Irani i ka dërguar milicisë libaneze Hezbollah qindra miliona dollarë gjatë vitit të fundit nëpërmjet pikave të këmbimit dhe bizneseve të tjera në Dubai, ndërsa Teherani kërkon mënyra të reja për të dërguar para tek aleati i tij, thanë persona të njohur me çështjen.
Hezbollahu, i caktuar si grup terrorist nga SHBA-ja, ka nevojë të dëshpëruar për fonde për të rindërtuar dhe riarmatosur milicinë e tij dhe për të paguar shpenzimet e tjera që rrjedhin nga lufta e vështirë me Izraelin vitin e kaluar, thanë këta persona. Rrugët e tij të kontrabandës nëpërmjet Sirisë u ndërprenë nga rënia e regjimit të Asadit të lidhur me Iranin një vit më parë, dhe autoritetet libaneze kanë bërë përparime në goditjen e korrierëve që sjellin valixhe me para nëpërmjet aeroportit të Bejrutit.
Kufizimet e këtyre rrugëve kanë detyruar Iranin dhe Hezbollahun të mbështeten më shumë në alternativa si Dubai, dera financiare globale gjithnjë e më e rëndësishme e Emirateve të Bashkuara Arabe, të cilën Teherani e ka përdorur prej kohësh për të pastruar fonde dhe për të shmangur sanksionet, thanë personat e njohur me çështjen, përfshirë një zyrtar të lartë amerikan.
Të ardhurat e nxjerra nga shitjet e naftës u dërgohen dyqaneve këmbimore, kompanive private, biznesmenëve dhe korrierëve të lidhur me Iranin në Dubai, të cilët i dërgojnë ato te Hezbollahu në Liban nëpërmjet metodës Hawala, një sistem shekullor që lejon përdoruesit të transferojnë para nga një pikë në tjetrën tërësisht në bazë të mirëbesimit, thanë këta persona. Fondet depozitohen te një tregtar në Dubai dhe paguhen nga një tregtar në Liban, ku dy tregtarët mbyllin ose zgjidhin llogaritë më vonë.
Një zyrtar i Emirateve të Bashkuara Arabe tha se vendi është i përkushtuar për të parandaluar keqpërdorimin e territorit të tij për financime të paligjshme dhe po punonte me partnerët ndërkombëtarë për ta ndërprerë dhe shmangur këtë.
Zëdhënësit për Hezbollahun dhe zyrën e kryeministrit libanez nuk iu përgjigjën kërkesave për koment. Misioni i Iranit në Kombet e Bashkuara nuk iu përgjigj një kërkese për koment.
“Hezbollahu është shumë i përqendruar tani në rindërtimin e forcave,” tha David Schenker, drejtor i programit për politikën Arabe në Institutin e Uashingtonit.
“Irani nuk po tërhiqet nga angazhimi i tij ndaj përfaqësuesit të tij kryesor rajonal.”
Forca Quds e Iranit, e ngarkuar me mbështetjen e milicive aleate të vendit jashtë shtetit, ka transferuar më shumë se 1 miliard dollarë te Hezbollahu që nga janari, kryesisht nëpërmjet kompanive të këmbimit valutor, tha Departamenti i Thesarit në fillim të nëntorit, duke emërtuar dhe sanksionuar tre operativë të Hezbollahut.
Grupi militant, dikur milicia jo-shtetërore më e armatosur në botë, u godit në një luftë dymujore vitin e kaluar kur Izraeli nisi një fushatë të rëndë ajrore kundër armatimeve të tij dhe vrau udhëheqjen e tij të lartë. Izraeli tha se po i përgjigjej sulmeve me raketa të Hezbollahut kundër Izraelit, të cilat filluan menjëherë pas sulmeve të udhëhequra nga Hamasi më 7 tetor 2023 që lanë 1,200 të vdekur.
Fushata e Izraelit gjymtoi aftësinë e Hezbollahut për të luftuar dhe i imponoi një barrë të rëndë financiare. Grupi ka premtuar të rindërtojë shtëpitë e shkatërruara në luftë dhe të paguajë kompensime për luftëtarët e vdekur dhe të plagosur, ndërsa gjithashtu zgjeron përpjekjet e tij të rekrutimit dhe përpiqet të rindërtojë armatimet e tij.
Një vit pas një armëpushimi që i dha fund luftimeve më të rënda, grupi ende po përpiqet të plotësojë nevojat e tij financiare.
