Në një rritje të mbështetjes ndaj Ukrainës, aleatët kryesorë evropianë theksuan se çdo bisedim për paqen me Rusinë duhet domosdoshmërisht të përfshijë Ukrainën dhe qeverinë e saj në Kievin.
Ky qëndrim u shpreh përmes një deklarate të përbashkët të udhëheqësve të Britanisë së Madhe, Francës, Italisë, Gjermanisë, Polonisë, Finlandës dhe Komisionit Europian, përpara takimit të paralajmëruar mes presidentit amerikan Donald Trump dhe homologut të tij rus Vladimir Putin, që do të zhvillohet të premten e ardhshme në Alaskë.
Edhe pse një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë ka shprehur se Trump është i gatshëm të mbajë një takim trilateral që do të përfshijë edhe presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, aktualisht takimi mbetet një samit mes Trump dhe Putinit, sipas kërkesës së liderit rus, sipas BBC.
Presidenti ukrainas Zelensky ka paralajmëruar se çdo marrëveshje që do të bëhet pa përfshirjen e Ukrainës do të jetë “një vendim i vdekur”.
Ai tha se:“Ne nuk do të shpërblejmë Rusinë për atë që ka kryer. Çdo vendim kundër nesh, çdo vendim pa Ukrainën, është gjithashtu një vendim kundër paqes.”
Trump më parë kishte sugjeruar se mund të fillojë bisedimet vetëm me Putinin, duke thënë për mediat se do të “fillojë me Rusinë”.
Megjithatë, presidenti amerikan shtoi se “ka një mundësi” që të organizojë një takim trilateral me Putinin dhe Zelenskyn.
Megjithatë, mbetet e paqartë nëse Putin do të pranojë një gjë të tillë, pasi ai ka refuzuar disa herë bisedime direkte dhe nuk është takuar kokë më kokë me Zelensky që nga fillimi i pushtimit rus në shkurt 2022.
Në një intervistë të fundit, Trump sugjeroi gjithashtu se mund të ketë “shkëmbim territori” midis Moskës dhe Kievit për të arritur një marrëveshje.
Kjo ide u kundërshtua fuqimisht nga Zelensky, i cili në Telegram shkroi:
“Rusët vazhdojnë të imponojnë idenë e ‘shkëmbimit’ të territoreve ukrainase, një veprim që nuk garanton asgjë tjetër përveç pozitave më të favorshme për rusët për të rifilluar luftën.”
Mediat amerikane, përfshirë CBS, kanë raportuar se Shtëpia e Bardhë po përpiqet të bindë aleatët europianë të pranojnë një marrëveshje që përfshin marrjen e rajonit të Donbasit nga Rusia dhe mbajtjen e Gadishullit të Krimesë nën kontroll rus.
Por liderët europianë në deklaratën e tyre theksuan se:“Kufijtë ndërkombëtarë nuk duhet të ndryshohen me forcë.”
Ata shtuan se Ukraina ka të drejtën e lirë të zgjedhë fatin e saj dhe vendet e tyre do të vazhdojnë ta mbështesin atë në mënyrë diplomatike, ushtarake dhe financiare.
Presidenti francez Emmanuel Macron shprehu shqetësim për përjashtimin e Evropës nga procesi i bisedimeve, duke thënë në një postim në X (Twitter):
“Evropianët do të jenë gjithashtu pjesë e zgjidhjes, pasi siguria e tyre është në rrezik.”
Ndërkaq, Zelensky falenderoi aleatët për mbështetjen e tyre, duke thënë:
“Fundi i luftës duhet të jetë i drejtë, dhe jam mirënjohës për të gjithë ata që qëndrojnë pranë Ukrainës dhe popullit tonë për hir të paqes, e cila mbron interesat jetike të sigurisë së vendeve tona evropiane.”
Në sfond të këtyre zhvillimeve, Evropa vazhdon të mbajë një qëndrim të fortë ndaj Moskës, duke vendosur sanksione të rrepta ndaj subjekteve ruse dhe duke ofruar ndihmë ushtarake për Ukrainën.
Në këtë kuadër, diplomacia amerikane u përqendrua në vizitën e nënkryetarit amerikan JD Vance në Britani, ku ai zhvilloi takime me sekretarin britanik të Jashtëm David Lammy dhe dy nga ndihmësit kryesorë të Zelenskyt. Andriy Yermak, shefi i kabinetit të presidentit ukrainas, falenderoi Vance për diskutimet dhe theksoi:
“Paqja e qëndrueshme dhe e besueshme është e mundur vetëm me Ukrainën në tryezën e negociatave. Një armëpushim është i nevojshëm, por fronti i luftës nuk mund të bëhet kufi.”
Samiti në Alaskë do të jetë takimi i parë mes presidentëve në detyrë të SHBA-së dhe Rusisë që nga qershori i vitit 2021, kur Joe Biden dhe Vladimir Putin u takuan në Gjenevë.
Pas këtij takimi, në shtator 2022, Rusia nisi pushtimin e plotë të Ukrainës dhe më pas aneksoi me forcë katër rajone ukrainase, përfshirë Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia dhe Kherson, pa kontroll të plotë mbi ta.
Megjithatë, forcat ruse nuk kanë arritur të marrin kontroll të plotë dhe po përballen me rezistencë të fortë nga ushtria ukrainase, e cila vazhdon ofensiva për të rikthyer territorin e humbur.
Në këto kushte, aleatët europianë dhe amerikanë theksojnë rëndësinë e një zgjidhjeje diplomatike që përfshin plotësisht Ukrainën dhe garanton sigurinë e saj dhe të Evropës, duke shmangur çdo ndryshim kufitar me anë force.
