“Rami Makhlouf (majtas) e portretizon veten si një figurë mesianike. Kamal Hassan (djathtas) beson se Alevitët duhet të marrin armët për t’u mbrojtur
Nga mërgimi në Moskë, ish-shefi i inteligjencës Kamal Hassan dhe kushëriri i Assadit, Rami Makhlouf, po shpenzojnë miliona dollarë në përpjekje konkurruese për të ndërtuar forca luftarake që do të udhëhiqnin një revoltë përgjatë bregdetit të Sirisë. Ata gjithashtu po garojnë për kontrollin e një rrjeti prej 14 dhomash komandimi nëntokësore të mbushura me armë dhe municione që u ndërtuan në ditët e fundit të diktaturës. Qeveria e Sirisë ka dislokuar një tjetër ish-anëtar të brendshëm të Assadit – një mik fëmijërie i presidentit të ri – për të neutralizuar komplotistët.
Ish-besnikë të Bashar al-Assadit, të cilët u larguan nga Siria pas rënies së diktatorit, po kanalizojnë miliona dollarë tek dhjetëra mijëra luftëtarë potencialë, duke shpresuar të nxisin kryengritje kundër qeverisë së re dhe të rimarrin një pjesë të ndikimit të tyre të humbur, ka zbuluar një hetim i Reuters.
Assad, i cili u largua në Rusi dhjetorin e kaluar, është dorëzuar në azil në Moskë, thonë katër persona afër familjes. Por figura të tjera të larta nga rrethi i tij i brendshëm, përfshirë vëllain e tij, nuk janë pajtuar me humbjen e pushtetit.
Dy nga burrat dikur më të afërt me Assadin, Gjeneral Major Kamal Hassan dhe miliarderi Rami Makhlouf, po garojnë për të formuar milici në Sirinë bregdetare dhe Liban, të përbëra nga anëtarë të sektit të tyre minoritar Alawite, prej kohësh i lidhur me familjen Assad, zbuloi Reuters. Në total, të dy burrat dhe fraksione të tjera që luftojnë për pushtet po financojnë më shumë se 50,000 luftëtarë me shpresën për të fituar besnikërinë e tyre.
Vëllai i Assadit, Maher, i cili është gjithashtu në Moskë dhe ende kontrollon mijëra ish-ushtarë, nuk ka dhënë ende para apo urdhra, thanë katër personat afër familjes Assad.
Një çmim për Hassanin dhe Makhloufin është kontrolli i një rrjeti prej 14 dhomash komandimi nëntokësore të ndërtuara rreth Sirisë bregdetare drejt fundit të sundimit të Assadit, si dhe i depove të armëve. Dy oficerë dhe një guvernator rajonal sirian konfirmuan ekzistencën e këtyre dhomave të fshehura, detajet e të cilave shfaqen në fotot e parë nga Reuters.
Një pamje mbi malet në provincën Latakia të Sirisë, ku jeton një pjesë e madhe e minoritetit Alevit. Dy të brendshëm rivalë nga koha e sundimit të Asadit po komplotojnë për të nxitur kryengritje në rajonin bregdetar
Hassan, i cili ishte shefi i inteligjencës ushtarake të Basharit, ka bërë pa pushim thirrje dhe ka dërguar mesazhe zanore te komandantët dhe këshilltarët. Në to, ai shpreh zemërim për ndikimin e tij të humbur dhe skicon vizione madhështore se si do e sundonte Sirinë bregdetare, shtëpia e shumicës së popullsisë Alawite të Sirisë dhe ish-baza e pushtetit të Assadit.
Makhlouf, një kushëri i familjes Assad, dikur përdori perandorinë e tij të biznesit për të financuar diktatorin gjatë luftës civile, duke rënë më pas në kundërshtim me të afërmit e tij më të fuqishëm dhe përfundoi nën arrest shtëpiak për vite me radhë. Ai tani e portretizon veten në biseda dhe mesazhe si një figurë mesianike që do kthehet në pushtet pasi të bëjë një betejë përfundimtare apokaliptike.
Hassan dhe Makhlouf nuk iu përgjigjën kërkesave për koment për këtë raport. Bashar dhe Maher Assad nuk mund të kontaktoheshin. Reuters kërkoi gjithashtu komente nga vëllezërit Assad nëpërmjet ndërmjetësve, të cilët nuk u përgjigjën.
Nga mërgimet e tyre në Moskë, Hassan dhe Makhlouf parashikojnë një Siri të copëtuar dhe secili dëshiron kontrollin e zonave me shumicë Alawite. Të dy kanë shpenzuar miliona dollarë në përpjekje konkurruese për të organizuar forcat, zbuloi Reuters. Zëvendësit e tyre janë në Rusi, Liban dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.
