativë të lartë të Forcës Kudës u vranë, Irani dhe Hezbollahu rindërtuan një sistem kontrabande duke u mbështetur te vende të treta, rrugë detare dhe rrjete këmbimi valutor, duke transferuar armë dhe qindra milionë dollarë.
Rrugët ajrore u ndërprenë, operativë kyç iranianë u vranë, dhe Siria u largua pothuajse tërësisht nga ekuacioni i kontrabandës. Megjithatë, Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike të Iranit gjeti mënyra të reja gjatë vitit të kaluar për të transferuar armë dhe qindra milionë dollarë drejt Hezbollahut.
Sipas Departamentit të Thesarit të SHBA-ve, Irani ka transferuar rreth një miliard dollarë drejt Hezbollahut që nga fillimi i vitit, për të rindërtuar grupin libanez pas humbjeve në luftën me Izraelin.
Shumë nga fondet janë kanalizuar përmes agjencive të këmbimit valutor dhe bizneseve me pagesa në para të gatshme, duke përdorur mekanizma financiarë të ligjshëm për të fshehur origjinën dhe destinacionin.
Departamenti tha se paratë përdoren për të rindërtuar kapacitetet ushtarake të Hezbollahut dhe për të minuar përpjekjet e qeverisë libaneze për të vendosur kontrollin sovran në territorin e saj. Përzierja e fondeve të paligjshme me aktivitet biznesi të ligjshëm, paralajmëroi ai, kërcënon integritetin dhe stabilitetin e sistemit financiar libanez.
Javën e kaluar, një delegacion amerikan vizitoi Libanin dhe përcolli një mesazh të prerë për Presidentin Joseph Aoun, Kryeministrin Nawaf Salam dhe zyrtarë të tjerë: kanalet e financimit të Hezbollahut duhet të ndërpriten si pjesë e përpjekjeve për të çmontuar infrastrukturën e armëve të tij.
Sipas disa raporteve, delegacioni i dha Libanit një afat deri në fund të vitit për të përfunduar reformat e kërkuara dhe për të forcuar mbikëqyrjen e rrjeteve të pastrimit të parave.
Kreu i delegacionit thuhet se paralajmëroi se dështimi për të frenuar financimin e Hezbollahut mund të detyrojë SHBA-të “ta lënë Bejrutin në fatin e tij”.
Rrëzimi i Assadit dhe ndalimi i fluturimeve që prishën rrugët e vjetra
Gati një vit më parë, më 27 nëntor, mori efekt armëpushimi mes Izraelit dhe Hezbollahut. Edhe atëherë, Hezbollahu filloi të përpiqej të rindërtonte forcën e tij me derdhje të mëdha parash iraniane dhe përpjekje për të kontrabanduar armë.
Më pak se dy javë më vonë, teksa Hezbollahu përpiqej të kalonte armë dhe para iraniane përmes Sirisë, regjimi i Assadit ra.
Me udhëheqjen e re siriane që deklaroi se nuk do të lejonte më transferime armësh përmes territorit të saj, Siria u hoq pothuajse tërësisht nga harta e kontrabandës.
Libani gjithashtu ndaloi fluturimet që vinin nga Irani, duke mbyllur korridoret ajrore dhe tokësore që IRGC kishte përdorur për vite.
Përmes Turqisë, detit dhe kriptos: rrugët e reja
Megjithatë, Irani dhe Hezbollahu u përshtatën shpejt. Ata zhvendosën rrjetet e kontrabandës drejt Turqisë dhe Irakut, rritën përdorimin e rrugëve detare, dhe u mbështetën te agjenci këmbimi valutor dhe kanale të kriptomonedhave.
“Zbulimi nga SHBA i mbështetjes së madhe financiare të IRGC për Hezbollahun, së bashku me ekspozimin e metodave të kontrabandës, tregon se Irani dhe Hezbollahu gjetën mënyra alternative për të kapërcyer ndryshimet gjeopolitike në Liban dhe Lindjen e Mesme që nga armëpushimi,” shkroi Qendra e Inteligjencës dhe Informacionit për Terrorizmin “Meir Amit”.
Qendra vlerësoi se Irani do të vazhdojë të ndihmojë rindërtimin ushtarak dhe civil të Hezbollahut për të ruajtur ndikimin e tij në komunitetin shiit të Libanit dhe për të parandaluar Izraelin ose autoritetet libaneze nga dobësimi ose çmontimi i proksit më të rëndësishëm rajonal të Teheranit.
Ajo paralajmëroi se mungesa e veprimit vendimtar nga qeveria libaneze ose komuniteti ndërkombëtar për të bllokuar financimin dhe rrugët e kontrabandës së Hezbollahut do t’i lejojë Iranit dhe Hezbollahut të vazhdojnë transferimin e fondeve dhe armëve me pengesa minimale.
Krijimi i rrjetit të ri të kontrabandës
Që nga themelimi i tij, Hezbollahu ka qenë proksia e preferuar e Iranit në “boshtin e rezistencës” kundër Izraelit. Për të ruajtur këtë lidhje strategjike, Hezbollahu krijoi Njësinë 4400, e cila është përgjegjëse për furnizimin dhe ndërtimin e arsenalit.
Forca Kudës e IRGC, përmes Njësisë 190, ndërtoi gjithashtu një rrjet të kombinuar për kontrabandën e armëve, parave dhe teknologjive.
Për vite me radhë, Aeroporti Ndërkombëtar i Bejrutit shërbeu si një korridor qendror ajror për kontrabandimin e materialeve iraniane në Liban. Por si pjesë e marrëveshjeve të armëpushimit — dhe nën presion amerikan e izraelit — autoritetet libaneze forcuan kontrollin në aeroport.
Në tokë, Irani dërgonte sasi të mëdha pajisjesh përmes Sirisë së Assadit, deri në rrëzimin e regjimit dhe deklaratën e presidentit të ri, Ahmad al-Shar’a, se nuk do të lejonte më transferime armësh përmes vendit.
Izraeli eliminoi gjithashtu operativë të lartë të IRGC të përfshirë në këto rrjete. Mes tyre:
Saeed Izadi, drejtues i “Degës së Palestinës”, i cili për dy dekada menaxhoi marrëdhëniet me Hezbollahun, Hamasin dhe Xhihadin Islamik për operacione kundër Izraelit;
Bahnam Shahriari, komandant i Njësisë 190, i cili menaxhoi fluksin e parave dhe armëve nga Irani drejt Hezbollahut dhe proksive të tjera.
Nga transporti te prodhimi vendas
Në përgjigje të goditjeve, Irani dhe Hezbollahu ndërtuan një infrastrukturë të re kontrabande të bazuar në përdorimin e vendeve të treta, komponentë të dërguar pjesë-pjesë dhe të montuar në Liban, si dhe në rrugë detare që përdorin linja civile transporti.
Sipas Qendrës Meir Amit, kalimi nga “transportimi i armëve” te “kapaciteti i prodhimit të pavarur” brenda Libanit i lejon Hezbollahut të mbështetet më pak te linjat e rrezikshme të furnizimit dhe më shumë te prodhimi vendor i bazuar në njohuritë, pjesët dhe teknologjinë iraniane.
Taktikat aktuale përfshijnë kontrabandim armësh, pajisjesh dhe parash përmes Turqisë dhe Irakut, përdorim të agjencive të këmbimit valutor, transferime ari dhe dërgesa detare drejtpërdrejt në Liban ose përmes vendeve të tjera.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Ynet
