Emiratet e Bashkuara Arabe kanë krijuar një kanal të pasëm për bisedimet midis Izraelit dhe Sirisë, thanë tre persona të njohur me çështjen, ndërsa sundimtarët e rinj të Sirisë kërkojnë ndihmë rajonale për të menaxhuar një marrëdhënie gjithnjë e më armiqësore me fqinjin e tyre jugor.
Kontaktet e tërthorta, të cilat nuk janë raportuar më parë, janë përqendruar në çështjet e sigurisë dhe të inteligjencës dhe në ndërtimin e besimit midis dy shteteve pa marrëdhënie zyrtare, tha një burim sirian dhe një zyrtar i inteligjencës rajonale.
Burimi i parë e përshkroi përpjekjen, e cila filloi disa ditë pasi presidenti sirian Ahmed Sharaa vizitoi Emiratet e Bashkuara Arabe më 13 prill, si aktualisht të përqendruar në “çështjet teknike” dhe tha se nuk kishte kufi për atë që mund të diskutohej përfundimisht.
Burimi i lartë sirian i sigurisë i tha Reuters se kanali i pasmë ishte i kufizuar rreptësisht në çështjet e lidhura me sigurinë, duke u përqendruar në disa dosje kundër terrorizmit.
Burimi tha se çështjet thjesht ushtarake, veçanërisht ato që kanë të bëjnë me veprimtarinë e ushtrisë izraelite në Siri, bien jashtë fushëveprimit të kanalit të tanishëm.
Burimi i inteligjencës tha se zyrtarë të sigurisë së Emirateve të Bashkuara Arabe, zyrtarë të inteligjencës siriane dhe ish-zyrtarë të inteligjencës izraelite ishin të përfshirë në mekanizëm, ndër të tjera.
Ata folën në kushte anonimiteti për shkak të ndjeshmërisë së situatës.
Presidenca e Sirisë dhe Ministria e Jashtme e Emirateve të Bashkuara Arabe nuk iu përgjigjën një kërkese për koment. Zyra e kryeministrit izraelit nuk pranoi të komentojë.
Përpjekjet e ndërmjetësimit i paraprinë sulmeve izraelite në Siri javën e kaluar, duke përfshirë disa sulme vetëm 500 metra nga pallati presidencial në Damask, dhe Reuters nuk mundi të përcaktojë nëse mekanizmi është përdorur që nga sulmet.
Izraeli i ka cilësuar sulmet si një mesazh për sundimtarët e rinj të Sirisë në përgjigje të kërcënimeve kundër Druzëve të Sirisë, një sekt që është një degë e Islamit në Siri, Liban dhe Izrael.
Ndërmjetësimi jozyrtar midis Izraelit dhe Sirisë që synon qetësimin e gjendjes ka ndodhur javën e fundit përmes kanaleve të tjera, sipas një prej burimeve dhe një diplomati rajonal. Ata nuk pranuan të japin hollësi.
Qeveria e Sirisë i ka dënuar sulmet e Izraelit si përshkallëzuese dhe si ndërhyrje të huaja dhe thotë se qeveria e re në Damask po punon për të bashkuar vendin pas 14 vjet gjakderdhjeje.
Sundimtarët e rinj kanë bërë gjithashtu përpjekje të përsëritura për të treguar se nuk përbëjnë kërcënim për Izraelin, duke takuar përfaqësuesit e komunitetit hebre në Damask dhe jashtë saj dhe duke arrestuar dy anëtarë të lartë të Xhihadit Islamik Palestinez, të cilët morën pjesë në sulmin e udhëhequr nga Hamasi në 7 tetor 2023 ndaj Izraelit.
Një letër e dërguar nga Ministria e Jashtme e Sirisë në Departamentin e Shtetit të SHBA muajin e kaluar, e parë nga Reuters, thoshte se “ne nuk do lejojmë që Siria të bëhet burim kërcënimi për asnjë palë, përfshirë Izraelin”.
Izraeli ka goditur në Siri për vite me radhë në një fushatë hije që synon dobësimin e Iranit dhe aleatëve të tij, duke përfshirë Hezbollahun libanez, të cilët rritën ndikimin e tyre pasi hynë në luftën civile të vendit në anën e ish-presidentit Bashar al-Assad.
Operacionet ushtarake izraelite janë përshkallëzuar që kur rebelët rrëzuan Assadin në dhjetor, duke thënë se nuk do tolerojë praninë e militantëve islamikë në Sirinë jugore. Izraeli ka bombarduar ato që thotë se janë objektiva ushtarake në gjithë vendin dhe forcat tokësore izraelite kanë hyrë në Sirinë jugperëndimore.
Reuters raportoi në shkurt se Izraeli ka lobuar në SHBA për ta mbajtur Sirinë të decentralizuar dhe të izoluar, duke e inkuadruar qasjen e tij rreth dyshimit për Sharaa – i cili dikur drejtonte një degë të al-Kaedës përpara se të hiqte dorë nga lidhjet me grupin në 2016.
Qeveria e Emirateve të Bashkuara Arabe gjithashtu ka shqetësime për prirjen islamike të udhëheqësve të rinj të Sirisë, por takimi i Sharaa me presidentin Sheikh Mohammed bin Zayed Al Nahyan muajin e kaluar shkoi shumë mirë, thanë burimet, duke ndihmuar në zbutjen e disa shqetësimeve të Abu Dabit.
Kanali i pasmë me Izraelin u krijua disa ditë më vonë, thanë burimet.
Damasku i sheh lidhjet e Emirateve të Bashkuara Arabe me Izraelin, të vendosura në një marrëveshje historike të ndërmjetësuar nga SHBA në vitin 2020, si një rrugë kyçe për të adresuar çështjet me Izraelin, duke pasur parasysh mungesën e marrëdhënieve të drejtpërdrejta midis dy shteteve.
Sulmet e fundit të Izraelit në Siri pasuan disa ditë përleshjesh midis myslimanëve sunitë dhe të armatosur druze, të shkaktuara nga një regjistrim zëri me origjinë të paqartë që supozohet se fyente Profetin Muhamed, duke lënë më shumë se dy duzina të vdekur.
Qeveria e Sirisë që atëherë ka arritur një marrëveshje me fraksionet druze në rajonin e zemrës së Druzëve në Suëeida për të punësuar forcat lokale të sigurisë nga radhët e tyre, në një lëvizje që deri më tani ka ulur tensionet.
Luftimet përbënin sfidën më të fundit për Sharaa-n, i cili vazhdimisht është zotuar të bashkojë të gjitha forcat e armatosura të Sirisë nën një strukturë dhe të qeverisë vendin, të copëtuar nga 14 vjet luftë civile deri në përmbysjen e Asadit.
Por incidentet e dhunës sektare, veçanërisht vrasja e qindra alavitëve pro-Assad në mars, kanë forcuar frikën midis grupeve minoritare për islamistët tanimë dominues dhe kanë shkaktuar dënime nga fuqitë globale.
VINI RE: Kymaterial është pronësi intelektuale e Reuters
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