Për të kundërshtuar komplotistët, qeveria e re e Sirisë po dislokon një tjetër ish-besnik të Assadit – një mik fëmijërie i Presidentit të ri Ahmed al-Sharaa, i cili u bë udhëheqës paramilitar për Assadin dhe më pas ndërroi krahun në mes të luftës pasi diktatori u kthye kundër tij. Detyra e këtij burri, Khaled al-Ahmad, është të bindë ish-ushtarët dhe civilët Alawite se e ardhmja e tyre qëndron me Sirinë e re.
“Kjo është një shtrirje e luftës për pushtet të regjimit të Assadit,” tha Annsar Shahhoud, një studiues që studioi diktaturën për më shumë se një dekadë.
“Kjo garë vazhdon tani, por në vend që qëllimi të jetë kënaqja e Assadit, fokusi është te gjetja e zëvendësuesit të tij dhe kontrolli i komunitetit Alawite.”
Detajet e komplotit bazohen në intervista me 48 persona me njohuri të drejtpërdrejta për planet konkurruese. Të gjithë folën në kushte anonimiteti. Reuters shqyrtoi gjithashtu të dhëna financiare, dokumente operacionale dhe shkëmbime mesazhesh zanore dhe tekstuale.
Studentë qëndrojnë mbi statujën e përmbysur të diktatorit të ndjerë sirian, Hafez al-Assad. Sundimi i familjes Assad vazhdoi me djalin e tij, Bashar, i cili u rrëzua nga forcat rebele në dhjetor 2024
Guvernatori i rajonit bregdetar të Tartous, Ahmed al-Shami, tha se autoritetet siriane janë në dijeni të skicave të planeve dhe janë gati t’i luftojnë ato. Ai konfirmoi gjithashtu ekzistencën e rrjetit të dhomave të komandimit, por tha se ai është dobësuar.
“Jemi të sigurt se ata nuk mund të bëjnë asgjë efektive, duke pasur parasysh mungesën e mjeteve të forta në terren dhe aftësitë e tyre të dobëta,” i tha al-Shami Reuters në përgjigje të pyetjeve rreth komplotit.
Ministria e Brendshme e Libanit dhe Ministria e Jashtme Ruse nuk iu përgjigjën kërkesave për koment. Një zyrtar i Emirateve të Bashkuara Arabe tha se qeveria e tyre është e përkushtuar të parandalojë përdorimin e territorit të saj për “të gjitha format e flukseve financiare të paligjshme”.
Një kryengritje mund të destabilizojë qeverinë e re të Sirisë ndërsa Shtetet e Bashkuara dhe fuqitë rajonale kanë dhënë mbështetjen e tyre për Sharaa, ish-komandantit të Al-Kaedës, i cili rrëzoi Assadin dhjetorin e kaluar dhe tani po lundron në një peizazh politik të copëtuar. Kjo do rrezikonte ndezjen e një raundi tjetër të dhunës vdekjeprurëse sektare, e cila ka trazuar Sirinë e re gjatë vitit të kaluar.
Për momentin, perspektivat për një kryengritje të suksesshme duken të ulëta.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, takon Presidentin sirian Ahmed al-Sharaa në Riad, Arabi Saudite, në maj të këtij viti. Shtetet e Bashkuara e kanë mbështetur Sharaa-n, një ish-udhëheqës i Al-Kaidës i cili i dha fund 50 viteve të sundimit të familjes Assad
Komplotistët kryesorë Hassan dhe Makhlouf janë ashpër në kundërshtim me njëri-tjetrin. Shpresat e tyre po zbehen për të fituar mbështetjen e Rusisë, dikur mbështetësit më të fuqishëm politikë dhe ushtarakë të Assadit. Shumë Alawite në Siri, të cilët gjithashtu vuajtën nën Assadin, nuk i besojnë dyshes. Dhe qeveria e re po punon për të penguar planet e tyre.
Në një deklaratë të shkurtër në përgjigje të gjetjeve të Reuters, njeriu i qeverisë Alawite, al-Ahmad, tha se “puna e shërimit – e çrrënjosjes së urrejtjes sektare dhe nderimit të të vdekurve – mbetet e vetmja rrugë drejt një Sirie që mund të jetojë sërish me veten”.
Hassan pretendon kontrollin e 12,000 luftëtarëve, ndërsa Makhlouf pretendon kontrollin e të paktën 54,000 luftëtarëve, sipas dokumenteve të brendshme të fraksioneve të tyre. Komandantët në terren thanë se luftëtarët paguhen me një pjesë të vogël dhe po marrin para nga të dyja palët.
Mërgimtarët nuk duket se kanë mobilizuar ndonjë forcë ende. Reuters nuk mund të konfirmonte shifrat e luftëtarëve apo të përcaktonte plane specifike veprimi. Guvernatori i Tartous, Al-Shami, tha se luftëtarët potencialë numëroheshin në dhjetëra mijëra.
