Kompania e mallrave për shtëpi shokoi industrinë e energjisë me lëvizjen e guximshme që u shkatërrua shpejt nën presionin e SHBA-së
Bosi miliarder i mallrave, në qendër të një oferte të guximshme për fusha nafte, rafineri dhe stacione karburanti në pronësi ruse me vlerë 22 miliardë dollarë, mbërriti në forumin kryesor botëror të energjisë javën e kaluar i sigurt dhe i gatshëm për të folur.
Torbjörn Törnqvist, kreu 72-vjeçar i shtëpisë tregtare “Gunvor”, kishte mahnitur më herët sektorin duke u futur në garë për biznesin ndërkombëtar të gjigantit rus të naftës Lukoil, vetëm pak ditë pasi ai u godit nga sanksionet e SHBA-së.
Lëvizja e guximshme ishte tema kryesore e konferencës Adipec në Abu Dabi, ndërsa rivalët pyesnin nëse Törnqvist – partneri i dikurshëm i Gunvor, Gennady Timchenko, i cili është një aleat i ngushtë i presidentit rus Vladimir Putin – po shërbente si “kukull” e Kremlinit dhe po mbronte asetet derisa Lukoil të mund t’i rimerrte ato.
Törnqvist foli duke luftuar me forcë e duke mbrojtur marrëveshjen e tij si një goditje kundër Moskës, dhe jo një favor ndaj saj.
“Kjo nuk është diçka që po e bëjmë për Rusinë,” i tha suedezi Financial Times.
“Kjo është diçka që po ia marrim Rusisë. Është në të vërtetë e kundërta.”
Ai premtoi gjithashtu një “ndërprerje të pastër” nga e kaluara, duke këmbëngulur se nuk kishte asnjë mundësi që Lukoil të riblente asetet e shtrira në mbarë globin që kishte kaluar dekada duke i blerë. Por ai pranoi se një pengesë mbetej ende: Të bindte Uashingtonin.
“Disa gjëra nuk janë në duart tona,” tha Törnqvist.
Nga fundi i javës, SHBA kishte arritur verdiktin e saj.
Thesari i SHBA-së postoi një mesazh të prerë në X: “Për sa kohë që Putin vazhdon vrasjet pa kuptim, kukulla e Kremlinit, Gunvor, nuk do marrë kurrë një licencë për të operuar dhe për të përfituar.”
Gunvor menjëherë tërhoqi ofertën e saj në një përpjekje për të kufizuar pasojat, duke thënë se ajo “gjithmonë kishte pranuar se çdo marrëveshje do ishte 100 për qind e varur nga miratimi” i Thesarit dhe agjencisë së zbatimit Ofac.
“Ne besuam se oferta jonë ishte në përputhje me sanksionet dhe qëllimet e SHBA-së, të cilat ne i mbështesim,” vazhdoi kompania, duke shtuar se ajo “respekton plotësisht” vendimin e Uashingtonit.
Megjithatë, marrëveshja e propozuar, dhe rrënimi i saj i shpejtë, dërguan valë nervozizmi te partnerët tregtarë të Gunvor dhe huadhënësit e saj. Disa nga bankat e saj, kur u kontaktuan nga FT, ripohuan mbështetjen e tyre, megjithëse njëra tha se do “rishikonte financimin e ri në një mënyrë që nuk do ta kishim bërë më parë”.
“Santander”, e cila fillimisht mori pjesë në një hua prej 2.8 miliardë dollarësh për biznesin e Gunvor në SHBA, u tërhoq pas lajmit për transaksionin me Lukoil.
“Asnjë bankë tjetër nuk ka bërë një kërkesë për t’u tërhequr nga ndonjë lehtësi tjetër ose për të reduktuar linjat e saj ekzistuese të kreditit,” tha Gunvor.
Biznesi i Gunvor ka vijuar normalisht, me tregtarë të tjerë që e vëzhgojnë atë në dritaret e tregtimit të naftës së papërpunuar. Por njerëzit në industri thanë se do kishte dëme në reputacion.
