Kryeministri britanik, Keir Starmer, ka deklaruar se është i gatshëm të dërgojë trupa britanike në Ukrainë nëse arrihet një marrëveshje për t’i dhënë fund luftës me Rusinë – duke pranuar se kjo mund të vendosë forcat britanike “në rrezik” nëse Vladimir Putin nis një tjetër sulm.
Kjo besohet të jetë hera e parë që kryeministri britanik shprehet në mënyrë eksplicite për mundësinë e dërgimit të trupave paqeruajtëse në Ukrainë. Deklaratat e tij erdhën përpara bisedimeve urgjente me liderët evropianë në Paris të hënën.
Liderët do të përpiqen të hartojnë një strategji për t’iu përgjigjur përpjekjeve të Donald Trumpit për një marrëveshje me presidentin rus dhe shqetësimeve për një tërheqje të mundshme të angazhimeve amerikane për mbrojtjen e Evropës.
Starmer e quajti krizën një “moment historik që ndodh një herë në një brez” dhe një çështje “ekzistenciale” për Evropën.
Në një artikull për *Daily Telegraph*, Starmer shkroi se Britania është “e gatshme të luajë një rol udhëheqës” në mbrojtjen dhe sigurinë e Ukrainës, përfshirë një angazhim prej 3 miliardë paundësh në vit deri në vitin 2030.
Ai theksoi se, përveç ndihmës ushtarake, “kjo gjithashtu nënkupton gatishmërinë dhe vullnetin për të kontribuar në garancitë e sigurisë për Ukrainën duke vendosur trupat tona në terren nëse është e nevojshme”.
“Nuk e them këtë me lehtësi. Ndjej thellësisht përgjegjësinë që vjen me mundësinë e vendosjes së ushtarëve britanikë në rrezik,” tha Starmer.
“Por çdo rol në garantimin e sigurisë së Ukrainës ndihmon në garantimin e sigurisë së kontinentit tonë dhe të këtij vendi. Fundi i kësaj lufte, kur të vijë, nuk mund të jetë thjesht një pauzë e përkohshme përpara se Putini të sulmojë sërish.”
Që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës në shkurt 2022, kryeministrat britanikë kanë refuzuar të marrin publikisht në konsideratë dërgimin e ushtarëve britanikë në terren.
Ekspertët ushtarakë besojnë se Britania e Madhe nuk mund të përmbushë angazhimet e saj ekzistuese ushtarake brenda buxhetit aktual të mbrojtjes prej 64 miliardë paundësh, i cili përbën 2.33% të PBB-së.
Megjithatë, burime brenda qeverisë kanë thënë se Britania është e gatshme të sigurojë trupa për një forcë paqeruajtëse shumëkombëshe, nëse kjo rezulton nga përpjekjet diplomatike.
Laburistët kanë premtuar ta rrisin shpenzimin për mbrojtjen në 2.5% të PBB-së, por pa specifikuar një afat të saktë, ndërsa Trumpi ka kërkuar që të gjitha vendet evropiane ta rrisin atë në 5%.
Raportet sugjerojnë se drejtuesit ushtarakë britanikë po kërkojnë një rritje graduale deri në 2.65%.
Starmer kishte sugjeruar më parë se trupat britanike mund të angazhohen për të siguruar Ukrainën pas një armëpushimi. Kryeministri britanik, i cili pritet të vizitojë Trumpin në Uashington më vonë këtë muaj, theksoi:
“Ndërsa kombet evropiane duhet të intensifikojnë angazhimin e tyre – dhe ne do ta bëjmë – mbështetja e SHBA-së do të mbetet kritike dhe një garanci sigurie nga SHBA-ja është thelbësore për një paqe të qëndrueshme, sepse vetëm SHBA-ja mund ta ndalojë Putinin nga një sulm tjetër.”
Përfaqësues të administratës amerikane dhe homologët rusë pritet të takohen në Arabinë Saudite për bisedime, pas një telefonate mes Trumpit dhe Putinit javën e kaluar.
Megjithatë, zyrtarët ukrainas nuk pritet të marrin pjesë në këtë fazë të bisedimeve dhe disa liderë evropianë mund të përjashtohen plotësisht nga ky proces.
Starmer paralajmëroi: “Duhet të jemi të qartë se paqja nuk mund të arrihet me çdo çmim. Ukraina duhet të jetë në tryezën e negociatave, sepse çdo gjë më pak do të nënkuptonte pranimin e pozicionit të Putinit se Ukraina nuk është një komb i vërtetë.”
Ai gjithashtu paralajmëroi për një përsëritje të kaosit që pasoi tërheqjen e trupave amerikane nga Afganistani në gusht 2021, sipas marrëveshjes së arritur me talebanët nën administratën Trump.
“Nuk mund të kemi një situatë tjetër si ajo e Afganistanit, ku SHBA-ja negocioi drejtpërdrejt me talebanët dhe e la jashtë qeverinë afgane,” tha Starmer.
“Jam i sigurt që Presidenti Trump do të dëshirojë ta shmangë këtë skenar.”
Gjendja e ushtrisë britanike
Çdo angazhim i ri ushtarak do të rriste presionin mbi financat publike. Drejtuesit e forcave të armatosura u takuan veçmas me Starmer të premten për të diskutuar gjendjen e ushtrisë, në një kohë kur forcat britanike po përballen me mungesa personeli dhe ndodhen në pikën më të ulët numerike në më shumë se 200 vjet.
Një burim i mbrojtjes tha se shefat ushtarakë nuk po përpiqeshin ta bindnin kryeministrin për të rritur shpenzimet e mbrojtjes, por po përpiqeshin “t’i ofronin atij një kuptim më të thellë të forcave të armatosura” në prag të një rishikimi të mbrojtjes, të udhëhequr nga ish-shefi i NATO-s, George Robertson.
Drejtuesit e ushtrisë besojnë se, pavarësisht shqetësimeve të Thesarit për kostot shtesë, është e pamundur që Britania e Madhe të përmbushë angazhimet e saj ndaj NATO-s, programit bërthamor Aukus dhe avionëve luftarakë të gjeneratës së ardhshme brenda buxhetit aktual.
VINI RE: Ky material është pronësi inetelktuale e The Guardian
