Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu u ka bërë me dije familjeve të pengjeve se Izraeli ka pranuar planin e ri për armëpushim në Gaza të propozuar nga i dërguari amerikan Steve Witkoff dhe tani është në pritje të një përgjigjeje nga Hamasi.
Lajmi vjen në një moment kritik për negociatat e ndërmjetësuara nga SHBA, me synimin për të ndaluar luftimet në Rripin e Gazës dhe për të arritur lirimin e pengjeve të mbajtura nga Hamasi.
Zyrtarët izraelitë nuk kanë dhënë ende detaje të plota mbi përmbajtjen e planit, por mësohet se ai përfshin një ndalesë të përkohshme të luftimeve dhe lirimin e fazuar të pengjeve.
Familjet e pengjeve kanë ushtruar prej javësh presion ndaj qeverisë izraelite për të bërë gjithçka të mundur për kthimin e të dashurve të tyre, ndërsa lufta në Gaza ka hyrë në muajin e saj të tetë, me pasoja të mëdha humanitare për popullsinë civile.
Reagimi i Hamasit ndaj këtij zhvillimi ende nuk është bërë publik.
Propozimi, i dorëzuar gjatë natës së kaluar si Hamasit ashtu edhe Izraelit, parashikon që gjysma e pengjeve të liruara të dalin ditën e parë të armëpushimit dhe gjysma tjetër ditën e shtatë.
Si pjesë e marrëveshjes, Izraeli do të lirojë 125 të dënuar palestinezë me burgim të përjetshëm, 1,111 gazanë të arrestuar pas fillimit të luftës më 7 tetor 2023, si dhe do të kthejë trupat e 180 palestinezëve të vrarë dhe mbajtur nga Izraeli.
Zyrtari izraelit theksoi se teksti i marrëveshjes së propozuar nga Witkoff nuk përfshin një premtim nga Izraeli për t’i dhënë fund luftës – një nga pikat më të debatueshme në negociatat e mëparshme.
Deri më tani, Izraeli ka insistuar që çdo armëpushim të jetë i përkohshëm, ndërsa Hamasi ka kërkuar një fund të plotë të luftimeve.
Sipas burimeve të kanalit arab Al Ghad, plani përfshin gjithashtu një garanci amerikane që negociatat do të vazhdojnë gjatë gjithë periudhës së armëpushimit me qëllimin për të arritur një marrëveshje të përhershme, përcjell Times of Israel.
Më herët, Hamasi kishte deklaruar se ka rënë dakord për një “kornizë të përgjithshme” me Witkoff dhe është në pritje të një “përgjigjeje përfundimtare”. Grupi pretendon se kjo kornizë do të sigurojë:
një armëpushim të përhershëm; tërheqjen e plotë të forcave izraelite nga Gaza; hyrjen e ndihmave humanitare, dhe krijimin e një administrate të përkohshme nga teknokratë palestinezë të pavarur që do të qeverisin Gazën në vend të Hamasit.
Korniza e Armëpushimit “Witkoff” – Pikat Kryesore të Marrëveshjes së Propozuar
1. Kohëzgjatja e Armëpushimit
Armëpushimi do të zgjasë 60 ditë dhe hyn në fuqi menjëherë pas dakordësimit të Hamasit. Presidenti Trump merr përsipër garantimin e zbatimit të plotë të tij nga pala izraelite gjatë kësaj periudhe.
2. Lirimi i Pengjeve
Nga ana e Hamasit do të lirohen gjithsej 28 pengje izraelite – 10 të gjallë dhe 18 trupa. Procesi do të zhvillohet në dy faza:
- Dita 1: Lirimi i 5 pengjeve të gjallë dhe dorëzimi i 9 trupave
- Dita 7: Lirimi i 5 të tjerëve dhe dorëzimi i 9 trupave të mbetur
3. Ndihma Humanitare
Dërgimi i ndihmave humanitare nis menjëherë pas hyrjes në fuqi të armëpushimit. Shpërndarja e tyre do të administrohet nga OKB-ja, Gjysmëhëna e Kuqe dhe organizata të tjera të rëna dakord mes palëve.