Në intervista, njerëzit më të afërt me komplotistët thanë se janë në dijeni se dhjetëra mijëra Alawite sirianë mund të përballen me hakmarrje të dhunshme nëse zbatojnë planet e tyre kundër udhëheqjes së re të dominuar nga Sunitët. Qeveria e re mori pushtetin pasi doli fitimtare një vit më parë në luftën civile gati 14-vjeçare që e zhyti vendin në gjakderdhje sektare.
Në mars, afro 1,500 civilë u vranë përgjatë bregdetit të Mesdheut nga forcat e lidhura me qeverinë pas një kryengritjeje të dështuar në një qytet Alawite. Si Hassan ashtu edhe Makhlouf premtojnë të mbrojnë Alawitët e Sirisë nga pasiguria që ka vazhduar që nga marsi, përfshirë vrasjet dhe rrëmbimet pothuajse të përditshme.
Një shtëpi e dëmtuar Alevite në qytetin sirian të Xhablasë, me mbishkrime (grafiti) ku shkruhet: ‘Allahu është i Madh’, ‘Siria është e lirë’ dhe ‘Rroftë Siria’. Lagjja u sulmua rëndë në mars, kur afro 1,500 Alevitë u vranë nga forcat pro-qeveritare. Këto vrasje shënuan një pikë kthese për dy burrat që komplotojnë kryengritje nga mërgimi
Zemërimi Alawite ndaj qeverisë së re shpërtheu më 25 nëntor, kur mijëra njerëz dolën në rrugët e Homsit dhe qyteteve bregdetare. Ata kërkuan më shumë autonomi, lirimin e të ndaluarve dhe kthimin e grave të rrëmbyera. Protestat shënuan demonstratat e para në shkallë të gjerë që kishte parë Siria që nga rënia e Assadit.
As Makhlouf, as Hassan nuk ishin pas protestave, por një klerik i cili kundërshton të dy burrat dhe bëri thirrje publike që njerëzit të demonstronin paqësisht. Makhlouf sulmoi klerikun të nesërmen në një postim në mediat sociale, duke thënë, “të gjitha këto lëvizje do të sjellin vetëm fatkeqësi, sepse koha nuk është ende e duhura.”
Një nga koordinatorët kryesorë ushtarakë të Hassanit i tha Reuters se lufta është e vetmja mënyrë për të rivendosur dinjitetin Alawit.
“Jemi me fat që ky numër i vogël njerëzve tanë ka vdekur deri tani,” tha koordinatori, një ish-oficer i inteligjencës ushtarake të epokës së Assadit, i cili tani është në Liban.
Një grua Alevite ulet me sendet e saj në ambientet e Bazës Ajrore Hmeimim, të drejtuar nga Rusia, në Latakia, Siria perëndimore, pas vrasjes së afro 1,500 Alevitëve në mars. Qasja e Rusisë në bazë ka vazhduar pa ndërprerje nën qeverinë e Sharaa-s
“Ndoshta mijëra të tjerë do të vdesin, por sekti duhet të ofrojë qengja flijimi për të mbrojtur komunitetin.”
Sipas dokumenteve të janarit 2025 të parë nga Reuters, forcat Assadiste hartuan planet fillestare për të ndërtuar një forcë paramilitare prej 5,780 luftëtarësh dhe për t’i furnizuar ata nga dhomat e komandimit nëntokësore. Këto janë në thelb depo të mëdha të pajisura me armë, energji diellore, internet, njësi GPS dhe radiot.
Asgjë nuk doli nga ai plan i hershëm, dhe dhomat e komandimit – përgjatë një shtylle në Sirinë bregdetare rreth 180 kilometra nga veriu në jug – mbeten funksionale, por në thelb të papërdorura, sipas dy personave me njohuri rreth tyre dhe fotove të parë nga Reuters.
Një foto tregonte një dhomë me pesë arka të grumbulluara, tre prej të cilave ishin të hapura ku kishte një arsenal kallashnikovësh, municione dhe granata dore. Dhoma mbante gjithashtu tre kompjuterë, dy tableta, një grup radiosh dhe një bankë energjie. Në qendër ishte një tryezë prej druri e mbuluar me një hartë të madhe.
Për komplotistët, “ky rrjet është Ishulli i Thesarit, dhe ata janë të gjithë varka që përpiqen ta arrijnë atë,” tha një nga personat, një komandant që monitoron gatishmërinë e dhomave.
Rroba dhe një kukull varen në ballkonin e një ndërtese të dëmtuar gjatë një fushate të milicive të lidhura me qeverinë, e cila vuri në shënjestër Alevitët në mars. Që atëherë, qeveria e re e Sirisë ka sjellë një ish-anëtar të rrethit të brendshëm të Asadit për të promovuar punësimin dhe sigurinë në rajonet bregdetare
Al-Shami, guvernatori i Tartous, tha se rrjeti është i vërtetë, por paraqet pak rrezik.
