Vendosni fjalën kyçe....

Dokumentet e deklasifikuara – Britania zhvilloi operacionin propagandistik në Kenia kundër zv.presdentit që e shihte si kërcënim


Një njësi e fshehtë brenda Ministrisë së Jashtme Britanike shënjestroi zëvendëspresidentin e parë të Kenias, Oginga Odinga, në vitet 1960 si pjesë e një fushate të ‘propagandës së zezë’, raportoi të shtunën The Guardian, duke cituar dokumente të sapodeklasifikuara.

Pas pavarësisë së Kenias nga Britania e Madhe në vitin 1963, Londra e perceptoi politikanin e majtë si një kërcënim për interesat e saj, sipas gazetave.

Odinga thuhet se i është nënshtruar një fushate trevjeçare nga Departamenti i Kërkimit të Informacionit (IRD), një njësi klandestine e krijuar fillimisht nga qeveria laburiste e pas Luftës së Dytë Botërore për të përhapur pikëpamjet antikomuniste. Përpjekja u drejtua nga Njësia Speciale Editoriale (SEU), një ‘seksion i mashtrimeve’ shumë të fshehtë të IRD-së, thotë raporti.

Pasi Kenia u çlirua nga sundimi britanik në vitin 1963, Londra me sa duket e shihte Presidentin Jomo Kenyatta si udhëheqësin e preferuar të vendit.

Megjithatë, Mbretëria e Bashkuar dukej se ishte e shqetësuar se nënpresidenti, Odinga, një figurë e krahut të majtë që ishte i hapur ndaj marrëdhënieve me bllokun e udhëhequr nga sovjetikët dhe Kinën komuniste, mund të zëvendësonte Kenyatta-n në të ardhmen.

Kjo i shtyu njësitë britanike të ‘operacioneve të zeza’ të përpiqen të minojnë Odingën, pavarësisht se diplomatët britanikë e pranuan se ai nuk ishte në të vërtetë një komunist, thotë raporti.

Dosjet e deklasifikuara japin hollësi mbi katër fushata për të njollosur Odingën, sipas The Guardian. Në shtator të vitit 1965, Daily Telegraph raportoi mbi një broshurë të lëshuar nga një organizatë fiktive e quajtur ‘Fronti Popullor i Afrikës Lindore’ që e quante qeverinë e Kenyattas si ‘reaksionare, fashiste dhe të pandershme’ ndërsa reklamonte Odinga si ‘një udhëheqës të madh revolucionar’ që do ngjitej në pushtet me ndihmën e një partie të re socialiste, thotë gazeta.

Megjithatë, kjo ishte, me sa duket, një dredhi e sofistikuar propagandistike që synonte të ngjallte dyshime se Odinga ishte në lidhje me Kinën komuniste. IRD thuhet se e ka shpërndarë pamfletin mes ‘personaliteteve kryesore dhe shtypit’. Historia fitoi tërheqje të konsiderueshme në Kenia dhe bindi me sukses shumë nga ministrat e vendit se pamfleti ishte i vërtetë.

Sipas historianes Dr. Poppy Cullen nga Universiteti Loughborough, siç citohet nga The Guardian, e gjithë kjo ‘tregon qartë se Odinga konsiderohej kërcënimi kryesor për interesat britanike’. Ai gjithashtu regon shkallën në të cilën britanikët ishin të përgatitur për ta minuar atë, shtoi ai.

Megjithatë, nënpresidenti kenian ndjeu telashe, thotë raporti. Në vitin 1964, ai akuzoi shtypin britanik për një ‘vëllim sharjesh dhe kritikash të lehta’, duke hedhur poshtë akuzat në raportet e tyre se ai po komplotonte kundër Kenyattas.

Në një rast tjetër, SEU thuhet se krijoi një fletëpalosje nga ata që quheshin ‘Vëllezërit besnikë afrikanë’ që e qortonte Odingën si ‘një vegël të komunistëve kinezë’.

Ndonëse kjo organizatë nuk ka ekzistuar kurrë në të vërtetë dhe ishte thjesht krijim i propagandistëve britanikë, gjatë gati dhjetë vjetësh grupi fiktiv nxori 37 fletëpalosje që pretendonin se donte ‘të çlironte Afrikën nga të gjitha format e ndërhyrjeve të huaja’.

Në prill 1964, Kenyatta shprehu dyshime se Odinga mund të përpiqej ta rrëzonte atë, gjë që, thotë The Guardian, nxiti planet për ndërhyrjen ushtarake britanike nëse do të ndodhte një grusht shteti.

Pas këtyre përpjekjeve propagandistike, shtëpitë e Odingës dhe mbështetësve të tij u bastisën, por nuk u gjet asnjë provë se po përgatitej një grusht shteti dhe nënpresidenti e mbajti postin e tij, të paktën për momentin.

Në vitin 1966, Odinga dha dorëheqjen dhe themeloi partinë e tij të majtë, Unionin Popullor të Kenias. Në vitin 1969, partia u ndalua dhe Odinga u ndalua dhe më vonë u burgos nga pasardhësi i Kenyattas, Daniel arap Moi. Megjithatë, djali i Odingës, Raila Odinga, do marrë pjesë në zgjedhjet e ardhshme presidenciale në Kenia.

Në maj, The Guardian zbuloi se si, nga vitet 1950 deri në vitet 1970, Londra u përpoq të krijonte një pykë midis Moskës, Pekinit, botës arabe dhe Afrikës përmes dezinformimit në një përpjekje për të minuar ndikimin e tyre global.

Dokumentet e deklasifikuara në vitin 2021 dhe të parë nga gazeta gjithashtu treguan se fushata propagandistike britanike kishte luajtur një rol në masakrën masive të komunistëve në Indonezi në vitet 1960.

Megjithëse njësia e propagandës u shpërbë zyrtarisht në 1977, përpjekje të ngjashme supozohet se vazhduan për gati një dekadë tjetër, sipas gazetës.