Një sulm ajror saudit ndaj asaj që Riadi e përshkroi si një dërgesë armësh të lidhur me Emiratet e Bashkuara Arabe në Jemen, shënoi këtë të martë përshkallëzimin më serioz deri më tani mes Arabisë Saudite dhe Emirateve.
Dikur shtylla binjake të sigurisë rajonale, dy fuqitë e Gjirit kanë parë vitet e fundit një largim gradual interesash, që variojnë nga kuotat e naftës deri te ndikimi gjeopolitik.
Më poshtë paraqitet një kronologji e zhvillimit të marrëdhënies mes Riadit dhe Abu Dhabit:
Në vitin 2011, me përhapjen e Pranverës Arabe, Arabia Saudite dhe Emiratet formuan një front të përbashkët kundër lëvizjeve islamiste.
Forcat e tyre ndërhynë së bashku në Bahrein për të shtypur një kryengritje dhe koordinuan mbështetjen për përmbysjen ushtarake të qeverisë së Vëllazërisë Myslimane në Egjipt në vitin 2013.
Në mars të vitit 2015, dy vendet nisën një ndërhyrje ushtarake në Jemen për të rikthyer qeverinë e rrëzuar nga rebelët Huthi, të mbështetur nga Irani.
Trupat e Emirateve udhëhoqën operacionet tokësore, ndërsa fuqia ajrore saudite kontrollonte hapësirën ajrore.
Në qershor të vitit 2017, aleatët kryesuan bojkotin ndaj Katarit, duke e akuzuar Dohën për mbështetje të terrorizmit, akuza që Katari i mohoi. Ky veprim forcoi më tej aleancën mes princit saudit Mohammed bin Salman dhe liderit të Emirateve, Sheikh Mohammed bin Zayed.
Në vitin 2019, Emiratet reduktuan praninë ushtarake në Jemen, duke ndryshuar strategji, por duke ruajtur ndikimin përmes Këshillit Tranzitor Jugor (STC), një lëvizje separatiste. Kjo la Arabinë Saudite të mbante barrën kryesore të luftës kundër Huthive.
Në shtator të vitit 2020, Emiratet normalizuan marrëdhëniet me Izraelin përmes Marrëveshjeve të Abrahamit, të ndërmjetësuara nga SHBA.
Arabia Saudite refuzoi të ndiqte këtë hap, duke këmbëngulur se normalizimi duhet të vijë vetëm pas krijimit të një shteti palestinez, çka i dha Abu Dhabit një kanal diplomatik unik me Uashingtonin.
Në janar të vitit 2021, Arabia Saudite udhëhoqi samitin e Al-Ula për t’i dhënë fund krizës me Katarin. Emiratet e nënshkruan marrëveshjen me hezitim, duke ruajtur një qëndrim më të ftohtë ndaj Dohas.
Në shkurt të vitit 2021, Riadi sfidoi dominimin tregtar të Dubait, duke u kërkuar kompanive të huaja të zhvendosin selitë rajonale në Arabinë Saudite deri në vitin 2024, përndryshe do të humbnin kontratat shtetërore.
Në korrik të vitit 2021, rivaliteti ekonomik u thellua. Arabia Saudite hoqi lehtësitë doganore për mallrat që vinin nga zonat e lira, duke goditur modelin tregtar të Emirateve. Në të njëjtën kohë, shpërtheu një përplasje e rrallë brenda OPEC-ut, kur Emiratet bllokuan një marrëveshje të udhëhequr nga Riadi, duke kërkuar një bazë më të lartë prodhimi të naftës.
Në prill të vitit 2023, në luftën e Sudanit, Arabia Saudite organizoi bisedime për armëpushim duke mbështetur ushtrinë, ndërsa ekspertë të OKB-së akuzuan Emiratet për armatosjen e Forcave të Mbështetjes së Shpejtë, akuza që Abu Dhabi i mohoi.
Më 8 dhjetor 2025, tensionet arritën kulmin në Jemen, kur STC-ja e mbështetur nga Emiratet mori kontrollin e fushave të naftës në Hadramaut, duke kaluar atë që Arabia Saudite e konsideron si një “vijë të kuqe”.
Më 30 dhjetor 2025, avionët sauditë goditën një anije në portin e Mukallës.
Koalicioni deklaroi se anija po transportonte armë të rënda për separatistët, duke shënuar për herë të parë një përplasje të drejtpërdrejtë mes interesave të dy partnerëve tradicionalë në terren.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale Reuters