“Këto qendra janë dobësuar ndjeshëm që nga çlirimi,” tha ai.
“Nuk ka shqetësim për ekzistencën e tyre të vazhdueshme.”
Ndërsa zyrtarë të lartë ushtarakë dhe figura qeveritare u larguan jashtë vendit në dhjetor 2024, shumë komandantë të nivelit të mesëm mbetën në Siri. Shumica ikën në rajonet bregdetare të dominuara nga Alawitët, një minoritet musliman që përbën pak më shumë se 10% të popullsisë së Sirisë. Këta oficerë filluan të rekrutonin luftëtarë, sipas një komandanti në pension të përfshirë në këtë përpjekje.
“Terreni më pjellor ishte ushtria,” tha komandanti në pension.
“Mijëra të rinj nga sekti ishin rekrutuar në ushtri, e cila u shpërbë në dhjetor, dhe ata papritmas e gjetën veten të ekspozuar.”
Më pas erdhi kryengritja e dështuar e 6 marsit. Një njësi Alawite që operonte në mënyrë të pavarur zuri në pritë forcat e sigurisë të qeverisë së re siriane në Latakian rurale, duke vrarë 12 burra dhe duke kapur më shumë se 150, sipas një gjenerali brigade i cili ishte i përfshirë në pritë dhe që është larguar për në Liban.
Qeveria e re siriane thotë se qindra forca të saj të sigurisë vdiqën në luftimet që pasuan – një pretendim i përsëritur kryesisht nga luftëtarët pro-Assad. Gjenerali i brigadës tha se 128 forca pro-Assad vdiqën në kryengritjen, e cila u shtyp nga qeveria e re. Kryengritja ndezi hakmarrje që vranë afro 1,500 Alawitë.
Mërgimtarët Assadistë as nuk e nisën dhe as nuk e komanduan kryengritjen, sipas oficerëve që ishin aty, por ato ditë shënuan një pikë kthese. Ata filluan të organizoheshin.
NJË ZËNKË E FAMILJES ASSAD
Më 9 mars, Makhlouf filloi ta quajë veten “Djali i Bregdetit”, duke deklaruar në një deklaratë se i ishte besuar një mision hyjnor për të ndihmuar Alawitët.
“Unë jam kthyer, dhe i bekuar qoftë kthimi,” thuhej në deklaratë. Aty nuk përmendej se ai ishte në Moskë.
Makhlouf dominoi ekonominë e Sirisë për më shumë se dy dekada, me zotërime të vlerësuara nga qeveria britanike në më shumë se një miliard dollarë në industri aq të ndryshme sa telekomi, ndërtimi dhe turizmi. Ai përdori paratë e tij për të financuar njësitë e ushtrisë siriane dhe milicitë aleate gjatë luftës civile, e cila shpërtheu në vitin 2011.
Rami Makhlouf, i parë këtu në një pamje nga ekrani nga llogaria e tij në Facebook, u vendos në arrest shtëpiak nga kushëriri i tij, ish-Presidenti sirian Bashar al-Assad, pasi Makhlouf mori meritat kur fitorja e Asadit në luftën civile dukej e sigurt në vitin 2019
Kur fitorja e Assadit dukej e sigurt në vitin 2019, Makhlouf mori meritat publikisht. Menjëherë pas kësaj, Assadi sekuestroi bizneset e Makhlouf, gjoja sepse ato ishin të zhytura në borxhe ndaj shtetit, dhe e vendosi atë në arrest shtëpiak për vite me radhë.
Makhlouf u arratis në Liban me një ambulancë natën e 8 dhjetorit 2024, ndërsa Damasku ra në duart e rebelëve të Sharaa. Vëllai i Makhlouf, Ehab, gjithashtu u përpoq të ikte atë natë me Maseratin e tij, por u qëllua për vdekje pranë kufirit dhe iu grabitën miliona dollarë që po mbante me vete, sipas katër bashkëpunëtorëve të afërt të familjes dhe një oficeri doganor me njohuri të drejtpërdrejta për ngjarjet. Reuters nuk mund t’i verifikonte në mënyrë të pavarur ngjarjet e asaj nate.
Makhlouf tani jeton në një kat privat në një hotel luksoz Radisson në Moskë nën siguri të rreptë, sipas nëntë ndihmësve dhe të afërmve. Ai citon shpesh nga Kurani. Ata thanë se ai u bë thellësisht fetar gjatë arrestit shtëpiak, duke përdorur kohën në izolim për të shkruar një seri me tre vëllime mbi historinë dhe interpretimin islamik.
Hoteli Radisson në Moskë dhe selia e grupit në Bruksel nuk iu përgjigjën kërkesës për koment.
