Miliarderi euroskeptik çek, Andrej Babis, pritet të kthehet si kryeministër në një qeveri me dy parti të djathta, duke konsoliduar bllokun populist të djathtë në Evropën Qendrore dhe Lindore dhe duke tensionuar mbështetjen perëndimore për Ukrainën.
Babis, partia e të cilit ANO, fitoi më shumë vota në zgjedhjet e muajit të kaluar, por nuk arriti të merrte shumicën, pritet të nënshkruajë të hënën një pakt koalicioni me Motoristët euroskeptikë dhe partinë e djathtë pro-ruse SPD.
Koalicioni e tërheq qeverinë çeke më tej në të djathtë dhe ka të ngjarë të minojë mbështetjen perëndimore për Ukrainën. Babis ka konfirmuar që pas zgjedhjeve se qeveria e tij do t’i japë fund financimit nga buxheti për dërgimin e armëve në Ukrainë. Ai gjithashtu ka kritikuar një nismë të udhëhequr nga Praga që ka furnizuar municione artilerie për Kievin.
Megjithatë, pas fitores së tij zgjedhore, Babis foli me Presidentin ukrainas Zelensky për të shprehur mbështetjen, dhe ka thënë se do t’i lejojë prodhuesit e mbrojtjes në pronësi private të vazhdojnë të furnizojnë Kievin.
“Dy anëtarët më të vegjël të koalicionit të Babis do jenë jo vetëm pro-Rusi, por ndoshta edhe pro-Kinë,” tha analisti Milan Nic nga Këshilli Gjerman për Marrëdhëniet me Jashtë.
“Pyetja është nëse Babis mund t’i mbajë partnerët e tij nën kontroll pasi t’u ketë dhënë atyre ministri gjeopolitikisht të ndjeshme.”
SPD ka bërë fushatë për një referendum çek për largimin nga BE-ja, dhe kreu Tomio Okamura tha në shtator se Perëndimi “gaboi në llogaritje” duke u përpjekur të izolojë Rusinë.
“Realiteti i sigurisë evropiane gjatë 300-400 viteve të fundit është i pandashëm nga Rusia,” tha ai.
Protestuesit u mblodhën në Pragë të mërkurën për të paralajmëruar se dhënia e Ministrisë së Mbrojtjes SPD-së dhe emërimi i Okamura-s si kryetar parlamenti do ndihmonte Moskën. Babis i ka adresuar shqetësimet rreth SPD-së duke këmbëngulur që ata të emërojnë teknokratë apolitikë për postet ministrore.
Fushata kryesore e Motoristëve ka qenë kundër Marrëveshjes së Gjelbër të BE-së, të cilën Babis gjithashtu e kundërshton.
Marrëveshja e koalicionit i lejon Babis, një biznesmen i kthyer në politikan i cili më parë ishte në detyrë për katër vjet deri në vitin 2021, të sigurojë një total prej 108 nga 200 vendet në dhomën e ulët.
Kthimi i Babis do konsolidojë krahun lindor euroskeptik të BE-së, së bashku me kryeministrin hungarez Viktor Orban dhe kryeministrin sllovak Robert Fico. Vitin e kaluar, Babis bashkëthemeloi me Orban grupin “Patriotët për Evropën” në Parlamentin Evropian, i cili përfshin ligjvënës të djathtë nga Rassemblement National i Francës dhe Partia e Lirisë (FPÖ) e Austrisë. Megjithatë, ndryshe nga Orbán dhe Fico, Babis ka mohuar se është miqësor me Rusinë.
Babis pret që qeveria e tij të marrë detyrën në dhjetor, pasi koalicioni duhet të bjerë dakord për një program dhe ndarjen e ministrive.
Por një mosmarrëveshje ka nxjerrë në pah tensionet e hershme brenda koalicionit, sepse Motoristët këmbëngulin që kryetari i tyre i nderit, Filip Turek, të emërohet ministër i Jashtëm pavarësisht se është akuzuar për racizëm dhe homofobi.
Sipas gazetës çeke Deník N, Turek fshiu së fundmi postimet e vjetra në mediat sociale, duke përfshirë një që dyshohet se përdorte një fyerje racore për ish-presidentin e SHBA-së, Barack Obama, dhe një tjetër që tallte një grua rome e cila i mbijetoi një sulmi neonazist me zjarrvënie në vitin 2009. Pa diskutuar këto akuza specifike, Turek tha se tani ishte viktimë e “manipulimeve” që përfshinin historinë e tij në mediat sociale dhe një “sulm politik”. Babis i ka kërkuar Turek-ut “të bindë publikun” se nuk është racist.
Babis mund ta propozojë Turek-un si ministër të Jashtëm dhe të mbështetet te presidenti Petr Pavel, i cili ka premtuar të mbrojë lidhjet e Pragës me aleatët perëndimorë, për ta detyruar atë të tërheqë emërimin.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e FT
