A drone view of a Karahantepe excavation site, widely regarded with Gobeklitepe as keys to understanding the birth of symbolic thought, social complexity and monumental architecture thousands of years before cities or states existed, near the southeastern city of Sanliurfa, Turkey, November 25, 2025. REUTERS/Umit Bektas
Turqia zbuloi dhjetëra gjetje të reja në një vend të madh arkeologjik në Turqinë juglindore të mërkurën, duke dhënë një pasqyrë të freskët mbi një zonë që shihet si dëshmi e kalimit të njerëzimit nga gjuetarët-mbledhës në shoqëri të vendosura më shumë se 11,000 vjet më parë.
Në një rrafshnaltë me pamje nga fushat pjellore të asaj që shpesh quhet “djepi i qytetërimit”, vendi i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, Gobeklitepe, dhe Karahantepe aty pranë, po transformojnë të kuptuarit e arkeologëve për kohët parahistorike.
Mes gjetjeve të fundit në provincën Sanliurfa është një statujë me një shprehje fytyre që të kujton një individ të vdekur. Arkeologët thanë se ishte një zbulim unik në aspektin e ritualeve të vdekjes dhe shprehjes simbolike në mesin e komuniteteve Neolitike.
Ai ishte një nga rreth 30 artefaktet e zbuluara të mërkurën, duke përfshirë statuja njerëzore dhe shtazore, figurina, enë, pjata, gjerdan dhe rruaza, përfshirë një me formë njerëzore, shkruan Al-Monitor.
“Ajo që i bën këto vende arkeologjike unike është mënyra se si ato ripërcaktojnë njohuritë tona për historinë Neolitike, si dhe kalimin në jetën e vendosur,” tha për Reuters ministri i Kulturës, Mehmet Nuri Ersoy.
Ai tha se vendet, të cilat Turqia i ka quajtur projekti Stone Mounds (Grumbujt e Gurit), tregojnë se njerëzimi kishte një nivel ndërgjegjeje shumë më të lartë në aspektin e besimit, ritualeve, organizimit shoqëror dhe prodhimit kulturor sesa supozohej më parë. Gobeklitepe pritet të tërheqë rreth 800,000 vizitorë këtë vit.