Sipas postimeve të Makhlouf në Facebook dhe mesazheve në WhatsApp drejtuar bashkëpunëtorëve, ai beson se Zoti i dha para dhe ndikim në mënyrë që ai të mund të luajë një rol mesianik në një profeci Shiite që përfshin betejën e Armagedonit në Damask. Sipas interpretimit të tij, apokalipsi do mbërrijë pas përfundimit të mandatit të Presidentit të SHBA, Donald Trump. Ai e quan publikisht Sharaan “Al Sufyani”, kryekeqbërësi i profecisë, i cili vdes kur një e çarë në tokë gëlltit ushtrinë e tij.
Duke përdorur administratorë biznesi të besuar në Liban, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Rusi, Makhlouf po transferon para tek oficerët Alawite për paga dhe pajisje, sipas një menaxheri financiar dhe faturave dhe tabelave të pagave të parë nga Reuters.
Dokumentet tregojnë se paratë kanalizohen përmes dy oficerëve të shquar sirianë që u ribashkuan me Makhloufin në Moskë: Suhail Hassan dhe Qahtan Khalil, të cilët të dy mbanin gradën e Gjeneral Majorit. Hassan dhe Khalil pretenduan se kishin krijuar një forcë për Makhloufin që arrinte në atë që ata thanë se ishin 54,053 luftëtarë të gatshëm, duke përfshirë 18,000 oficerë, të organizuar në 80 batalione dhe grupe në dhe rreth qyteteve Homs, Hama, Tartous dhe Latakia. Megjithatë, shumë ushtarë të thjeshtë të rekrutuar nën Assadin hoqën dorë nga lufta kur ra qeveria e tij.
Hassan dhe Khalil nuk iu përgjigjën kërkesave për koment rreth rolit të tyre në transferimin e parave.
Zyrtari i Emirateve të Bashkuara Arabe tha se qeveria mban një mbikëqyrje të rreptë mbi sektorët e saj ekonomikë dhe plotësisht “mbështet përpjekjet e Sirisë për të ruajtur sigurinë, stabilitetin dhe sovranitetin e saj mbi të gjitha territoret.”
Një nga menaxherët e tij financiarë i tha Reuters se Makhlouf ka shpenzuar të paktën 6 milionë dollarë për paga. Tabelat e pagave dhe faturat e pagave të krijuara nga ndihmësit financiarë të Makhlouf në Liban pretenduan se ai shpenzoi 976,705 dollarë në maj, dhe se një grup prej 5,000 luftëtarësh mori 150,000 dollarë në gusht.
Një vajzë Alevite ulet në një karrocë bagazhesh në ambientet e Bazës Ajrore Hmeimim, të drejtuar nga Rusia, pas vrasjeve në bregdet në mars. Në bisedimet me qeverinë e re të Sirisë, Rusia ka prioritetizuar mbajtjen e kontrollit të bazës
Shifrat totale të forcave janë reale, sipas pesë udhëheqësve të grupeve ushtarake në Siri që janë në listën e pagave të Makhlouf dhe drejtojnë rreth një të pestën e ndjekësve të tij. Por financimi i Makhlouf nuk i plotëson nevojat e tyre, duke arritur në vetëm 20 deri në 30 dollarë në muaj për luftëtar.
Përveç kësaj, stafi i Makhlouf ka kërkuar të sigurojë armë. Ata kanë hartuar vendndodhjen e mundshme të dhjetëra depove të fshehura gjatë epokës së Assadit, duke arritur në disa mijëra armë zjarri, sipas skemave të shqyrtuara nga Reuters. Këto stoqe janë të ndara nga dhomat e komandimit të fshehura.
Ata kanë qenë gjithashtu në diskutime me kontrabandistët në Siri për armë të reja. Njerëzit e njohur me diskutimet thanë se nuk e dinin nëse armët e reja ishin blerë ose dorëzuar në të vërtetë.
Në total, pesë udhëheqësit ushtarakë lokalë thanë se komandojnë rreth 12,000 burra në faza të ndryshme gatishmërie. Njëri prej tyre i tha Reuters se koha nuk ishte ende e duhur për veprim.
Një tjetër nga pesë komandantët e përçmoi Makhloufin si një që po përpiqej të blinte besnikëri me “thërrime parash”.
Të pesë thanë se kishin pranuar para si nga Makhlouf ashtu edhe nga Hassan, shefi i spiunazhit. Ata nuk panë asnjë problem me paguesit e mbivendosur.
“Mijëra Alawite, qofshin ish-ushtarë sirianë apo civilë të shkarkuar nga punët shtetërore, jetojnë në varfëri ekstreme,” tha njëri nga burrat.
“Nuk ka asgjë të keqe të marrësh disa para nga këta balena që na thithën gjakun për vite me radhë.”