“Herët a vonë, të gjithë do rishqyrtojnë marrëdhëniet e tyre me Gunvor,” tha Jean-François Lambert, ish-kreu i financave të mallrave në HSBC. “Nëse më pyesni nëse Gunvor është tani në telashe, ata janë në telashe. Përpjekja për të bërë këtë marrëveshje ishte shumë naive.”
Edhe Lukoil ishte në Adipec, ku stenda e saj paraqiste një model të globit nën sloganin “Gjithmonë duke ecur përpara”.
Sergey Kochkurov, kryeekzekutivi i ri i Lukoil, i cili u emërua pasi paraardhësi i tij u fut në listën e zezë nga SHBA-ja, ishte në këtë ngjarje, por Gunvor nuk pranoi të thoshte nëse Törnqvist u takua me të.
Gjiganti rus i naftës filloi në heshtje kërkimin për blerës për biznesin e tij ndërkombëtar që në vitin 2023, sipas disa njerëzve të njohur me negociatat.
Gunvor ishte një nga palët në ato bisedime të hershme, të cilat përfshinin gjithashtu “Socar” të Azerbajxhanit, “KazMunayGas” të Kazakistanit dhe “MOL”, grupin shtetëror të energjisë hungareze, së bashku me të tjerë.
Zyrtarët amerikanë përgjegjës për sanksionet ishin rregullisht në kontakt me të përfshirët, dhe vizituan zyrat e “Gunvor” në Gjenevë dhe tregtarë të tjerë të energjisë për të provuar të kuptonin ndikimin e kufizimeve në sistemin energjetik të Evropës.
“Ata po përpiqeshin të jepnin sa më shumë qartësi të mundnin se cilat ishin rregullat,” tha Geoff Pyatt, ish-ndihmës Sekretar i Shtetit për Energjinë, i cili ishte i përfshirë në proces.
Por Lukoil nuk shihte urgjencë në një marrëveshje.
“Lukoil po rezistonte sepse nuk donin ta shiste asetin me ulje,” tha Pyatt për rafinerinë e Burgasit në Bullgari, e cila siguron pjesën më të madhe të karburantit të vendit të BE-së.
Një ofertues i mundshëm, i cili udhëtoi në Moskë për bisedime me Lukoil vitin e kaluar, tha se negociatat ngecën kur pala ruse kërkoi të drejtën për të riblerë asetin për të njëjtin çmim në një datë të mëvonshme.
Lukoil nuk pranoi të komentojë.
Llogaritjet ndryshuan më 22 tetor, kur administrata e presidentit Donald Trump vendosi sanksione drejtpërdrejt mbi Lukoil dhe rivalin e saj të madh rus Rosneft, dhe këdo që bënte biznes me ta.
“Tani është më shumë një situatë shitjeje e shpejtë,” tha Pyatt.
Gunvor, e cila fitoi pasurinë e saj duke tregtuar naftë ruse në fillim të viteve 2000, lëvizi më shpejt. Brenda pak ditësh ajo zgjeroi ofertën e saj nga dy rafineri në të gjithë biznesin ndërkombëtar të Lukoil, dhe ia paraqiti planin Uashingtonit si një mënyrë për të ruajtur operacionet ndërsa gjendej një zgjidhje afatgjatë.
Në Adipec, Törnqvist pranoi se Gunvor mund të mos ishte pronari natyral për një portofol kaq të gjerë. “Ka asete që ne mendojmë se duhet të ruhen më mirë në duar të tjera, nëse e kuptoni se çfarë dua të them,” i tha ai televizionit Bloomberg.
Një bankier i informuar mbi propozimin e Lukoil tha se Gunvor nuk planifikonte pagesë paraprake dhe nuk kishte nevojë për financim shtesë. Në vend të kësaj, fitimet do vendoseshin në llogari depozite deri sa të hiqeshin sanksionet.
Por koha nuk ishte e duhura. Me qeverinë e SHBA-së të mbyllur që nga fillimi i muajit të kaluar, zyrtarët që rishikonin marrëveshjen po punonin nga shtëpia, ose aspak.
“Thesari ka qenë veçanërisht rigoroz në mbylljen aktuale të punës,” tha Pyatt.
