Një burrë 44-vjeçar me depresion rezistent ndaj trajtimit (TRD) ka arritur atë që studiuesit e përshkruajnë si “lehtësim” të simptomave të tij pasi iu nënshtrua një procedure eksperimentale të stimulimit të trurit.
Ky është i vetmi rast i tillë që është raportuar deri më sot, dhe gjetjet janë ende në pritje të rishikimit nga kolegët; por për një gjendje ku mundëësitë për pacientët janë shumë të kufizuara, studimi ofron njëfarë shprese për rrugë të reja për të eksploruar.
Pasi jetoi me sëmundje psikiatrike, duke përfshirë depresionin dhe PTSD-në, për shumë vite dhe përjetoi sulmet e tij të para të panikut kur ishte një edukator kopshti, pacienti në këtë studim ishte shtruar në spital disa herë. Autorët shkruajnë se ai kishte duruar “një episod të zgjatur depresiv pa periudha të dallueshme lehtësimi për 31 vjet”.
Ata e përshkruajnë historinë e tij mjekësore si “të jashtëzakonshme”. Pacienti ka provuar të paktën 19 ilaçe të ndryshme dhe i është nënshtruar terapisë elektrokonvulsive (ECT) tre herë. Ndërsa ky trajtim mund të jetë efektiv në disa raste, tek ky pacient për fat të keq e lë atë me dëmtim, shkruan IFL.
Pacienti kishte përjetuar ide vetëvrasëse dhe kishte bërë përpjekje për t’i dhënë fund jetës së tij. Mendohet se rreth një e treta e pacientëve me çrregullim depresiv të rëndë, përparojnë në TRD, si në këtë rast, dhe ky është një faktor i fortë rreziku për vetëvrasje.
Hulumtuesit, të bazuar kryesisht në Universitetin e Minesotës, e regjistruan pacientin në një studim për të vlerësuar për herë të parë një formë të stimulimit minimal invaziv të trurit të quajtur elektrostimulim kortikal adaptiv i personalizuar (PACE).
Së pari, u krye një proces i quajtur hartëzim funksional i saktë. Kjo përdor pamje me rezonancë magnetike funksionale (fMRI) për të hartëzuar aktivitetin specifik të trurit të pacientit – atë që autorët e quajnë “trunotip” – në mënyrë që stimulimi i trurit të mund të synohet në mënyrën më efektive.
“Rrjeti i spikatur i pacientit ishte shumë atipik”, shkruajnë autorët. Ky është një grup rajonesh të trurit që janë studiuar gjerësisht që kur zbulimi i tyre u raportua në një punim të vitit 2007. Është e vështirë të përmblidhen të gjitha funksionet e njohura të rrjetit të spikatur; Mendohet se luan një rol jetësor në aftësinë tonë për të identifikuar dhe për t’i kushtuar vëmendje sinjaleve të rëndësishme nga mjedisi ynë.
“Te ky pacient, rrjeti i spikatur u zgjerua për të mbuluar 12.4 përqind të sipërfaqes kortikale, një zgjerim katërfish krahasuar me kontrollet e shëndetshme”, vijuan autorët. Ky zgjerim është lidhur më parë me depresionin, kështu që nuk është një zbulim krejtësisht i habitshëm.
Të armatosur me hartën e tyre të “trunotipit”, ekipi mundi të kryente ndërhyrje kirurgjikale për të implantuar katër elektroda në vendet optimale në trurin e pacientit, dy në secilën hemisferë në kufijtë ku rrjeti i spikatur po depërtonte në rrjetet e tjera. Pas rikuperimit, ishte koha për të filluar stimulimin.
Kur rrjeti i modalitetit të parazgjedhur (DMN) u stimulua, rezultati ishte i menjëhershëm dhe i mrekullueshëm. Sipas fjalëve të vetë pacientit, ai ndjeu gëzim të madh.
“Ndihem mirë. Kaq e çuditshme si ndjesi. Është kaq emocionuese”, raportoi ai, duke u shpërthyer në lot.
Stimulimi i elektrodave të tjera çoi në ndjenja qetësie dhe relaksimi, ndërsa një model tjetër stimulimi në fakt shkaktoi ankth tek pacienti, duke treguar se jo çdo rezultat do jetë pozitiv dhe stimulimi duhet të përshtatet me kujdes për secilin individ.
Ky optimizim ndodhi gjatë vizitave mujore me ekipin. Brenda shtatë javësh trajtimi, ideja vetëvrasëse e pacientit ishte zhdukur plotësisht. Pas katër muajsh, gjendja shpirtërore e tij ishte përmirësuar me 59 përqind në testin standardizuar. Përmirësimet vijuan për të paktën 30 muaj.
“PACE i siguroi pacientit periudhën më të gjatë të mirëqenies që ai kishte përjetuar në jetën e tij si i rritur”, shkruajnë autorët.
“Në psikiatri, nuk kemi kura, por kjo është ndoshta më e afërta që mund të arrijmë”, tha autori i parë Ziad Nahas për Gizmodo.
Për këtë individ, ky është një rezultat transformues, por është e rëndësishme të mbahet mend se këto janë rezultatet nga vetëm një pacient. Autorët kanë vendosur qëllimin e kryerjes së një studimi klinik më të madh në të ardhmen. Çdo rast i TRD është i ndryshëm, prandaj ka kaq shumë shpresë që mbështetet në elementin e personalizimit të trajtimit PACE – diçka që mungon në ECT konvencionale.
Artikulli është duke pritur rishikim nga kolegët dhe do nevojiten shumë më tepër prova përpara se PACE të mund të miratohetpër përdorim më gjerësisht si një trajtim klinik. TRD është një problem i vështirë shkencor për t’u zgjidhur dhe kjo qasje është një nga shumë rrugët kërkimore që po eksplorohen.
