Gjykimi historik ndaj ish-presidentit brazilian Jair Bolsonaro ka hyrë në fazën e tij përfundimtare këtë të martë, ndërsa Gjykata e Lartë e Brazilit ka nisur dëgjimin e argumenteve mbyllëse në çështjen ku 70-vjeçari akuzohet për komplot për të qëndruar në pushtet pas humbjes në zgjedhjet e vitit 2022.
Procesi, i cili pritet të përfundojë deri më 12 shtator, po zhvillohet nën vëmendjen e shtuar të presidentit amerikan Donald Trump, i cili e ka cilësuar atë një “gjueti shtrigash” kundër aleatit të tij brazilian.
Trump ka përdorur këtë çështje si argument kryesor për të vendosur tarifa 50% mbi shumë importe braziliane, ka sanksionuar gjyqtarin Alexandre de Moraes, i cili drejton procesin, dhe u ka hequr vizat disa prej kolegëve të tij.
Bolsonaro, nga ana e tij, vazhdon të deklarojë pafajësinë.
Në një intervistë për Reuters në korrik, ai u shpreh: “Ata duan të më dënojnë.”
Megjithatë, ai ka pranuar se nuk ka më shpresë për një pafajësi nga Gjykata e Lartë.
Tensionet janë shtuar edhe më shumë pas urdhrit të gjyqtarit Moraes të shtunën për të kontrolluar të gjitha automjetet që largohen nga rezidenca e Bolsonaro-s dhe për të monitoruar zonën përreth, për të shmangur çdo tentativë arratisjeje.
Figura e Moraes është kthyer në simbol të forcës dhe dobësive të institucioneve braziliane. Mbështetësit e tij e shohin si një mbrojtës të guximshëm të demokracisë së re të vendit, ndërsa kritikët e djathtë e akuzojnë për përndjekje politike.
Senatorja e qendrës së majtë, Eliziane Gama, u shpreh: “Ai po merr një rol udhëheqës në sigurimin që krimet kundër demokracisë të ndëshkohen.”
Ashtu si procese të tjera të profilit të lartë në Brazil, edhe ky gjyq transmetohet drejtpërdrejt, duke tërhequr miliona brazilianë para televizorëve dhe telefonave për të ndjekur një tjetër kapitull dramatik të sagës së polarizuar politike të vendit.
Hetimi disavjeçar lidhet me sulmet dhe shkatërrimin e institucioneve kryesore shtetërore në janar të vitit 2023, përfshirë Kongresin dhe Gjykatën e Lartë, nga mijëra mbështetës të Bolsonaro-s që protestonin kundër humbjes së tij.
Procesi pritet të ndezë protesta të reja. Të dielën, dhjetëra persona u mblodhën pranë shtëpisë së tij në Brazilia në mbështetje të ish-presidentit, ndërsa manifestime të tjera janë paralajmëruar në ditët në vijim.
Përfshirja e disa zyrtarëve të lartë ushtarakë si bashkëpandehur, përveç Bolsonaro-s – një ish-kapiten i ushtrisë – shihet si një përballje historike për një vend që nuk ka mbajtur asnjëherë përgjegjëse forcat e armatosura për diktaturën e dhunshme dhe të korruptuar të viteve 1964-1985.
Gjykata mund të japë dënime që arrijnë deri në 40 vite burg, por legjislacioni brazilian shpesh lejon lirimin e të dënuarve shumë kohë përpara përfundimit të dënimit të plotë.
