Administrata Trump po shqyrton një kërkesë të Arabisë Saudite për të blerë deri në 48 avionë luftarakë F-35, një marrëveshje e mundshme shumëmiliardëshe, e cila ka kaluar një pengesë kyçe të Pentagonit përpara një vizite nga Princi i Kurorës Mohammed bin Salman, thanë dy burime të njohura me çështjen.
Shitja do shënonte një zhvendosje të rëndësishme të politikës, duke ndryshuar potencialisht ekuilibrin ushtarak në Lindjen e Mesme dhe do vinte në provë përkufizimin e Uashingtonit për ruajtjen e “epërsisë ushtarake cilësore” të Izraelit.
Arabia Saudite bëri një thirrje të drejtpërdrejtë në fillim të këtij viti te presidenti i SHBA-së Donald Trump dhe ka qenë prej kohësh e interesuar për avionin luftarak të Lockheed Martin, thanë njëri nga personat dhe një zyrtar amerikan. Pentagoni tani po peshon një shitje të mundshme të 48 prej avionëve të përparuar, i thanë Reuters zyrtari amerikan dhe personi i njohur me bisedimet. Madhësia e kërkesës dhe statusi i saj nuk janë raportuar më parë.
Zyrtari amerikan dhe një zyrtar i dytë amerikan, i cili pranoi se marrëveshja e armëve po kalonte nëpër sistem, thanë se nuk është marrë asnjë vendim përfundimtar dhe nevojiten edhe disa hapa të tjerë përpara miratimit përfundimtar, duke përfshirë miratime të mëtejshme në nivel Kabineti, nënshkrimin nga Trump dhe njoftimin e Kongresit.
Departamenti i politikave të Pentagonit punoi për transaksionin e mundshëm për muaj të tërë, dhe rasti tani ka përparuar në nivel sekretari brenda Departamentit të Mbrojtjes, sipas njërit prej zyrtarëve, i cili foli në kushte anonimiteti.
Pentagoni, Shtëpia e Bardhë dhe Departamenti i Shtetit nuk iu përgjigjën menjëherë kërkesave për koment. Një zëdhënës i Lockheed Martin tha se shitjet ushtarake janë transaksione qeveri-me-qeveri dhe çështja trajtohet më mirë nga Uashingtoni.
Uashingtoni peshon shitjet e armëve në Lindjen e Mesme në një mënyrë që siguron që Izraeli të ruajë një “epërsi ushtarake cilësore”. Kjo garanton që Izraeli merr armë amerikane më të përparuara se shtetet arabe rajonale.
F-35, i ndërtuar me teknologji “stealth” që i lejon atij të shmangë zbulimin nga armiku, konsiderohet avioni luftarak më i përparuar në botë. Izraeli ka operuar me këtë avion për gati një dekadë, duke ndërtuar skuadrone të shumta, dhe mbetet i vetmi vend në Lindjen e Mesme që zotëron këtë sistem të luftës ajrore.
Arabia Saudite, klienti më i madh për armët amerikane, ka kërkuar këtë avion luftarak për vite me radhë ndërsa kërkon të modernizojë forcën e saj ajrore dhe të kundërshtojë kërcënimet rajonale, veçanërisht nga Irani. Nxitja e ripërtërirë e Mbretërisë për atë që do përbënte dy skuadrone vjen pasi administrata Trump ka sinjalizuar hapje për thellimin e bashkëpunimit të mbrojtjes me Riad-in. Forca Ajrore Saudite fluturon një përzierje avionësh luftarakë duke përfshirë F-15 të Boeing, Tornado evropianë dhe Typhoon.
Çështja F-35 është ndërthurur edhe me përpjekjet më të gjera diplomatike. Administrata Biden më parë eksploroi ofrimin e F-35-ve Arabisë Saudite si pjesë e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse që do kishte përfshirë normalizimin e marrëdhënieve të Riadit me Izraelin, megjithëse ato përpjekje përfundimisht ngecën.
Trump e ka bërë shitjen e armëve në Arabinë Saudite një prioritet që kur u kthye në detyrë. Në maj, Shtetet e Bashkuara ranë dakord t’i shesin Mbretërisë një paketë armësh me vlerë gati 142 miliardë dollarë, të cilën Shtëpia e Bardhë e quajti “marrëveshja më e madhe e bashkëpunimit të mbrojtjes” që Uashingtoni ka bërë ndonjëherë.
Shitja e mundshme vjen gjithashtu ndërsa Arabia Saudite ndjek plane ambicioze të modernizimit ekonomik dhe ushtarak në kuadër të agjendës Vision 2030 të Princit të Kurorës Mohammed bin Salman. Mbretëria ka kërkuar të diversifikojë partneritetet e saj të mbrojtjes vitet e fundit duke ruajtur marrëdhëniet e saj disadeçare të sigurisë me Uashingtonin, shkruan Reuters.
