Disa protesta kanë shpërthyer në qendër të Teheranit pasi pronarët e bizneseve mbyllën dyqanet e tyre si reagim ndaj rënies së madhe të monedhës kombëtare, ndërkohë që asnjë përmirësim nuk duket në horizont mes krizave të shumta të vijueshme.
Shitësit pranë dy qendrave kryesore tregtare të teknologjisë dhe telefonave celularë në zonën Jomhouri të kryeqytetit mbyllën bizneset e tyre dhe thirrën parulla të dielën, përpara se më shumë incidente të regjistroheshin të hënën pasdite, këtë herë me pjesëmarrjen e njerëzve të tjerë.
Videot që qarkullojnë në mediat sociale treguan se pati më shumë grumbullime në të njëjtën zonë, si dhe në lagje të tjera afër qendrës së Teheranit.
“Mos kini frikë, ne jemi bashkë,” thërrisnin demonstruesit.
Pati një vendosje të madhe të policisë dhe ushtrisë, ku video të shumta treguan se u përdor gaz lotsjellës dhe njerëzit u detyruan të shpërndaheshin.
None
Shumë dyqane u mbyllën nga pronarët edhe në Pazarin e Madh të Teheranit dhe rreth tij, me disa pamje që tregonin pronarët e bizneseve duke u kërkuar të tjerëve të bënin të njëjtën gjë.
Mediat shtetërore gjithashtu i pranuan protestat, por reaguan shpejt për të theksuar se shitësit janë të shqetësuar vetëm për kushtet ekonomike dhe nuk kanë kundërshtime me udhëheqjen teokratike që ka sunduar vendin që nga revolucioni i vitit 1979 që dëboi shahun e Iranit të mbështetur nga Shtetet e Bashkuara.
Agjencia shtetërore e lajmeve IRNA pretendoi se shitësit e telefonave celularë ishin të pakënaqur pasi bizneset e tyre u kërcënuan nga zhvlerësimi i pakontrolluar i monedhës iraniane, riali.
Riali shënoi një tjetër rekord historik të ulët prej mbi 1.42 milionë për dollar amerikan të hënën, përpara se të rifitonte disi terren.
Por monedha nuk është problemi i vetëm. Prej vitesh, Irani po përballet gjithashtu me një krizë energjetike të përkeqësuar, e cila periodikisht ka kontribuar në ndotjen vdekjeprurëse të ajrit që merr dhjetëra mijëra jetë çdo vit.
Shumica e digave që furnizojnë Teheranin dhe një numër të madh qytetesh kryesore në të gjithë Iranin vazhdojnë të mbeten në nivele pothuajse bosh mes një krize uji. Irani gjithashtu ka një nga peizazhet e internetit më të mbyllura në botë.
Izraeli dhe SHBA sulmuan Iranin në qershor gjatë një lufte 12-ditore që vrau më shumë se 1,000 njerëz, duke përfshirë civilë, dhjetëra komandantë të lartë ushtarakë dhe të inteligjencës, si dhe shkencëtarë bërthamorë.
Sulmet gjithashtu dëmtuan ose shkatërruan ndjeshëm shumicën e objekteve bërthamore të Iranit, të cilat ishin nën mbikëqyrjen e Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA). Që atëherë, vëzhguesit i është mohuar hyrja në vendet e bombarduara, pa asnjë përparim diplomatik në horizont ndërsa Perëndimi ushtron më shumë presion.
Irani pa për herë të fundit protesta mbarëkombëtare në vitet 2022 dhe 2023, ku mijëra njerëz u derdhën në rrugë në të gjithë vendin pas vdekjes në paraburgim policor të 22-vjeçares Mahsa Amini për mosrespektim të supozuar të ligjeve strikte lidhur me shamitë e kokës.
Qindra njerëz u vranë, mbi 20,000 u arrestuan dhe disa persona u ekzekutuan në lidhje me protestat përpara se ato të fashiteshin. Autoritetet fajësuan ndikimin e huaj dhe “rebelët” që përpiqeshin të destabilizonin vendin, ashtu siç bënë me raundet e mëparshme të protestave, shkruan Al Jazeera.
Në parlament të dielën, për të mbrojtur projektligjin e diskutueshëm të buxhetit që ka paraqitur administrata e tij, Presidenti Masoud Pezeshkian pikturoi një pamje të zymtë të situatës.
Projektligji i tij i buxhetit, shumë tkurrës, propozon një rritje prej 20 për qind të pagave ndërkohë që inflacioni qëndron në rreth 50 për qind, vazhdimisht një nga më të lartët në botë gjatë viteve të fundit. Taksat pritet të rriten me 62 për qind.
“Më thonë se po taksoni shumë, dhe po thonë se duhet të rritni pagat,” u tha Pezeshkian ligjvënësve. “Epo, le të më thotë dikush, ku t’i marr paratë?”