Ndërsa sanksionet po afroheshin, ndërmjetësit e pushtetit zbritën në Uashington. Kirill Dmitriev, kreu i fondit sovran të pasurisë së Rusisë, u takua me zyrtarë amerikanë dy ditë pas njoftimit të Thesarit, ndërsa Daniel Jaeggi, bashkëthemelues i shtëpisë tregtare Mercuria, vizitoi Shtëpinë e Bardhë menjëherë pas kësaj si pjesë e një delegacioni biznesi zviceran.
Zsolt Hernádi, kryetar dhe kryeekzekutiv i MOL, shoqëroi kryeministrin hungarez Viktor Orbán javën e kaluar kur udhëtoi në SHBA për bisedime me Trump.
MOL mbetet e interesuar për disa asete ruse ndërsa kërkon të përfitojë nga një riorganizim i infrastrukturës energjetike të Evropës juglindore, sipas disa njerëzve të afërt me situatën.
Për Gunvor, megjithatë, pamja ishte sfiduese, me median të përqendruar në lidhjet e saj të kaluara me Moskën ndërsa zyrtarët amerikanë bënin turne në Evropë si pjesë e përpjekjeve për të shitur energjinë amerikane dhe për të eliminuar “çdo molekulë të fundit” të gazit rus nga kontinenti.
Megjithëse Törnqvist e bleu Timchenko pak para se Rusi të goditej me sanksione në vitin 2014 dhe tani zotëron 86 për qind të kompanisë me vlerë 6.6 miliardë dollarë, Gunvor nuk arriti të shkundte plotësisht frikën e SHBA-së për lidhjet e saj me Kremlinin.
“Gunvor ishte i njohur për këdo që ishte i njohur me Rusinë nën Putinin,” tha Dan Fried, i cili ishte përgjegjës për sanksionet e SHBA-së ndaj Rusisë pas aneksimit të Krimesë në vitin 2014.
Ndërsa oferta e Gunvor lëvizte nëpër një burokraci gjysmëfunksionale, vendimi për ta vrarë atë erdhi nga lart në Thesari, sipas dy njerëzve të njohur me atë që ndodhi.
Postimi në X “kukulla e Kremlinit” më 7 nëntor e la marrëveshjen plotësisht të vdekur.
Rrënimi i ofertës së Gunvor ka shkaktuar një nxitim për perandorinë e paralizuar të Lukoil, si dhe masa emergjente dhe kërkesa drejtuar SHBA-së për më shumë kohë nga ata që mbështeten te rafineritë dhe stacionet e karburantit të grupit rus.
Sanksionet ndaj Lukoil pritet të hyjnë në fuqi më 21 nëntor. Me afrimin e afatit, Thesari i SHBA-së lëshoi të premten heqje dore që do lejonin vazhdimin e operacioneve në pikat e karburantit të Lukoil dhe rafinerinë e saj në Bullgari deri në mes të dhjetorit.
Ai gjithashtu dha një licencë të përgjithshme për ofertuesit për të negociuar një marrëveshje për biznesin ndërkombëtar të kompanisë ruse. Çdo marrëveshje do duhet të shkëpusë të gjitha lidhjet me Lukoil dhe të vendosë fondet nga shitja në një llogari të bllokuar që mund të aksesohet nga kompania ruse vetëm pasi të hiqen sanksionet.
Firma amerikane e kapitalit privat Carlyle këtë javë u bë ofertuesja e fundit e mundshme, megjithëse ende nuk ka kryer verifikim të plotë. Lukoil konfirmoi të premten “negociata në vazhdim për shitjen e aseteve të saj ndërkombëtare me disa blerës të mundshëm”, pa dhënë më shumë hollësi.
Në Gunvor, shoku i javës së kaluar i ka lënë vendin “vetëreflektimit serioz” sipas një personi të njohur me situatën.
Kompania thuhet se është e vendosur t’i lërë pas lidhjet e saj ruse dhe të vazhdojë një kthesë drejt SHBA-së, ku ka ndërtuar një operacion tregtar.
Por Törnqvist mund të duhet të bëjë një hap prapa nga kontrolli i tij dërrmues i organizatës nëse Gunvor do sigurojë një përfytyrim të ri.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e FT