“Një miliard dollarë dikur ishte i gjithë buxheti i tyre vjetor, por pas luftës ata kanë nevojë për shumë më tepër,” tha Hanin Ghaddar, një anëtare e lartë në Institutin e Uashingtonit.
Emiratet Arabe kishin prej kohësh një reputacion si një qendër për fonde të paligjshme dhe u vendos në “listën gri” të Task Forcës së Veprimit Financiar (FATF) në vitin 2022 për mosbërjen e mjaftueshme për të luftuar pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit. Mbikëqyrësi global e hoqi vendin nga lista dy vjet më vonë, duke thënë se kishte bërë përmirësime të rëndësishme në mbikëqyrje, megjithëse disa grupe kundër korrupsionit thanë se duhej bërë progres i mëtejshëm.
SHBA-ja është gjithashtu e shqetësuar për fondet që kontrabandohen te Hezbollahu nëpërmjet Turqisë dhe Irakut, tha zyrtari i lartë amerikan.
John Hurley, Nënsekretar i Thesarit për terrorizmin dhe inteligjencën financiare, ndaloi në Emiratet Arabe dhe Turqi përpara se të vizitonte Libanin në fillim të këtij muaji për të diskutuar luftën kundër pastrimit të parave iraniane dhe financimin e terrorizmit.
Marrëveshja e armëpushimit që i dha fund luftës midis Izraelit dhe Hezbollahut kërkon që Libani të sigurojë portat hyrëse të vendit dhe të parandalojë rrjedhën e armëve te milicitë joshtetërore, kryesisht Hezbollahu. Libani ka ndërmarrë hapa duke përfshirë ndalimin e fluturimeve direkte nga Irani dhe forcimin e përpjekjeve të kontrollit në aeroport dhe portet e tjera hyrëse.
Ushtarët e Hezbollah
Për të anashkaluar kontrollet më të rrepta të aeroportit, Irani po dërgon një numër më të madh udhëtarësh me sasi më të vogla parash ose bizhuterish që nuk duhet të deklarohen dhe mund të fshihen më lehtë, thanë zyrtarët arabë.
Loja e “macës dhe miut” për të parandaluar Iranin të kontrabandojë fonde te Hezbollahu thekson sfidën që kanë SHBA-ja dhe Izraeli për të ndaluar ringjalljen e një grupi që është thellësisht i rrënjosur në pëlhurën e Libanit dhe që është një burim kyç i fuqisë dhe pengesës iraniane.
Hezbollahu ka gjithashtu burimet e veta të financimit nëpërmjet rrjeteve globale që shtrihen deri në Afrikën Perëndimore dhe Amerikën e Jugut që tregtojnë drogë, diamante dhe shërbime si pastrimi i parave, thanë zyrtarët arabë.
Në fillim të këtij muaji, SHBA-ja kundërshtoi një plan që qeveria e Libanit të bënte pagesa për njerëzit e plagosur nga sulmi i Izraelit vitin e kaluar ndaj anëtarëve të Hezbollahut, tha zyrtari i lartë amerikan. Kryeministri libanez Naëaf Salam më vonë e ndryshoi vendimin, tha zyrtari i lartë amerikan.
Një zëdhënës i kryeministrit tha se ai nuk është në dijeni të ndonjë kontakti midis SHBA-së dhe Salamit për këtë çështje dhe se një numër aplikantësh për ndihmën ekonomike nuk plotësonin kriteret e pranueshmërisë.
SHBA-ja po kërkon gjithashtu që Libani të mbyllë institucionin kryesor financiar të Hezbollahut, Al-Qard Al-Hassan, një bankë e sanksionuar nga SHBA-ja e cila u krijua në vitet 1980 dhe që ofron shërbime financiare duke përfshirë kredi dhe bankomatë për shumë libanezë. Al-Qard Al-Hassan është strukturuar si një organizatë bamirëse dhe operon jashtë fushës së veprimit të bankës qendrore të Libanit.
Armëpushimi kërkon që Libani të çarmatosë Hezbollahun në jug përpara se të kalojë në pjesën tjetër të vendit sipas një marrëveshjeje të mëparshme.
Hezbollahu po refuzon të çarmatoset, duke argumentuar se i duhen armët e tij për të mbrojtur sovranitetin e Libanit. Qëndrimi i tij, dhe paaftësia e ushtrisë më të dobët të Libanit për të detyruar çarmatimin, po rrit tensionet me Izraelin dhe SHBA-në.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Wall Street Journal
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