4. Ndërprerja e Veprimtarisë Ushtarake nga Izraeli
Ushtria izraelite (IDF) ndalon të gjitha operacionet sulmuese në Gaza. Sulmet ajrore do të pezullohen për 10 orë çdo ditë dhe për 12 orë në ditët e shkëmbimit të pengjeve.
5. Tërheqja e Forcave Ushtarake Izraelite
- Dita 1: Tërheqje nga veriu i Gazës dhe korridori Netzarim
- Dita 7: Tërheqje nga jugu i Gazës
Kufijtë përfundimtarë do të përcaktohen nga ekipe teknike nën udhëheqjen e misionit “Korbi D”.
6. Fillimi i Bisedimeve për Paqe të Qëndrueshme
Bisedimet për një armëpushim të përhershëm do të nisin në Ditën 1 me ndërmjetësimin e SHBA-së, Egjiptit dhe Katarit. Temat përfshijnë:
- Shkëmbimi i plotë pengje–të burgosur
- Tërheqja e plotë e IDF-së nga Gaza
- Garanci sigurie për të dyja palët
- Qeverisja e Gazës pas konfliktit
- Marrëveshje për armëpushim të përhershëm
7. Roli i Presidentit Trump
Trump do të shpallë zyrtarisht armëpushimin dhe do të angazhohet personalisht për zbatimin e tij si dhe për arritjen e një marrëveshjeje përfundimtare.
8. Shkëmbimi i të Burgosurve dhe Trupave
Për çdo grup pengjesh izraelitë do të bëhet ky shkëmbim:
- Për 10 të gjallë: 125 të burgosur me dënim të përjetshëm dhe 1,111 të arrestuar nga Gaza pas 7 tetorit
- Për 18 të vdekur: dorëzimi i 180 trupave palestinezë
Shkëmbimet do të kryhen në dy faza, pa ceremoni publike.
9. Zbulimi i Informacionit mbi Pengjet
Brenda 10 ditëve nga hyrja në fuqi e armëpushimit:
- Hamasi duhet të paraqesë prova jete apo vdekjeje si dhe raporte mjekësore për pengjet
- Izraeli duhet të deklarojë listën e të ndaluarve dhe viktimave që nga 7 tetori
- Hamasi merr përsipër garantimin e sigurisë së pengjeve gjatë gjithë periudhës së armëpushimit
10. Klauzola për Lirim Përfundimtar
Nëse brenda 60 ditëve arrihet marrëveshje përfundimtare, lirohen të gjitha pengjet e mbetura – të gjallë ose të vdekur. Nëse bisedimet vazhdojnë me vullnet të mirë, armëpushimi mund të zgjatet.
Mbikëqyrja dhe Garantët
Shtetet e Bashkuara, Egjipti dhe Katari do të garantojnë zbatimin e marrëveshjes dhe do të monitorojnë progresin në terren. Negociatat do të drejtohen nga ambasadori Steve Witkoff, ndërsa Presidenti Trump do të mbajë rolin e garantit politik të procesit.
Propozimi parashikon që ndihma humanitare do të menaxhohet nga Kombet e Bashkuara, duke zëvendësuar mekanizmin e ri të mbështetur nga Izraeli, të cilin OKB-ja ka refuzuar duke e konsideruar të pamjaftueshëm për nevojat humanitare dhe një mjet për kontroll të furnizimeve ushqimore.
Ndërkohë, ministrat e krahut të djathtë në qeverinë izraelite, si dhe disa familje të pengjeve që kërkojnë një qasje më agresive, kanë kundërshtuar propozimin. Ata pretendojnë se Hamasi është “në gjunjë” dhe tani është momenti që ushtria izraelite të ushtrojë më shumë presion për të arritur dorëzimin e plotë të grupit dhe lirimin e të gjithë pengjeve.
Një zyrtar izraelit ka përshkruar takimin e fundit në Uashington midis Witkoff dhe ministrit të çështjeve strategjike Ron Dermer si “të tensionuar”, duke thënë se i dërguari amerikan po humb durimin me Izraelin për shkak të “dramës” që shoqëron negociatat.
Kryeministri Benjamin Netanyahu kishte sugjeruar më herët gjatë kësaj jave se një njoftim për pengjet mund të bëhej “sot ose nesër”, por më pas e tërhoqi deklaratën.
