“Kapësi i fotoneve” i Kinës mund të shënojë një hap kuantik kundër aftesisë “stealth” që kanë disa kategori aeroplanësh luftarakë amerikanë e rusë, por kufizimet teknike tregojnë se sfida më e madhe është përplasja midis sistemeve të fshehjes dhe kundërfshehjes.
Këtë muaj, South China Morning Post (SCMP) raportoi se Kina ka filluar prodhimin masiv të detektorit të parë në botë me katër kanale, ultra i qetë, me një foton (i quajtur kapësi i fotoneve), një arritje e madhe që mund të çojë ndjeshëm përpara zbulimin e avionëve “stealth” dhe teknologjitë e komunikimit kuantik.
I zhvilluar nga Qendra Kërkimore e Teknologjisë së Inxhinierisë së Informacionit Kuantik në provincën Anhui, detektori mund të ndjejë fotone individuale – njësitë më të vogla të energjisë [në varësi të frekuencës, ka fotone të niveleve të ndryshme të energjisë) – duke i mundësuar radarit kuantik të dallojë avionët stealth si F-22 Raptor i SHBA-së duke identifikuar ndryshime të vogla kuantike që radari tradicional nuk mund t’i zbulojë.
Raportuar nga Science and Technology Daily e Kinës, kjo arritje shënon vetëmjaftueshmëri dhe udhëheqje globale në përbërësit e informacionit kuantik, me pajisjen që ul zhurmën me 90% dhe operon në temperatura deri në -120°C.
Studiuesit thonë se dizajni me katër kanale i detektorit lejon skanimin e njëkohshëm me shumë gjatësi vale, duke përmirësuar shpejtësinë e imazhit ndërsa konsumon energji minimale – duke e bërë radarin më të vështirë për t’u zbuluar dhe më të besueshëm në mjedise komplekse elektromagnetike.
Teknologjia, e cila tashmë është në shërbim të institucioneve kryesore kineze, pritet gjithashtu të mbështesë rrjetet e komunikimit kuantik të gjeneratës së ardhshme dhe aplikimet që variojnë nga imazhet biomedikale deri te matja lazer në hapësirën e thellë.
Por pretendimet e tilla futuriste kërkojnë shqyrtim më të afërt. Në një punim të vitit 2022 për Kolegjin Kombëtar të Mbrojtjes Kanadeze, Graham Hill përmend se radari kuantik që ndjen fotonet mund të zbulojë objektiva me reflektim të ulët dhe objekte stealth duke lidhur çiftet e fotoneve të ngatërruara, duke përmirësuar raportin sinjal-zhurmë deri në gjashtë decibel dhe duke zgjatur rrezen e zbulimit me rreth 40%.
Por edhe nëse radari kuantik ka kufizime të rëndësishme dhe mund të jetë ende në fazën e prototipit, ai mund të mbështesë ndjeshëm një rrjet sensorësh të shtresuar. Një nyje radari kuantik, nëse vendoset, do të vepronte si një burim shtesë i të dhënave të zbulimit që avionët stealth mund ta kenë të vështirë ta shmangin. Kombinimi i sensorëve mund të kompensojë boshllëqet e secilit sensor, duke krijuar një ekosistem kundër-stealth.
Për shembull, sensorët optikë me bazë hapësinore mund të përdoren për të zbuluar avionë stealth. Në dhjetor 2021, një bombardues B-2 u fotografua në Google Maps – duke treguar se ndërsa avionët stealth mund t’i shmangen radarit dhe ndoshta sensorëve termikë, ai nuk është aspak i padukshëm në dritën e diellit, shkruan Asia Times.
Duke treguar aplikimin e mundshëm ushtarak të këtij koncepti, Clayton Sëope përmend në një artikull të janarit 2024 të Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare (CSIS) se satelitët Yaogan-41 të Kinës, që operojnë në orbitë gjeostacionare, ofrojnë mbikëqyrje optike të vazhdueshme në të gjithë Indo-Paqësorin.
Sëope thotë se me një rezolucion potencialisht aq të vogël sa 2.5 metra, ai mund të identifikojë objekte me madhësinë e makinave, përfshirë avionë ose dronët. Ai shton se, ndryshe nga radari, sensorët optikë ndikohen më pak nga veshjet dhe format stealth. Duke monitoruar vazhdimisht hapësirën ajrore, Swope thekson se Yaogan-41 mund të zbulojë modele lëvizjeje, gjurmë kondensimi ose sinjatura termike të avionëve stealth.
