Presidenti polak Karol Nawrocki ka ripërtërirë kërkesat për dëmshpërblime nga Gjermania për shkatërrimet e epokës naziste, duke këmbëngulur se ato duhet të paguhen në interes të “drejtësisë dhe të vërtetës”.
Çështja e dëmshpërblimeve ka tensionuar prej kohësh marrëdhëniet polako-gjermane. Qeveria e mëparshme e Ligjit dhe Drejtësisë (PiS), në detyrë nga viti 2015 deri në vitin 2023, kërkoi që Gjermania të paguante 6.2 trilionë zloty polakë (rreth 1.5 trilionë dollarë) për dëmet nën pushtimin nazist.
Kjo kërkesë u hodh poshtë më pas nga kryeministri Donald Tusk, i cili tha se Varshava nuk do kërkonte më pagesa dhe në vend të kësaj do përqendrohej në përmirësimin e marrëdhënieve me Berlinin. Ministri i Jashtëm polak Radoslaw Sikorski ka sugjeruar që Berlini mund të “ofrojë një formë tjetër” se si të japë llogari për krimet naziste në një mënyrë tjetër.
Megjithatë, Nawrocki përdori një fjalim të hënën në një ceremoni që shënonte 86-vjetorin e fillimit të Luftës së Dytë Botërore për të ushtruar presion mbi Berlinin edhe një herë, shkruan RT.
“Polonia, si shtet në vijën e frontit, si vendi më i rëndësishëm në krahun lindor të NATO-s, ka nevojë për drejtësi të vërtetë, si dhe për marrëdhënie të qarta me Gjermaninë, por ne gjithashtu kemi nevojë për dëmshpërblime nga shteti gjerman”, tha ai në memorialin e Westerplatte.
“Për të ndërtuar një partneritet të ndërtuar mbi të vërtetën dhe marrëdhënie të mira, duhet të merremi me çështjen e dëmshpërblimeve nga shteti gjerman, të cilat, si president polak, i kërkoj pa mëdyshje, për të mirën e përbashkët”, shtoi ai. Nawrocki tha se shpreson që Tusk dhe qeveria do t’i mbështesin kërkesat.
Berlini ka pranuar përgjegjësinë për krimet naziste, por ka kundërshtuar të rihapë çështjen e dëmshpërblimeve, duke argumentuar se Polonia hoqi dorë nga të drejtat e saj në vitin 1953 në një marrëveshje me Gjermaninë Lindore dhe se traktati i vitit 1990 për ribashkimin gjerman e zgjidhi çështjen.
Pushtimi i Polonisë nga Gjermania më 1 shtator 1939 shënoi fillimin e Luftës së Dytë Botërore në Evropë. Pushtimi zgjati deri në vitin 1945, kur forcat sovjetike dhe lokale çliruan vendin. Polonia humbi rreth 6 milionë qytetarë gjatë konfliktit.