“JINI I DURUESHËM”
Hassan drejtonte sistemin ushtarak të paraburgimit të diktaturës së Assadit, i cili ishte i njohur për zhvatjen e parave në shkallë të gjerë nga familjet e të burgosurve, sipas një raporti të Kombeve të Bashkuara të vitit 2024 mbi sistemin. Një hetim i Reuters këtë vit zbuloi se ishte Hassan ai që propozoi zhvendosjen e një varri masiv që përmbante mijëra trupa në vitin 2018 në shkretëtirën Dhumair jashtë Damaskut për të fshehur shtrirjen e mizorive të qeverisë Assad.
Ky portret i Kamal Hassan u postua më 18 janar 2024, në një faqe në Facebook të cilën ai e financonte jozyrtarisht. Hassani dhe rivali i tij, Rami Makhlouf, kanë nisur të dy fushata në rrjetet sociale duke promovuar punën e tyre për Alevitët e Sirisë
I braktisur nga ushtria e Assadit në shpërbërje, Hassan iku fillimisht në ambasadën e Emirateve të Bashkuara Arabe në Damask dhe më pas u strehua në ambasadën ruse në dhjetor 2024 për afro dy javë. Ai u zemërua nga ajo që ai e perceptoi si trajtim të keq nga pritësit e tij, të cilët i siguruan një dhomë të vetme me vetëm një karrige për t’u ulur, sipas dy personave afër tij.
“Kamal Hassan nuk është një që ulet në një karrige druri për ditë të tëra!” tha ai në një mesazh zanor në WhatsApp drejtuar rrethit të tij të brendshëm këtë pranverë, i shqyrtuar nga Reuters.
Hassan përfundimisht u vendos në një vilë trekatëshe në periferi të Moskës, sipas një oficeri që e takoi gjatë verës. Që atëherë, ai e ka takuar Maher al-Assad një herë dhe mban lidhje të ngushta me mbrojtësit rusë të Basharit, sipas dy personave në dijeni të lëvizjeve të Hassanit.
Sipas koordinatorit të operacioneve të Hassanit në Liban, Hassan ka shpenzuar 1.5 milionë dollarë që nga marsi për 12,000 luftëtarë në Siri dhe Liban.
“Jini të durueshëm, populli im, dhe mos i dorëzoni armët tuaja. Unë jam ai që do t’ju rikthej dinjitetin,” tha ai në një tjetër mesazh zanor në WhatsApp nga prilli, i cili dukej se u drejtohej komandantëve. Dy marrës konfirmuan se mesazhi ishte prej tij.
Në mes të vitit, një organizatë bamirëse e quajtur “Zhvillimi i Sirisë Perëndimore” njoftoi krijimin e saj dhe tha se ishte financuar nga “qytetari sirian Gjeneral Major Kamal Hassan”, sipas një prej postimeve të saj fillestare në Facebook. Tre oficerë të lidhur me Hassanin dhe një menaxher në organizatë e përshkruan atë si një mbulesë humanitare në mënyrë që Hassan të mund të shtrinte ndikim midis Alawitëve.
Në gusht, organizata bamirëse pagoi 80,000 dollarë për të strehuar 40 familje Alawite siriane, sipas një njoftimi për veprimin e saj të parë. Të njëjtin muaj, Hassan dërgoi 200,000 dollarë në para për 80 oficerë në Liban, sipas një dokumenti të pagave të parë nga Reuters.
Një pamje nga ekrani nga një video propagandistike e Kamal Hassan (majtas) u postua në një llogari në Facebook të cilën ai e financonte jozyrtarisht. Ish-shefi i spiunazhit ka financuar gjithashtu një organizatë bamirëse në Liban (djathtas), e cila njoftoi ndihmë për Alevitët sirianë të zhvendosur në shtator
Gjatë verës, Hassan rekrutoi gjithashtu rreth 30 hakerë dikur të lidhur me degën e tij të inteligjencës ushtarake, sipas një ndihmësi në Moskë dhe njërit prej hakerëve, një inxhinier kompjuteri. Urdhrat e tyre ishin të kryenin sulme kibernetike kundër qeverisë së re dhe të vendosnin programe spiunazhi në sistemet e saj kompjuterike.
Deri në shtator, të dhënat e qeverisë siriane që inxhinieri tha se ekipi i tij vodhi ishin në shitje në rrjetin e errët (dark web) për 150 deri në 500 dollarë. Reuters gjeti disa nga grupet që ai identifikoi në internet, duke përfshirë baza të dhënash me hollësitë e stafit për ministritë e Komunikimit dhe Shëndetësisë.
Inxhinieri tha se ish-shefi i spiunëve Hassan planifikon një sulm shumëplanësh për të rimarrë vendin e tij në Siri.
“Gjeneral Major Kamal e di që lufta nuk është vetëm në terren, por në çdo front,” tha ai.
