Astronomët, duke përdorur Teleskopin Hapësinor James Webb, kanë zbuluar një hënë të panjohur më parë që rrotullohet rreth Uranit, njofton NASA. Ky zbulim e çon në 29 numrin e hënave të njohura të këtij planeti gjigant, ndërsa mendohet se mund të ekzistojnë edhe të tjera që presin të zbulohen.
Hëna u identifikua përmes një serie imazhesh me ekspozim të gjatë, të realizuara më 2 shkurt nga Kamera me Infra të Kuqe e teleskopit Webb.
“Është një hënë e vogël, por një zbulim i rëndësishëm, diçka që as anija kozmike Voyager 2 e NASA-s nuk e pa gjatë fluturimit të saj gati 40 vjet më parë”, tha në një deklaratë Maryame El Moutamid, një shkencëtare kryesore në Divizionin e Shkencës dhe Eksplorimit të Sistemit Diellor të Institutit të Kërkimeve Jugperëndimore në Boulder, Kolorado.
El Moutamid është hetuesja kryesore e një programi Webb të dedikuar për analizimin e strukturës dhe dinamikës së unazave dhe hënave të brendshme të Uranit, të cilat janë zakonisht të fshehura.
Shkëlqimi i unazave të Uranit dhe madhësia e vogël e hënës, me diametër rreth 10 kilometra, ka të ngjarë të jenë ato që e kanë errësuar atë nga pamja e Voyager 2, misioni i vetëm që ka kryer fluturime pranë Uranit dhe Neptunit, si dhe teleskopëve si Hubble që kanë vëzhguar planetët e jashtëm të sistemit diellor, shkruan CNN.
Është e mundur që hëna dhe disa nga materialet që përbëjnë unazat e Uranit të kenë një origjinë të përbashkët, që mund të nënkuptojë se unazat dhe hëna janë fragmente që vijnë nga e njëjta ngjarje e lashtë, tha El Moutamid.
Hëna, e quajtur përkohësisht S/2025 U1, mund të zbulojë se si formohen unazat e Uranit, qoftë nga graviteti apo nga një ngjarje e lashtë, për të ofruar një dritare në strukturën, stabilitetin dhe historinë enigmatike të unazave, tha ajo.
“Zbulimi ngre pyetje rreth asaj se sa hëna të vogla mbeten të fshehura rreth Uranit dhe si bashkëveprojnë ato me unazat e tij”, tha El Moutamid.
Hëna e sapozbuluar është e 14-ta në një sistem hënash të vogla që rrotullohen rreth Uranit — të cilat të gjitha orbitojnë më afër planetit sesa hënat e tij më të mëdha: Miranda, Ariel, Umbriel, Titania dhe Oberon.
“Ndodhet rreth 56,000 kilometra nga qendra e Uranit, duke orbituar planin ekuatorial të planetit midis orbitave të Ofelisë (e cila është pak jashtë sistemit kryesor të unazave të Uranit) dhe Biancës”, tha El Moutamid, duke iu referuar dy hënave të tjera të vogla që rrethojnë planetin. “Orbita e saj pothuajse rrethore sugjeron se mund të jetë formuar pranë vendndodhjes së saj aktuale.”
Zbulimi ishte i vështirë për shkak se hëna është shumë e vogël, e errët dhe lëviz shpejt, duke u bërë pothuajse e padukshme pranë unazave të Uranit. Për ta identifikuar, u përdor teleskopi hapësinor James Webb, i cili ka kamera me ndjeshmëri të lartë në infra të kuqe.