ASSADI TJETËR
Një lojtar kyç potencial në përpjekjet për të nxitur një kryengritje është Maher al-Assad, vëllai i vogël i ish-diktatorit.
Maher kontrollonte si një perandori biznesi si dhe njësinë më të fuqishme të ushtrisë siriane, Divizionin e 4-të të Blinduar. Nën të, sipas kërkimit nga grupi i ekspertëve i SHBA-së New Lines Institute, divizioni fitoi fuqi dhe pavarësi financiare që e bëri atë të ngjashëm me një shtet brenda shtetit – deri në atë pikë sa mori sanksione e veta nga Shtetet e Bashkuara, Britania dhe Bashkimi Evropian.
Kjo banderolë, e fotografuar në vitin 2014 në kulmin e luftës civile siriane, shfaqte Presidentin e Sirisë Bashar al-Assad (majtas), vëllain e tij Maher (djathtas) dhe babain e tyre të ndjerë Hafez (në qendër). Bashari dhe Maher tani janë në mërgim në Rusi
Një komandant i lartë i divizionit, tani në Liban, tha se perandoria financiare e Maherit mbetet kryesisht funksionale, përveç shitjeve të tij të supozuara të Captagon, një amfetaminë e prodhuar në mënyrë të paligjshme. Asetet e tij besohet se janë fshehur në kompani fiktive si brenda ashtu edhe jashtë Sirisë, sipas një biznesmeni afër tij.
Komandanti tha se ndërsa Bashar al-Assad është i përqendruar në jetën e tij private dhe bizneset, Maher ende dëshiron ndikim në Siri. Vëllai i vogël nuk mund ta kuptojë se si fëmijët e Hafez al-Assad, themeluesit të diktaturës, mund të detyrohen të largohen nga Siria, tha ai.
“Familja e konsideron Hafez al-Assadin si një zot, dhe Maher po përpiqet të ndërtojë reputacionin mbi këtë, por ai nuk ka lëvizur deri tani,” tha komandanti.
Dy oficerë të divizionit thonë se shumë nga 25,000 luftëtarët e tij, si brenda ashtu edhe jashtë Sirisë, ende e konsiderojnë Maher al-Assadin komandantin e tyre dhe ai mund t’i mobilizojë ata nëse jep urdhrin.
Makhlouf nuk po kërkon mbështetjen e familjes Assad: Publikisht, ai i ka përçmuar kushërinjtë e tij si “të arratisurit”. Hassan, duke u mbështetur në vite të lidhjeve personale dhe bashkëpunimit me familjen Assad, po kërkon mbështetjen e Maherit, sipas tre burimeve të larta në të dyja kampet.
Rusia deri tani ka kundërshtuar mbështetjen për Hassanin dhe Makhloufin, sipas gjashtë personave me njohuri të drejtpërdrejtë për përpjekjet e mërgimtarëve për të fituar Kremlin. Ndërsa Moska po strehon mërgimtarët, qeveria ruse ka qenë e qartë se prioriteti i saj është qasja e vazhdueshme në bazat ushtarake që ajo ende operon në Sirinë bregdetare, sipas dy diplomatëve të njohur me pozicionin e Rusisë.
Në ofrimin e ndihmës ruse, një figurë kyçe është një oficer i lartë sirian, Ahmed al-Malla, i cili ka pasur shtetësi ruse që në fillim të luftës civile. Al-Malla ndërmjetësoi takime informale të ndara në Moskë duke filluar nga marsi midis zyrtarëve rusë dhe dy zëvendësve të Hassanit dhe Makhloufit me bazë në Rusi, sipas procesverbalit të shkruar me dorë nga një takim i parë nga Reuters. Sipas shënimeve, rusët u thanë mërgimtarëve: organizohuni dhe le të shohim planet tuaja.
Presidenti i Sirisë, Ahmed al-Sharaa dhe Presidenti rus Vladimir Putin shtrëngojnë duart gjatë një takimi në tetor në Kremlin në Moskë. Që nga vizita e Sharaa-s në Moskë, nuk ka pasur takime të mëtejshme midis zyrtarëve rusë dhe burrave që komplotojnë kundër qeverisë Sharaa
Al-Malla nuk iu përgjigj kërkesave për koment rreth rolit të tij si ndërmjetës.
Por takimet midis zyrtarëve rusë dhe fraksioneve të mërguara siriane janë bërë të rralla, thanë dy persona me njohuri të drejtpërdrejta për planifikimin e tyre. Ata thanë se nuk ka pasur asnjë që kur Presidenti Sharaa vizitoi Moskën në tetor për të siguruar mbështetjen e Kremlinit.
Gjatë vizitës, Sharaa ngriti çështjen e Hassanit dhe Makhloufit me qeverinë ruse, tha al-Shami, guvernatori i Tartous. Al-Shami tha se Rusia – dhe veçmas, Libani – “shprehën gatishmërinë e tyre për të rritur koordinimin dhe për të parandaluar çdo aktivitet nga këta individë brenda territoreve të tyre.” Ai nuk ishte në dijeni të ndonjë takimi që komplotistët mund të kishin pasur me zyrtarët rusë.
Njëri nga diplomatët tha se takimi i Sharaa në Kremlin “dërgoi një sinjal te kryengritësit Alawite: Nuk është askush jashtë vendit që po vinte për t’i shpëtuar ata.”
Ka të dhëna se Makhlouf, llogaritë e biznesit të të cilit janë ngrirë për shkak të sanksioneve ndërkombëtare, po ka probleme me fluksin e parasë. Pagat e tetorit ende nuk kanë mbërritur, sipas tre personave me njohuri për transfertat.
NJERIU NË TERREN
Që nga vrasjet e marsit, qeveria e Damaskut është mbështetur në një pikë kontakti për të kundërshtuar komplotin: Khaled al-Ahmad, një mik fëmijërie i Presidentit Sharaa.
Një Alawit, al-Ahmad dikur ishte në rrethin e brendshëm të Assadit. Ai shërbeu si diplomat në hije dhe themelues i Forcave Kombëtare të Mbrojtjes, njësisë paramilitare më të madhe aleate të Assadit.
Khaled al-Ahmad, gjatë një takimi në maj me ministrin e Mbrojtjes të Sirisë. Ish-anëtari i rrethit të brendshëm të Asadit ndërroi anë pasi diktatori u kthye kundër tij
Ashtu si Makhlouf, al-Ahmad besonte se ishte përgjegjës për fitoren e Assadit në luftën civile. Assadi i dha al-Ahmadit trajtim pothuajse të njëjtë si kushëririt të tij, duke e hequr atë nga privilegjet dhe duke urdhëruar rekrutimin e tij, sipas dy ndihmësve.
Al-Ahmad iku në Qipro, dhe më pas, në vitin 2021, vizitoi Idlibin e Sirisë veriperëndimore për t’u takuar me mikun e tij të vjetër, Sharaa, sipas rrëfimeve nga tre persona që kanë punuar me të dy burrat. Ata diskutuan planin e Sharaa për të rrëzuar Assadin, sipas tre personave. Ai u materializua në dhjetor 2024.
Reuters shqyrtoi mesazhet zanore në WhatsApp nga al-Ahmad në fund të vitit 2024, në të cilat ai u tha zyrtarëve kryesorë ushtarakë se ishte e kotë të qëndroje me diktatorin humbës dhe premtoi falje nëse e braktisnin atë dhe parandalonin një gjakderdhje.
Në deklaratën e tij për Reuters, al-Ahmad tha se objektivi i tij kur ra qeveria në dhjetor ishte të parandalonte më shumë gjakderdhje, por pranoi se nuk ishte në gjendje “t’i kursente plotësisht sirianët nga humbjet e mëtejshme, ose nga hijet sektare që vazhdojnë të errësojnë shoqërinë tonë.”
Sot al-Ahmad është Alawiti më i fuqishëm i Sirisë, duke lëvizur midis një vile në Bejrut me pamje nga deti dhe një vile të fortifikuar në Damask.
Alevitët protestojnë për më shumë autonomi dhe lirimin e anëtarëve të komunitetit të tyre të ndaluar në qytetin bregdetar të Latakia-s, në fund të muajit të kaluar
“Roli i tij konsiderohet thelbësor në nxitjen e besimit midis komunitetit Alawit dhe qeverisë së re,” tha al-Shami, guvernatori i Tartous.
Katër ndihmës thanë se al-Ahmad po financon dhe koordinon krijimin e vendeve të punës dhe zhvillimin ekonomik, sepse ai beson se ato janë zgjidhja për papunësinë e lartë destabilizuese që pasoi rënien e Assadit, kur ushtria u shpërbë dhe Alawitët humbën postet qeveritare.
Në fund të tetorit, Ministria e Brendshme njoftoi arrestimin e një celule bregdetare, e cila tha se ishte financuar nga Makhlouf, që po komplotonte për të vrarë gazetarë dhe aktivistë. Në total, guvernatori i Tartous, al-Shami, tha se numri i arrestimeve të njerëzve të lidhur me Makhlouf dhe Hassan ishte në dhjetëra.
Përgjatë të njëjtit breg, stoqet e pajisjeve po mbledhin pluhur në dhomat nëntokësore, sipas komandantit në terren, i cili personalisht mban nën vëzhgim disa prej tyre.
Ata do të jenë gati kur të jetë nevoja, tha ai, por deri tani ai nuk sheh asnjë palë që ia vlen të zgjidhet.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
